STAATSBOSBEHEER
http://www.staatsbosbeheer.nl/actueel
Spectaculaire toename Bergnachtorchis in Vechtdal
Staatsbosbeheer heeft in het Vechtdal (Overijssel) een spectaculaire toename van het aantal Bergnachtorchissen geconstateerd. Ruim duizend van deze zeer zeldzame zoet geurende witte bloemen sieren de oevers van de Vecht. De Bergnachtorchis behoort tot de sterk bedreigde soorten van de Nederlandse flora. Staatsbosbeheer is dan ook verheugd over de grote aanwezigheid van deze orchidee in het Vechtdal.
De Bergnachtorchis (Plantanthera chlorantha) is een orchidee waarvan de witte bloemen in de avonduren een zacht zoete geur verspreiden. Binnen het geslacht van de nachtorchissen is de Welriekende nachtorchis bij velen beter bekend. Vrijwilligers van de natuurwerkgroep Ommen houden het aantalsverloop van de soort in het Overijsselse Vechtdal al jaren nauwlettend in de gaten. De laatste jaren fluctueerde het aantal tussen enkelen en ruim 100 exemplaren. In 2002 werden er bijna 200 geteld en dit jaar ruim duizend.
In Zuid-Limburg is de krijtbodem van groot belang voor de Bergnachtorchis. De omgevingsfactoren in de rivierdalen zijn voor de orchidee veel complexer. De bodem is daar van nature niet kalkhoudend en om die reden is de waterkwaliteit van groot belang. Door de invloed van kalkhoudend grondwater en het schrale rivierwater van de Vecht (een echte zandrivier) zijn in het winterbed van de Vecht bijzondere omstandigheden aanwezig waar de Bergnachtorchis haar groeiplaats heeft. De standplaats wordt beïnvloed door de bodem, het aanwezige vocht, de zuurgraad en de voedselrijkdom. Mogelijk is ook het voorkomen van de Gele Weidemier, die zandkorrels uit de ondergrond opgraaft van betekenis voor deze orchis.
Het beheren van natuurterreinen is een zaak van de lange termijn. De koelanden langs de Vecht worden al 600 jaar begraasd. Het resultaat: een bonte soortenrijkdom met droge stroomdalplanten, zoals de roze bloeiende Steenanjer. Op natte en vochtige plekken levert juist een beheer van maaien én afvoeren van het hooi een soortenrijke vegetatie op. Na verloop van vele jaren ontstaat een stabiele, natuurlijke situatie, waarin nog slechts door de weg van de natuurlijke geleidelijkheid veranderingen optreden. De veranderingen zijn dan binnen de grenzen die de natuur zelf stelt. De ene soort neemt wat toe, de andere wat af. Is de voedselrijkdom nog hoog dan is het voortzetten van een jaarlijks zorgvuldig beheer door maaien en afvoeren een zeer effectieve maatregel om de bodem te verschralen. Soms duurt het jaren voordat de natuur het resultaat van de inspanningen toont: duizenden Bergnachtorchissen.