Ingezonden persbericht
Amsterdam, 22 mei 2002
Kansen voor vastgoed in Oost-Europa
Op de ranglijst van sterkste commerciële vastgoedmarkten van de nieuwe
EU-lidstaten staat Hongarije op de eerste plaats direct gevolgd door
Tsjechië en Polen. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van het
'Emerging Europe' rapport van internationaal onroerend goed adviseur
Cushman & Wakefield Healey & Baker.
Deze Centraal-Europese landen hebben goed gescoord vanwege hun
economische hervormingen, hun recente economische groei en hun groeiende
aantrekkingskracht voor investeerders en internationale ondernemingen.
Aanleiding voor het onderzoek
In 2004 treden 10 nieuwe landen toe tot de EU. Op economisch gebied
verwachten we dat deze landen een belangrijkere rol gaan spelen in
Europa. Voor potentiële investeerders in deze landen is het belangrijk
om te begrijpen hoe de markten in elkaar zitten.
Het rapport 'Emerging Europe' van Cushman & Wakefield Healey & Baker
geeft een overzicht van de sterkte van commerciële vastgoedmarkten van
13 landen op basis van 50 politieke, economische en vastgoedgerelateerde
factoren.
De beschikbaarheid van modern onroerend goed wordt als een van de
bepalende factoren voor de verdere economische ontwikkeling van deze
landen gezien.
Het onderzoek
Dertien landen zijn onderzocht en met elkaar vergeleken: Tsjechië,
Estland, Hongarije, Letland, Polen, Litouwen, Slowakije, Slovenië ? die
waarschijnlijk in 2004 lid worden van de EU - en Bulgarije, Roemenië en
Kroatië - waarschijnlijk toetredend in 2007. Turkije en Rusland zijn ook
in het onderzoek meegenomen om een completer beeld te krijgen van het
'nieuwe' Europa.
Om inzicht te krijgen in het groeipotentieel en de risico's van deze
landen is een gedetailleerde vergelijkende analyse uitgevoerd. Onder
andere de volgende factoren zijn onderzocht: politieke stabiliteit,
buitenlandse investeringen, corruptie, welvaart, huurders- en
beleggersactiviteiten, vastgoedwaarden, huurovereenkomsten, wetgeving en
transparantie in vastgoedstructuren.
Economische impact
Welke landen het beste scoren voor individuele investeerders is sterk
afhankelijk van wat de investeerder belangrijk vindt: het minste risico
of het grootste groeipotentieel.
De rol van onroerend goed - met name de beschikbaarheid van modern
vastgoed - is van groot belang om ondernemingen naar de regio te
trekken. Als kwalitatief goed vastgoed niet beschikbaar is zal dat de
economische groei remmen.
Een economische 'big bang' is onwaarschijnlijk als de landen tot de EU
toetreden. Sommige landen hebben economische hervormingen reeds enige
tijd ingevoerd en presteren op economisch vlak beter dan bestaande
EU-landen. Lagere arbeidskosten en potentieel hogere opbrengsten dan
elders in de EU zullen meer bedrijven en investeerders naar Oost-Europa
trekken.
COMMERCIELE VASTGOEDMARKTEN- HOOFDPUNTEN UIT HET RAPPORT
Retail: in totaal 3.36 miljoen vierkante meter aan nieuw winkelcentrumoppervlakte zal in de komende twee jaar in dit opkomende deel van Europa op de markt komen. Consumenten in de regio hebben retailconcepten als moderne winkelcentra en GDV/PDV locaties gretig opgenomen. De retailontwikkelingen die op stapel staan zullen buitenlandse retailers en nieuwe lokale spelers blijven aantrekken.
Kantoren: Toekomstige groei in de vraag naar kantoorruimte zal geleidelijk gaan omdat veel bedrijven reeds een vestiging hebben in de voor hun aantrekkelijke markten. Op korte termijn zullen we een opleving van de vraag zien. De vraag komt dan waarschijnlijk van de kant van publieke organen, zoals de EU zelf en lobby- en handelsorganisaties.
Bedrijfsruimte: De verdwijning van de handelsgrenzen na de toetreding tot de EU zal met name meer logistieke bedrijven naar de regio toetrekken om lokale en pan-Europese markten te bedienen.
Beleggingen: De belangstelling van institutionele beleggers zal
waarschijnlijk in de komende twee jaar verder toenemen. De reden
hiervoor is dat de toetreding tot de EU de risico's om in deze opkomende
landen te investeren verminderen. Enkele landen zullen waarschijnlijk de
Euro invoeren waardoor er een grotere financiële stabiliteit in de regio
onstaat. Per saldo zullen de aanvangsrendementen dalen. Het risico is
echter dat de beleggingsactiviteiten beperkt worden als geschikt aanbod
niet voor handen is.
Op dit moment zijn de Duitse fondsen de belangrijkste vastgoedbeleggers,
maar de nationaliteiten van beleggers worden diverser. De lokale
beleggers zullen een grotere rol gaan innemen. In de meeste markten is
ruimte genoeg voor meer modern onroerend goed en deze markt zal de
komende vijf tot tien jaar aanzienlijk groeien.
Bijlage Ranglijst sterkte vastgoedmarkten:
(See attached file: ranglijst sterkte vastgoedmarkten.doc)
EINDE BERICHT
Voor meer informatie of het opvragen van een samenvatting van het
rapport u contact opnemen met:
Petra Geerdink- Marketing Communications & PR
Cushman & Wakefield Healey & Baker
Tel: 020 - 301 4242