Lijst Pim Fortuyn
De kiezer is de verliezer
tekstbijdrage 'debat hoofdlijnenakkoord CDA/VVD/D66,
uitgesproken door Mat Herben - 20 mei 2003
De informateurs Korthals Altes en Hoekstra hebben de klus in goed drie
weken geklaard en verdienen daarvoor alle lof. Het tijdverschil met de
voorafgaande mislukte poging met de PvdA springt in het oog. Dat kan
worden verklaard uit het feit dat ditmaal het Strategisch Akkoord als
uitgangspunt is genomen en D66 i.t.t. de PvdA genoegen heeft genomen
met enkele symbolische overwinningen.
DE LPF heeft niet deelgenomen aan de onderhandelingen, omdat daarvoor
een uitnodiging ontbrak. Het CDA noemde hernieuwde samenwerking immers
ongeloofwaardig en de VVD sprak een voorkeur uit voor D66. Daarmee
ontbrak de basis voor serieuze onderhandelingen. Bovendien was de
verkennende fase op basis van het Strategisch Akkoord voor ons
overbodig, omdat wij immers mede-ondertekenaar van dat akkoord waren.
Evenmin had mijn fractie er zin in om in achterkamertjes gedoogsteun
toe te zeggen in ruil voor concessies, iets wat de kleine christelijke
partijen kennelijk wel hebben gedaan, als ik sommige krantenberichten
mag geloven. Is het waar, zo vraag ik de informateurs, dat de
Christen-Unie en de SGP gedoogsteun hebben toegezegd in ruil voor het
bevriezen van de medisch-ethische ontwikkelingen?
Het Hoofdlijnenakkoord belooft de goedgelovigen dat er een bedrag van
700 miljoen extra gaat naar kenniseconomie, maar dat bedrag wordt pas
in 2007 bereikt. Voorwaarde is wel dat er in 2007 aan loonmatiging een
bedrag van liefst 2,7 miljard kan worden ingeboekt. In 2004 wordt nog
het voorzichtige beleid voortgezet van het kabinet Balkenende I, maar
de financiële tijdbom onder het kabinet begint vanaf 2005 te tikken.
Dat jaar wordt gerekend op een loonkostenmatiging van 1,35 miljard,
die moet oplopen tot 2,7 miljard in 2007. Wie denkt dat de werknemer
in de collectieve sector ondanks alle kostenverhogingen vier jaar lang
aan loonmatiging blijft doen, doet aan luchtfietserij.
Veiligheid, normen en waarden hebben plaatsgemaakt voor creatief
boekhouden en gebroken beloften. Over waarden en normen gesproken:
het CDA heeft D66 verleid haar verkiezingsbelofte niet meedoen te
breken en omgekeerd heeft D66 het CDA en de VVD ertoe gebracht de
beloften op het gebied van de hypotheekrente en het kwartje van Kok te
breken. Wees daar maar trots op, maar bedenk de heler is even erg als
de steler.
Pijnlijke maatregelen zijn nodig, maar je moet de problemen van de
overheid niet alleen financieel, maar ook organisatorisch fors
aanpakken. We krijgen er twee ministeries bij, waaronder
waarschijnlijk een overbodig ministerie voor Bestuurlijke vernieuwing
dat onderhorig blijft aan de minister van Binnenlandse Zaken. Dat
ministerie van Binnenlandse Zaken had D66 natuurlijk moeten binnen
halen, wat niet is gelukt. Op zich zou het natuurlijk een mooi
staaltje van bestuurlijke vernieuwing zijn als we nu de eerste
deeltijdminister krijgen, want zelfs als je Koninkrijkszaken en
Rampenbestrijding erbij doet, biedt zijn portefeuille slechts werk
voor halve dagen. Balkenende I liet noodgedwongen zien dat capabele
bewindslieden best twee zware ministeries aan kunnen. De door de LPF
bepleite vermindering van het aantal departementen en bestuurslagen,
die nodig is om de bureaucratie echt kunnen aanpakken, is echter
uitgebleven. Loonmatiging vragen van de samenleving is zinloos zonder
beleidsmatiging door de politiek.
Onderwijs, zorg, veiligheid en vreemdelingenbeleid zijn de onderwerpen
die de burger bezig houden. Nederland moet veiliger, zo luidde nog
terecht de openingszin van het Strategisch Akkoord. Als je het
vertrouwen van de kiezer wilt winnen, is een krachtige aanpak van de
criminaliteit geboden. De straat en het openbaar vervoer moeten weer
worden terug gegeven aan de burger, het bedrijfsleven lijdt ondanks
een miljard aan preventiekosten toch nog drie miljard schade door
criminaliteit. In de toonzetting van het nieuwe akkoord krijgt alleen
onderwijs echt extra aandacht, overigens pas substantieel vanaf 2006.
Die extra aandacht is op zich terecht, want ook in het Strategisch
Akkoord was al een groei van 9% voor onderwijs voorzien, naast een
groei van vijftien procent voor zorg en negen procent voor veiligheid.
Beter onderwijs is echter niet zozeer een geldkwestie als wel een
kwestie van het terugdringen van ziekteverzuim en regelzucht. Ik hoop
dat die voornemens uit het Strategisch Akkoord recht overeind blijven.
