Paardekastanjes ten prooi aan opmars insect (9 juli 2003) Beter af met bomen in de buurt? (10 juli 2003)

---

Paardekastanjes ten prooi aan opmars insect

De paardekastanjes in grote delen van het land worden belaagd door de kastanjemineermot. De larven van de insecten zorgen ervoor dat deze boomsoort er hartje zomer uitziet alsof het al volop herfst is. De Bomenstichting krijgt veel vragen van ongeruste bomenliefhebbers. Gelukkig overleven de bomen deze plaag wel.

Waar treedt het op ?
De kastanjemineermot, afkomstig uit midden en zuid Europa is aan een succesvolle opmars in ons land bezig. Enkele jaren geleden signaleerde de Bomenstichting de eerste vondsten in zuidelijk Limburg. Het insect, officieel Cameraria ohridella geheten, heeft zich explosief vermeerderd. Vorige zomer waren in grote delen van het zuiden en midden van het land de paardekastanjes aangetast. Dit jaar lijkt de plaag verder te gaan, hoewel het noorden er nog vrij van is.

Hoe zien aangetaste bomen eruit?
De aantasting begint met enkele vlekken in het groene blad. Deze bruin-beige plekken breiden zich uit totdat het hele blad bruin is. Dit blad zal afvallen, waarna de boom de zogenaamde ´slapende knoppen´ laat uitlopen. Hij vormt dus voor de tweede keer blad in één seizoen. Deze bladeren blijven kleiner dan de eerstgevormde exemplaren. De bomen doortstaan de aantasting wel, maar op den duur zal het toch een verzwakking betekenen. Door het afnemen van de hoeveelheid blad, kan de boom onvoldoende reservestoffen voor het volgende groeiseizoen aanmaken en zich onvoldoende wapenen tegen de winter.

Wat doet de kastanjemineermot met een boom?
Een mineermot is een klein motje (soort vlindertje) dat eitjes legt in het blad. De larven die hier uit komen gaan zich een weg vreten door het bladweefsel, waarbij de ´opperhuid´ van het blad intact blijft. Ze maken gangen waaruit het levende groene blad verdwijnt. Als aangetast blad wordt opengescheurd kunnen in de gangen de larven en hun uitwerpselen worden waargenomen. Het groene blad is voor de boom van groot belang; hij vormt er zijn bouwstoffen met behulp van fotosynthese. Met het verlies van groen blad verliest de boom dan ook vermogen tot fotosynthese. Als de aantasting hevig is zal de boom hierdoor weinig reservevoedsel kunnen aanmaken en het volgende groeiseizoen minder goed in blad komen. Als dit proces jaar na jaar herhaald wordt zal de boom steeds verder verzwakken. Andere belagers, die normaal niet fataal zijn, krijgen dan een kans de boom te vellen.

Wat kunt u doen ?
Eigenaren van één of enkele kastanjebomen kunnen het afgevallen blad verwijderen en afvoeren. Op een composthoop zullen de mineermotten echter wel overleven. Het blad dient begraven te worden of verbrand. De aantasting zal daarmee niet erdwijnen, maar wel minder hevig worden. De motten hebben binnen één zomer meerdere generaties en met het weghalen van aangetast blad neemt u een groot deel van de nieuwe generatie weg. Vanuit de omgeving zal echter steeds nieuwe aanvoer blijven komen. Ook is het niet altijd mogelijk het blad te verwijderen. Voor die gevallen is er nog geen andere aanpak voorhanden.

einde persbericht
Verzenddatum: 9 juli 2003

Voor de redactie (deze informatie niet in de krant vermelden s.v.p.): Nadere informatie bij De Bomenstichting,
Telefoon: (030) 230 35 23, San v.d. Molen
Fax: (030) 231 03 31
E-mail: info@bomenstichting.nl

---

Beter af met bomen in de buurt?

Op dinsdag 21 oktober vindt in Utrecht de 9e Dierckx-lezing van de Bomenstichting plaats. Bovenstaande vraag wordt dan gesteld - en beantwoord - door Sjerp de Vries, werkzaam bij het onderzoeksinstituut Alterra. Hoewel de meeste mensen er van uit gaan dat natuur gezond is, wordt er bij besluitvorming over huisvesting en ruimtelijke ordening niet veel gewicht gehecht aan dit gegeven. Sjerp de Vries bespreekt de nieuwste inzichten hieromtrent.

Groen als luxe, of als noodzaak
Natuur is gezond. De meeste mensen zijn het intuïtief wel met deze stelling eens. We gaan bijvoorbeeld wandelen in het bos om te bewegen en te ontspannen, de frisse lucht op te snuiven en de natuur te beleven. De conclusie dat een woonomgeving met veel groen gezonder is dan een woonomgeving met weinig groen, lijkt hiermee voor de hand te liggen. En het belang van een goede gezondheid staat buiten kijf. Toch is groen in de woonomgeving geen belangrijk item in het ruimtelijk en het volkshuisvestingsbeleid. De beoogde ontwikkeling in de richting van ´compacte´ steden leidt eerder tot steeds minder groen nabij de woning. Groen wordt in het beleid tot nu toe meer als luxeartikel dan als basisbehoefte gezien. Kan onze intuïtieve notie dat groen gezondheidsbevorderend werkt, beter onderbouwd worden? Of is groen dichtbij toch minder belangrijk dan we denken? De lezing gaat in op de recente stand van zaken.

Over de spreker
Sjerp de Vries studeerde sociale psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 1991 promoveerde hij aan de dezelfde universiteit op een proefschrift getiteld "Egoism, Altruism, and Social Justice; theory and experiments on cooperation in social dilemma´s" (cum laude). In dat jaar ving hij ook aan als wetenschappelijk onderzoeker bij het Staring Centrum te Wageningen; dit is één van de voorlopers van Alterra, het instituut waaraan hij momenteel verbonden is. Zijn werkveld bestaat uit onderzoek op het gebied van openluchtrecreatie en natuur- en landschapsbeleving. Meer recent is daar ook onderzoek naar de relatie tussen natuur en gezondheid bij gekomen. Hij is vooral geïnteresseerd in het combineren van sociaal-wetenschappelijke onderzoeksmethoden met technieken uit de hoek van de geografische informatiesystemen (GIS) bij het bestuderen van de wisselwerking tussen mensen en hun (groene) omgeving.

De lezing De Bomenstichting organiseert ieder najaar een zogenaamde Dierckx-lezing; altijd gratis toegankelijk, en altijd over een actueel onderwerp voor bomenliefhebbers en -beheerders. De lezing wordt gehouden in Ontmoetingscentrum De Driehoek op 5 minuten loopafstand van het Centraal Station in Utrecht, naast Hoog Catharijne. De 9e Dierckx-lezing begint om 20.00 uur en de toegang is gratis. Wel dient u zich van te voren bij de Bomenstichting aan te melden. Dat kan via e mail: info@bomenstichting.nl en via de post: Bomenstichting, Oudegracht 201bis, 3511 NG Utrecht.

einde persbericht
Verzenddatum: 10 juli 2003

Voor de redactie (deze informatie niet in de krant vermelden s.v.p.): Nadere informatie bij De Bomenstichting,
Telefoon: (030) 230 35 12, Frank Moens
Fax: (030) 231 03 31
E-mail: info@bomenstichting.nl
website: www.bomenstichting.nl