08-07-2003
Mestvergisting op boerderij niveau
De Nederlandse overheid richt zich de laatste jaren op het stimuleren
van duurzame energie projecten. NOVEM voert in opdracht van het
Ministerie van economische zaken het programma Duurzame Energie
Nederland (DEN) uit. Een onderdeel van dat programma is het
ondersteunen van gemeenten bij het inventariseren van het Duurzame
Energie (DE) potentieel met behulp van de duurzame energie scan.
Mestvergisting kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan de
doelstellingen van duurzame energie in Nederland.
Er is bij gemeenten, maar ook andere betrokkenen, zoals
initiatiefnemers en belanghebbende omwonenden, onvoldoende bekend over
de technische en milieuhygiënische randvoorwaarden van
mestvergistingsinstallaties. Daarom is er behoefte aan een plan van
aanpak voor het omgaan met, en het beoordelen en behandelen van
aanvragen voor mestvergistingsinstallaties op boerderijniveau. HAS
KennisTransfer heeft in opdracht van NOVEM een plan van aanpak
geschreven, waarmee gemeenten en initiatiefnemers ondersteund worden
bij het doen realiseren van mestvergistingsinstallaties.
De mogelijkheden die bestaan voor mestvergisting op boerderijniveau in
Nederland zijn in dit rapport uitgewerkt voor vier modules, te weten
techniek/technologie, ruimtelijke ordening, milieuwetgeving en
bedrijfseconomie. In deze modules wordt zowel de technische als
economische haalbaarheid van mestvergisting op boerderijniveau voor
met name de initiatiefnemer weergegeven. Met name wordt voor de
vergunningverlener met behulp van stroomschema's stapsgewijs
uitgewerkt in hoeverre mestvergisting op boerderijniveau is
toegestaan, volgens ruimtelijke ordening aspecten en voor milieu
aspecten en wordt tevens de mogelijkheden voor co-vergisting
toegelicht.
Mestvergisting is een microbiologisch proces waarbij organische stof
uit biomassa onder anaërobe omstandigheden door methaanvormende
bacteriën vergist wordt. Het ontstane biogas uit mestvergisting wordt
in een gasmotor verbrand en omgezet in elektriciteit en warmte. Deze
energie kan gebruikt worden op het eigen bedrijf of geleverd worden
aan derden (bijv. een energiebedrijf). De uitvergiste mest kan als
dierlijke meststof op landbouwgrond worden aangewend.
De vergisting van organische stof is een temperatuursafhankelijk
proces. Bij een hogere temperatuur verloopt het proces sneller, de
biogasproductie wordt echter niet significant hoger. Mesofiele
mestvergisting in combinatie met een volledig geroerd systeem met
constante inhoud is vaak de meest geschikte optie voor vergisting op
boerderijniveau. Het mesofiele proces is het minst gevoelig voor pH-
en temperatuurschommelingen en de volledig geroerde vergister heeft
normaliter de kortste terugverdientijd, vraagt weinig arbeid en is
relatief gemakkelijk realiseerbaar.
Volgens de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is een vrijstelling van het
bestemmingsplan en een bouwvergunning vereist. Voor de bouwvergunning
is vooral de wetgeving op het gebied van ruimtelijke ordening, met
name het bestemmingsplan, bepalend. Tijdig vooroverleg tussen
initiatiefnemer en gemeente is dan ook van essentieel belang om tot
een gestroomlijnde vergunningverlening te komen. De algemene lijn van
het ruimtelijke ordeningsbeleid is dat er terughoudend moet worden
omgegaan met verstening van het buitengebied. Zolang een
mestvergistingsactiviteit valt onder het begrip "normale agrarische
bedrijfsvoering" is mestvergisting in het buitengebied toegestaan.
aanvragen
Mestvergisting op boerderij niveau. (eindrapport) ( PDF bestand 2780k
---
Novem