In de eindafweging zijn op vitale punten verkeerde beslissingen
genomen. Het verkleinen van de kloof tussen burger en politiek begint
met een betrouwbare overheid. Gedane beloften dienen te worden
nagekomen. Knabbelen aan de hypotheekrente en het niet teruggeven van
het kwartje van Kok helpt niet het vertrouwen in de overheid te
herstellen. Het benutten van de overwaarde van woningen voor
verhuiskosten, herinrichting van de woning en consumptieve bestedingen
is goed voor de economie. In deze tijden wordt niet meer met aandelen
gespeculeerd. Ondanks het overhevelen van het kwartje van Kok blijft
er nog een tekort van een half miljard om de spoorwegen te
verbeteren, geld dat eenvoudig kan worden gevonden door de
miljardenslindende magneetzweefbaan naar Noord-Nederland om te zetten
in een snelle Intercity Plus. De halvering van de OZB gaat ten koste
van noodzakelijke investeringen in de 2^e Maasvlakte en de
kinderopvang. De aanleg van de 2^e Maasvlakte is een essentiële impuls
voor de goed draaiende Rotterdamse haven en de vrijkomende
haventerreinen in de binnenstad kunnen worden gebruikt voor de
terugkeer van de middenklasse en bedrijven. Honderd miljoen voor
kinderopvang is veel te weinig. Er is minimaal een half miljard nodig.
Investeren in kinderopvang is dé manier om arbeidsparticipatie door
vrouwen te vergroten. Dit akkoord moet het vooral hebben van
maatregelen die de werknemer langer laten werken. De opmerking van de
informateurs dat gekeken wordt naar een ontslagleeftijd van 67 jaar,
is natuurlijk geen verspreking. Deze achtenswaardige heren zijn geen
beginners, maar routiniers die bewust een proefballonnetje oplieten.
Onbetrouwbaar is ook verhogen van het geplande eigen risico in de zorg
van 100 Euro naar 200 Euro, nog voordat het nieuwe stelsel is
ingevoerd. Bovendien wordt het pakket verkleind en komen veel
voorgeschreven medicijnen niet voor vergoeding in aanmerking. Zo wordt
de patiënt dubbel gepakt. Pas als er in 2006 vrije pakketkeuze is in
een nieuw zorgstelsel, mag je een flinke eigen bijdrage van de burger
vragen.
Zo ook de aanpak van de WAO, op zich is er niets mis met het herkeuren
van WAOers, maar dan wel gekoppeld aan een gedegen plan voor
reïntegratie op de arbeidsmarkt. Het gaat er bijvoorbeeld om dat velen
van de 45.000 leerkrachten die thuiszitten, weer aan een baan in het
onderwijs worden geholpen. De LPF steunt geen bezuinigingsplannen die
erop zijn gericht de mensen vanuit de WAO naar de bijstand te sluizen.
Wij zijn voor een grondige en waar nodig strenge aanpak van de WAO,
maar dan moet er ook extra geld komen om de betrokkenen aan het werk
te helpen.
Ik zie in het akkoord wel de hand van de VVD, maar niet die van D66.
We moeten letterlijk en figuurlijk nog zien wat er voor kenniseconomie
in 2007 in de envelop zit. Het CDA heeft kleine aanpassingen bereikt,
zoals extra toevoegingen aan het particulier en agrarisch
natuurbeheer. Voorts verstandig zijn de beperking van de
sollicitatieplicht voor bijstandsmoeders met kleine kinderen. Ook 100
miljoen voor jeugdzorg en preventie is zinvol, mits gepaard gaande met
een krachtige aanpak van onwilligen. Maar deze verbeteringen zouden
ook in een kabinet met de LPF zijn bereikt. Afgezien van de verre
belofte van een sigaar uit eigen doos in 2007 heeft D66 niets bereikt
wat niet door de LPF zou zijn bereikt, of al was verwezenlijkt (zoals
de gekozen burgemeester). Op één punt heeft D66 letterlijk meer
binnengehaald. In haar verkiezingsprogramma werd een pleidooi gehouden
voor een kernkabinet van 7 ministers, het worden er nu zestien,
voorwaar een winst van 9 ministers. Nog zon onverwachte overwinning
van D66: voor de kenniseconomie is geen 700 miljoen maar, maar
eigenlijk 1,5 miljard binnengehaald. De 800 miljoen voor de JSF zijn
immers behouden gebleven als concrete impuls voor de high tech
industrie. Kortom, een ongekende zegetocht voor D66.
Het motto van het hoofdlijnenakkoord, dat op de scholen voor
journalistiek ongetwijfeld als een precisiebom is ingeslagen, luidt
Meedoen, meer werk en minder regels. Deze leidraad geeft ieder zijn
deel. Minder regels is de VVD uiteraard op het lijf geschreven. Deze
partij heeft daar veel ervaring mee. De meeste regels waarmee het
bedrijfsleven worstelt komen immers van de ministeries van Financien,
Economische Zaken en Sociale Zaken en zijn dus vooral door
VVD-bewindslieden onder Paars bedacht. Laat ze de eigen rommel
opruimen, is natuurlijk de wijze levensles die de jonge Jan Peter al
met de paplepel door zijn moeder kreeg ingegoten.
En dan de kreet Meer werk. Onbetwist een CDA-wens, want dit akkoord
laat heel bijbels zien dat we in het zweet des aanschijn ons brood
moeten verdienen en ondertussen flink mogen inleveren: geef de keizer
wat des keizers is.
Tot slot de onweerstaanbare oproep meedoen. Met zon aansporing haal je
Boris Dittrich als aanhanger van de Olympische gedachte, meedoen is
belangrijker dan winnen, natuurlijk over de streep. Snij mee met
Balkenende Twee, want aan de Zeeuwse opvoeding van Jan Peter heeft
niets ontbroken. Ons ben zunig en geen cent te veel hoor.
Het motto had moeten luiden: Onze inzet voor een gezond en veilig
Nederland. Het slagveld van bezuinigingen en gebroken kiezersbeloften
overziende, past echter maar één motto: de kiezer is de verliezer.