PRICEWATERHOUSECOOPERS

Geen level playing field volgens banken bij toepassing pillar II door toezichtho

GEEN LEVEL PLAYING FIELD VOLGENS BANKEN BIJ TOEPASSING PILLAR II DOOR

TOEZICHTHOUDERS IN EUROPA

In een recent onderzoek gehouden door PricewaterhouseCoopers spreken topmanagers van grote Europese banken hun zorg uit over het gebrek aan richtlijnen van het Bazel Comité voor de invoering van Pillar 2 van het kapitaalakkoord. In sommige landen wordt gevreesd dat de lokale toezichthouder zich conservatiever op zal stellen met betrekking tot de interpretatie en toepassing van het nieuwe Bazel Akkoord, terwijl de toezichthouders in andere landen een coulantere aanpak voor zullen staan. Dit kan leiden tot een ongelijke situatie in Europa.

Er rest banken nog veel te doen willen zij in 2006 klaar zijn voor de invoering van de controle door toezichthouders (de zgn. supervisory review) zoals wordt voorgeschreven in Pillar 2. Het huidige gebrek aan duidelijkheid van de zijde van het Comité lijkt momenteel een zinvolle analyse van de gevolgen en de voorbereidingen in de weg te staan.

Conclusies
Hoewel de 21 deelnemers (in negen landen) aan het onderzoek het principe achter Pillar 2 steunen, noemen zij de volgende punten zorgwekkend:

Banken die in meerdere Europese landen actief zijn, spreken hun bezorgdheid uit over eventuele verschillen in benadering tussen hun thuisland en andere landen waarin zij gevestigd zijn, en de praktische gevolgen van verschillende kaders waarbinnen het toezicht wordt ingevoerd.

Veel banken zijn van mening dat de lokale toezichthouder niet de nodige kennis en middelen in huis heeft om de interne risicomodellen van de bank naar behoren te beoordelen en te certificeren.

Banken voelen zich zeer ongemakkelijk bij het gebrek aan richtlijnen voor de toetsing van kapitaalvereisten. Slechts 52% van de onderzochte banken past regelmatig zogenaamde stress tests toe, terwijl 8% geen enkele vorm van stress testing toepast bij de interne beoordeling van de kapitaalbuffer.

Leen Paape, partner van PricewaterhouseCoopers zegt het volgende over het onderzoek: Ons onderzoek wijst uit dat er grote verschillen bestaan met betrekking tot de wijze waarop banken zich voorbereiden op Pillar 2. Hoewel de onderzochte organisaties over het algemeen blij zijn met de invoering van Pillar 2, hebben zij dringend behoefte aan duidelijkheid over de manier waarop Pillar 2 zal worden ingevoerd. Er bestaan grote twijfels over de toereikendheid van de middelen die de toezichthouders ter beschikking staan voor de invoering.

Banken hebben hun voorbereidingen op het Bazel Akkoord vooral gericht op Pillar 1. Echter, als zij onvoldoende investeren in Pillar 2 dan bestaat de kans dat de voordelen van Pillar 1 in rook opgaan. Banken worstelen momenteel met de vraag hoe zij ervoor kunnen zorgen dat de grote investeringen die zijn gedaan ter voorbereiding op het Bazel Akkoord iets opleveren. Slechts 10% van de ondervraagden noemt hun benadering van economic capital volledig ontwikkeld en operationeel, 40% beschrijft hun aanpak als vergevorderd.

Arno Pouw, binnen PricewaterhouseCoopers voorzitter van de groep Financial Services, is niet verbaasd dat slechts 15% van de ondervraagde banken zegt gereed te zijn voor de supervisory review en dat 85% nog het nodige werk hiertoe moet verrichten. Een groot deel (72%) van de banken geeft echter wel aan dat zij vergevorderd zijn met de implementatie van systemen en procedures voor het beoordelen van risicos, het toewijzen van kapitaal en het bewaken van het voldoen aan interne beleidsrichtlijnen.
Daarnaast geeft 90% van de banken aan gematigd tot zeer bezorgd te zijn over de invloed van de invoering van Pillar 2 op de concurrentiepositie. Gezien deze hoge score moet dit dus niet worden onderschat en legt dit een behoorlijke druk op de toezichthouders.

Acties
Als onderdeel van het onderzoek heeft PricewaterhouseCoopers specifieke acties benoemd op basis waarvan banken zich kunnen voorbereiden op Pillar 2.

Het is dringend noodzakelijk om systemen, controlemaatregelen en governance te toetsen. Zowel aan de vereisten van het nieuwe Bazel Akkoord en aan de overige relevante best practice documentatie van het Bazel Comité, als aan de toezichtvereisten van de Europese Commissie en nationale instanties.
In het kader van Pillar 2 zijn de volgende drie aandachtsgebieden van belang:
governance en risicomanagement
economic capital
stress testing

Plannen ter bevordering van het bewustzijn en de ontvankelijkheid van directies en management dienen zo snel mogelijk te worden ingevoerd. Aanverwante informatiesystemen en aanvullende rapportagebehoeften dienen tevens te worden geanalyseerd.

De ontwikkelde economic capital modellen dienen geloofwaardig en solide te zijn en volledig verankerd in het business model van de organisatie. Het is essentieel dat deze modellen actief worden toegepast in de aansturing van de verschillende dochterondernemingen.

Er is reeds een aantal internationale initiatieven ondernomen in de regelgevende sfeer; hierbij valt te denken aan de International Financial Reporting Standards (IFRS) en de Sarbanes-Oxley Act voor banken die geregistreerd zijn bij de SEC. Banken dienen er tevens voor te zorgen dat ze een geïntegreerde benadering kiezen ten opzichte van de invoering van dergelijke initiatieven, waaronder Pillar 2.

Banken dienen te kunnen aantonen aan de toezichthouders dat zij voldoen aan de vereisten van Pillar 2. Documentatie en ondersteunende systemen dienen dus actueel te zijn.

Monika Mars, senior manager van PricewaterhouseCoopers zegt hierover het volgende: Er is nog veel onduidelijkheid bij banken over Pillar 2. Zij worstelen met name met het begrip van de vereisten voor interne modellen, controlemaatregelen en governance. Het proces van supervisory review door toezichthouders is nog vaag. Het is van groot belang dat banken samenwerken met toezichthoudende instanties om de vele vragen in Pillar 2 te beantwoorden. De relatie met de toezichthouder dient te worden versterkt en de dialoog verbeterd.