Katholieke Universiteit Nijmegen

Onderzoek naar motorfunctie universiteit voor regionale kenniseconomie Universiteit van groot belang voor lokale en regionale economie De aanwezigheid van de universiteit heeft een grote impact op het economische en sociaal-culturele klimaat in de stad. Zonder de universiteit zou het inwonersaantal van Nijmegen een kwart minder zijn en zou de stad jaarlijks 100 miljoen euro aan bestedingen missen. Ook de sociaal-culturele betekenis van de universiteit met haar medewerkers en studenten is niet gering: 30% is bestuurlijk of organisatorisch actief en met elkaar leveren ze voor ongeveer tien mensjaren een bijdrage aan plaatselijke verenigingen. Nijmegenaren beschouwen de universiteit als een prestigieuze instelling met een grote bete-kenis voor de stad. Men is trots op de KU Nijmegen en beschouwt deze als de universiteit van Nijmegen en de Nijmegenaren. Dit blijkt uit onderzoek van de Nijmeegse sociaal-geografen prof. dr. J. Buursink en dr. P. Vaessen. Zij presenteren hun resultaten donderdag 22 mei tij-dens het symposium KU Nijmegen: 80 jaar Midden in het Nijmeegse leven. De gegevensverzameling vond plaats in de jaren 1999 en 2000. Het onderzoek was in eerste instantie gericht op de universiteit, exclusief het academisch ziekenhuis St. Radboud. Later is op onderdelen ook aandacht besteed aan de regionale effecten van het academisch ziekenhuis, dat immers al een complementaire voorziening van de universiteit ook van groot gewicht is voor stad en regio.

Merendeel universitaire medewerkers woont in Nijmegen

De KU Nijmegen is als instelling voor onderwijs en onderzoek met bijna 15.000 studenten en 5400 arbeidsplaatsen te beschouwen als een groot bedrijf. Het UMC St. Radboud telt ook ongeveer 5400 arbeidsplaatsen, zodat de universiteitscampus Heyendael als werkplek fungeert voor bijna 11.000 personen. Daar komen nog enkele honderden arbeidsplaatsen bij in bedrijven die door de universiteit zijn aangetrokken of die als `spin-offs' uit de KU Nijmegen zijn voortgekomen en die zich nabij de universiteit hebben gevestigd, onder andere in het bedrijvencentrum Mercator.
Zo'n 53% van de universitaire medewerkers woont in de stad Nijmegen, een kwart in de rand-gemeenten. Slechts 7% van hen is geboren en getogen in Nijmegen. Verreweg het grootste deel is op latere leeftijd (bij aanvang studie of aanstelling) naar Nijmegen verhuisd. Dat betekent dat de universiteit zorgt voor een constante vernieuwing van de bevolking van Nijmegen.
De onderzoekers berekenden dat van de totale bevolking van Nijmegen (152.000) er tenminste 32.000 (incl. studenten) niet in Nijmegen zouden hebben gewoond. Vermeerderd met de ca. 13.000 van de KUN afhankelijke bevolking (gezinsleden), zou Nijmegen zonder de univer-siteit 112.000 inwoners hebben gehad.

Economisch belang van universitaire bevolking groter dan dat van de instelling

Het economische belang van de universitaire bevolking is groter dan dat van de universiteit als instelling. De huishoudens van de in Nijmegen wonende personeelsleden geven met elkaar alleen al in winkels ongeveer 30 miljoen euro uit en in horecabedrijven circa 5 miljoen. Studenten besteden met elkaar ongeveer 22 miljoen euro per jaar in winkels en horecabedrijven. Bestedingen in sectoren als garagebedrijven en woningonderhoud zijn niet in het onder-zoek meegenomen.

Bestedingen van universiteit en ziekenhuis

De KU Nijmegen en het UMC betrekken als organisaties ook voortdurend goederen en dien-sten van andere bedrijven. In 1998 leverden zo'n 500 leveranciers verspreid over heel Nederland elk voor tenminste 10.000 euro aan de universiteit. De universiteit besteedde voor onge-veer 45 miljoen euro bij deze bedrijven voor onder andere meubilair, computers, uitzendkrachten, levensmiddelen, onderhoud en adviezen. In totaal betrok de KU Nijmegen voor 15 miljoen euro aan goederen bij bedrijven in de regio Nijmegen.
Het UMC besteedde voor vergelijkbare benodigdheden in 1999 voor 90 miljoen bij ruim 600 leveranciers in binnen- en buitenland. Ruim 23 miljoen daarvan ging naar bedrijven in de regio Nijmegen. De gezamenlijke bestedingen van universiteit en ziekenhuis zorgen voor ettelijke honderden arbeidsplaatsen (800 tot 1000) in de toeleverende bedrijven.

Regionale kennisuitstraling
De regionale kennisuitstraling vindt vooral plaats via de vestiging van `human capital' (afgestudeerden, spin-off's) in de stad en regio Nijmegen. Ook zijn er veel para-universitaire bedrij-ven (`spin-ins') die van elders naar Nijmegen komen. Ze vestigen zich meestal dicht bij de universiteit. Een bekende is het Max Planck Instituut, het enige Planck instituut buiten Duitsland.
De kennisuitstraling van de universiteit vindt ook haar weg via de aflevering van afgestudeerden maar ook via contactonderzoek, post-academisch onderwijs en advisering. Het merendeel van de contractonderzoekopdrachten komt uit het West-Nederland. Slechts minder dan een vijfde deel komt uit de regio Zuid-Oost Nederland.

Sociaal culturele betekenis

Van de personeelsleden is ongeveer 30% bestuurlijk of organisatorisch actief in het verenigingsleven van hun woonplaats. Met elkaar leveren zij voor ongeveer 10 mensjaren een bestuurlijke of organisatorische bijdrage aan plaatselijke verenigingen (sport, onderwijs, cultuur, kerk, politiek, e.d.).
De betrokkenheid van personeel en studenten bij het gebeuren in Nijmegen is groot, ook als men buiten de stad woont. De regionale krant wordt door de universitaire bevolking iets meer gelezen dan door de doorsnee Nijmegenaar. En de gedachte dat de universiteit een functie voor de eigen regio heeft wordt door medewerkers breed onderschreven.
Andersom zijn ook de Nijmegenaren trots op `hun' universiteit. Ook al weet men niet zozeer wat er aan die universiteit zoal gebeurt, kent men hooguit een of twee personeelsleden per-soonlijk, toch maakt de universiteit een positieve indruk. De medische en natuurkundige opleidingen vindt men een belangrijkst. De katholieke signatuur is voor de meesten niet zo goed herkenbaar en vormt voor hen ook geen punt van belang.
21-5-2003