De Unie


DSM: UnieVisie DSM / SABIC - Editie juli 2003

De vakbond in de toekomst
Uit cijfermateriaal van CBS blijkt dat er vanaf 1995 landelijk sprake is een gestage afname van het aantal georganiseerde werknemers. Deze trend zette zich na 1999 nog eens nadrukkelijker door. Reden voor de voorzitter van werkgeversorganisaties VNO NCW om te stellen dat in de toekomst mogelijk geen overleg met de vakbonden meer wordt gepleegd, maar dat dit alleen nog maar gebeurt met de ondernemingsraden. Een nachtmerrie voor de vakbonden, maar ook voor de werknemers en de leden in de ondernemingsraden.

In tegenstelling tot de bestuurders van de vakbonden hebben de leden van de ondernemingsraden geen onafhankelijke positie ten opzichte van hun werkgever. Er is weliswaar een wettelijke bescherming voor leden in het overleg, maar dit is geen garantie dat je carrière geen schade oploopt of dat je uiteindelijk in conflict raakt met je werkgever. Reden om nog nadrukkelijker aandacht te besteden aan de afkalvende organisatiegraad binnen het bedrijfsleven. Ook zullen vakbonden, naar de mening van De Unie, in de toekomst nog meer moeten samenwerken met ondernemingsraden.

Gelukkig is de organisatiegraad bij DSM / Sabic minder dramatisch dan bovenstaande grafiek toont, nameljik 50%. De tendens is echter wel ook dalende.

Redenen die genoemd worden om geen lid te worden van een vakbond zijn onder meer de hoge contributie, het hebben van een rechtsbijstandverzekering en de stelling dat men de eigen belangen zelf goed kan behartigen.

Contributie
De contributie is voor veel mensen een motief om geen lid te worden. Maar het contributiebedrag valt in het niet bij de loonsverhogingen en andere arbeidsvoorwaardelijke zaken die door de vakbonden bij hun werkgevers worden bedongen. CAO-afspraken die momenteel door financiële inbreng van slechts 25% van de werknemers worden bereikt en waarvan ook de niet-georganiseerde collegas van profiteren. En, indien er meer leden zijn, betekent dit niet dat de vakbonden per definitie meer werk krijgen, maar dat de kosten door meer mensen worden gedragen. Hetgeen natuurlijk op termijn consequenties heeft voor de hoogte van de contributie.

Vakbond versus rechtsbijstand
Een rechtsbijstandsverzekering is natuurlijk een goede verzekering, maar als je die nodig hebt voor problemen op je werk, betekent dit veelal dat je met hulp een advocaat je rechten moet verdedigen. De ervaring leert dat hieruit meestal een beëindiging van de arbeidsovereenkomst vloeit. Diezelfde rechtsbijstand krijgen vakbondsleden vanzelfsprekend ook van hun vakbond. Maar een rechtsbijstandverzekering regelt echter geen CAOs en begeleidt hun verzekerden niet bij reorganisaties en andere onaangename situaties. Natuurlijk is het ook een groot voordeel dat de vakbondsbestuurders en kaderleden bekend zijn met de lokale omstandigheden en de weg weten binnen het bedrijf. Overigens heeft De Unie ook juristen in dienst die optreden voor leden wanneer de zaak, ondanks inspanning en om conflicten anderzijds te regelen, toch voor de rechter komen. De laatste jaren zijn veel bedrijven continu op zoek naar efficiëntere organisaties, wat vaak resulteert in mutaties en boventalligheid. Er is bijna geen afdeling waar dit niet speelt en steeds vaker merken medewerkers dat zij in een situatie terechtkomen waar zij hun belangen niet meer zelf naar behoren kunnen behartigen omdat zij door de veranderingen emotioneel zijn geraakt. Juist dan is het belangrijk dat er een organisatie is die hen met raad en daad bijstaat.

Werkgroep jongeren
Uit de cijfers van CBS blijkt verder dat het ledenbestand van de vakbonden behoorlijk aan het vergrijzen is. Logisch gezien de vergrijzing van Nederland en de beroepsbevolking. Een uitermate zorgelijke situatie. Niet alleen vanuit het perspectief van de ledenaantallen van de vakbonden, maar ook voor het overleg. De ondernemingsraden en andere overlegorganen worden voornamelijk gevoed door de
vakbonden, en ook daar is sprake van vergrijzing. Daar waar jongeren nog 16% van de beroepsbevolking uitmaken, is slechts 1% lid van een overlegorgaan. Uit de cijfers blijkt dat er in verhouding tot de andere leeftijdsgroeperingen ook maar weinig jongeren aangesloten zijn bij een vakbond. Dit signaal is door de vakbonden reeds in een vroegtijdig stadium erkend en er zijn dan ook enkele gerichte acties geweest om jongeren te interesseren in het lidmaatschap van een vakbond. De Unie heeft hiertoe bij DSM en SABIC een werkgroep jongeren in het leven geroepen, waarover in deze editie een artikel is gewijd.

Instroom jongeren
Bij DSM en SABIC verkeren de bonden gelukkig in een minder zorgelijke positie omdat de organisatiegraad daar een stuk hoger ligt. Maar willen wij niet in de situatie komen dat de droom van de werkgeversorganisaties uitkomt, dan is het van belang dat meer medewerkers zich aansluiten bij een vakbond. Vooral de instroom van jongere medewerkers is van belang voor de toekomst van de vakbonden en de belangenbehartiging van de medewerkers. In dit kader hebben de huidige leden een uitermate belangrijke rol door hun ongeorganiseerde collegas op te roepen om lid te worden van een vakbond. In het belang van continuering van de belangenbehartiging en in het kader van solidariteit. Samen de lusten, dan ook samen de lasten!

Het werkbegeleidingsplan
Het komt voor dat een medewerker bij een individuele vertrekregeling onaangenaam verrast is door de financiële consequenties. Om leden voor zulke verrassingen te behoeden zal De Unie in de toekomst een checklist verstrekken die men op aanvraag kan verkrijgen.

Regelmatig bereiken ons signalen dat medewerkers die boventallig worden of reeds zijn, niet weten waar zij met hun vragen over, of ondersteuning in het kader van het werkbegeleidingsplan terecht kunnen. Unieleden kunnen hiervoor altijd terecht bij De Unie in Sittard of bij één hun vertegenwoordigers in de lokale Ondernemingsraad. Ook niet-Unieleden kunnen bij De Unie terecht voor informatie. Maar voor daadwerkelijke hulp of begeleiding komen alleen de leden in aanmerking.

Informatiebijeenkomsten
Conform afspraak uit eerdere CAO akkoorden staan nog een aantal studies, implementatietrajecten en te behandelen issues open. In het bijzonder geldt het hier de volgende punten :

* BWO in relatie tot de invoering van de ORBA functiewaarderingsmethodiek.

* Het rugzakje in relatie tot de fiscus en de nieuwe wetgeving.
* De studie continudienst

* Het nieuwe loongebouw in samenhang met Integraal Performance Management.

* Het Grand Design Pensioenen.

Al deze punten zijn nog niet in een fase dat besluitvorming hieromtrent mogelijk is.
Op het moment dat er concrete voorstellen liggen, zal De Unie informatiebijeenkomsten organiseren om enerzijds inzicht te verschaffen en anderzijds van u te vernemen hoe u over het een en ander denkt. Naar verwacht zal er over alle onderwerpen in het najaar meer duidelijk zijn.

Ondernemingsraadverkiezingen in 2004
Per 1 juli 2004 dienen de nieuwe ondernemingsraden bij DSM en SABIC aan te treden. Dit impliceert dat er in mei 2004 ondernemingsraadverkiezingen plaats zullen vinden. Hoewel deze datum nog ver weg lijkt te liggen is De Unie van mening dat er niet vroeg genoeg gestart kan worden met de voorbereidingen.

Tijdens de vorige verkiezingen, die voor De Unie kandidaten zeer succesvol verliepen, slaagden we erin om maar liefst 104 leden bereid te vinden voor de diverse ondernemingsraden te kandideren. De goede uitslag resulteerde in navenante afvaardigingen naar GOR en COR en de mogelijkheid om smaakmakende posities in de diverse gremia te bekleden. Uiteraard zal De Unie zich ook bij de volgende ondernemingsraadverkiezingen tot het uiterste inspannen om de kandidaten middels raad en daad te ondersteunen. Desgewenst kunnen geïnteresseerden, die nog niet bekend zijn met het ondernemingsraadwerk, op maat gesneden scholing krijgen.

Interesse?
Reeds nu roepen wij Unieleden, die de uitdaging aannemen om een rol in het interne overleg te willen vervullen, op om hun interesse kenbaar te maken door een mail te sturen naar Vian Vonken, vnk-v@unie.nl.

Na de zomervakantie zal een bijeenkomst worden belegd waarvoor alle kandidaten bij de vorige verkiezingen en de EVMers een uitnodiging zullen ontvangen. Het doel van deze sessie is om interesse te polsen en een marsroute in grote lijnen uit te zetten.


* Intropagina DSM

donderdag, 3 juli 2003