SP

Bijdrage Marijnissen debat regeerakkoord

'Koppen tellen is beter dan koppen snellen' schreef Hugo Camps ooit, daarmee de kern van de wenselijkheid van democratie weergevend. Maar wat nu wanneer kiezers met valse voorwendsels zijn gelokt? Wat nu wanneer, als de koppen geteld zijn, blijkt dat een meerderheid van de volksvertegenwoordiging een regering steunt die een onaanvaardbaar asociaal beleid voert? Ik kom daar aan het slot op terug.

Na een schijnbeweging van twee maanden om de kiezer het gevoel te geven dat zijn wensen niet he-le-maal genegeerd zouden worden, kwam de aap toch nog uit de mouw: Het CDA is gewoon een rechtse partij die snoeihard beleid wil voeren. Is tijdens de campagne nog lang het beeld gegeven van een partij die ook sociale kanten had, na de verkiezingen was daar niets meer van te merken.

Zogenaamd omdat de chemie tussen CDA en PvdA niet goed zou zijn, omdat de twee onderhandelaars elkaar niet lagen is men na twee maanden dralen uit elkaar gegaan. Het CDA rekende op de plooibaarheid van de LPF, CU en jawel ook de SGP, en natuurlijk D66. Die calculatie is juist gebleken, al moest de LPF al snel inzien dat zij de laatste optie zou zijn. Omdat 'de SGP in de regering' voor de VVD onverkoopbaar was, werd uiteindelijk gekozen voor de partij die drie verkiezingen op rij verloren heeft en daarom nog slechts een kwart van de 24 zetels, die ze in 1994 nog had, over heeft. Vóór de verkiezingen sloot deze partij, D66 dus, bij gelijkblijvend of dalend zeteltal deelname aan welk kabinet dan ook nog uit. Maar de verlokkingen van het pluche waren onweerstaanbaar. Vooral het daaraan verbonden perspectief van veel media-aandacht - veel meer dan als vierde linkse partij in de oppositie - deed de harten van de D66'ers smelten. En toen de harten weer waren gestold zei men op het congres heel slinks:
-Links is rechts en rechts is links geworden'...en daarom doen we mee aan het meest rechtse kabinet, meest asociale kabinet van na de Tweede Wereldoorlog.
D66 - ooit opgericht om ons bestél op te blazen - heeft bij gebrek aan resultaat besloten maar vast met zichzelf te beginnen. Maar, opportunisme heeft uiteindelijk nooit gewerkt, en dat is maar goed ook.

De plannen die door de coalitiepartijen zijn gepresenteerd vormen een sociale ramp voor het land. Na de afbraak van Paars, het brokkenkabinet Balkenende I, krijgen de burgers nu te maken met een kabinet dat alle records breekt op het punt van brutaal bezuinigen, het slopen van de zorg en de solidariteit, het pakken van de mensen met de laagste inkomens en het verder laten verloederen van natuur en milieu.

Het is tragisch te zien hoe door deze nieuwe coalitie morele ankers (als de solidariteit) worden losgelaten en belangrijke waarden overboord worden gezet. Terwijl het CDA eerder nog sprak over 'normen en waarden' lijkt de 'rentmeester' Balkenende nu nog slechts gezien te willen worden als 'rekenmeester'. Het begrotingsbeeld schijnt het enige te zijn dat hem écht bezig houdt. Eerst moest het begrotingstekort wekenlang (tijdens de onderhandelingen met de PvdA) in 2007 nul zijn, toen mocht het plotseling 0,3 zijn en nu (NB mét de VVD erbij) stemt hij in met een tekort van 0,5%. Nu zal de leider van het CDA aanvoeren dat de tegenvallers hem noopten tot dit besluit. Dat snap ik, maar ik zeg dan: Blijkbaar was er dus geen reden om zo principieel - rigide is een beter woord - te doen op dit punt. Of hebben we hier het cruciale punt te pakken waarop met de PvdA gebroken kon worden?

Dit 'drie-over-rechts' kabinet doet alsof we financieel-economisch aan de grond zitten. Twee kwartalen met een krimp van een paar tienden van procenten vlakt niet uit dat we in de afgelopen 20 jaar bijna 100% rijker zijn geworden. Nederland ¡s geen Derde Wereldland, we zitten niet aan de grond. Een maximum van 0,5% stellen aan het financieringstekort in 2007 kan alleen bedacht worden door politici met een boekhoudersmentaliteit. Zij die denken dat je visie met de 'f' van financiën schrijft. Deze politici hebben geen idee van wat de samenleving nu nodig heeft, laat staan dat ze compassie kunnen opbrengen met mensen.

De recessie wordt gebruikt als voorwendsel om het a-sociale wensenlijstje van de VVD te kunnen realiseren. Met dank aan D66.
- Invoering van een eigen risico in de zorg van 400 Euro per gezin;
- De tandarts, fysiotherapie en een deel van de geneesmiddelen worden niet meer vergoed;

- Ben je ziek en heb je vervoer nodig? Zelf betalen;
- Ben je ambtenaar? Pech gehad, je koopkracht gaat per jaar met 1% achteruit;

- Werk je in de zorg, of in het onderwijs, op ben je politieagent? Pech gehad, voor jou geldt hetzelfde. Waarom pleit deze coalitie niet voor een prijsmatiging in plaats van een loonmatiging. Met die eerste loopt ons land meer uit de pas met de rest van Europa dan met de laatste.

- Hebt u een uitkering? Pech gehad, ook u gaat erop achteruit;
- U wordt gedeeltelijk arbeidsongeschikt? Pech gehad, voor u is er geen WAO meer.

- U zit in de WAO maar u bent jonger dan 45? Ook pech gehad, u wordt herkeurd en de kans is groot dat u naar de Bijstand gaat;
- Je hebt een Melkertbaan? Pech gehad, gerede kans dat je je werk verliest en naar de Bijstand kunt;

- Je verdient het minimumloon? Pech gehad, je loon is niet meer gekoppeld aan de gemiddelde stijging van de lonen;
- Je zoekt een woning en je hebt weinig geld? Pech gehad, je hoeft niet op steun van de overheid te rekenen.

- Je hebt huursubsidie? Pech gehad, je hebt kans dat je bijna 20% moet inleveren;

- Word je werkloos? Pech gehad, het is de vraag of je voor WW in aanmerking komt, en als je er al voor in aanmerking komt moet je weten dat je eerder naar de Bijstand gaat;

- Ben je ouder dan 57,5 jaar? Pech gehad, gewoon blijven solliciteren, tot je 65ste.

- Je zit in de Bijstand? Pech, die wordt natuurlijk ook verslechterd;

- Bent je aangewezen op het openbaar vervoer? Pech, trek je portemonnaie maar vast want de trein en de bus worden weer fors duurder zonder dat de kwaliteit verbetert;

- Sta je er alleen voor in het leven en heb je de zorg over heel kleine kinderen? Pech, onder motto 'het gezin is de hoeksteen van de samenleving' wordt je aan het werk gejaagd;

- Wil je in aanmerking komen voor de VUT of prepensioen? Pech gehad, de overheid werkt je tegen.

Dit zijn een aantal voorbeelden van hoe deze coalitie de georganiseerde solidariteit wil afschaffen. Hoezo waarden en normen? Zalmnormen en -waarden, zult u bedoelen.
Terwijl de mensen met de lage inkomens worden gepakt, laat het kabinet de zakkenvullers aan de top (Elsevier) ongemoeid. Het is zoals Heinrich Heine al zei: 'Het zijn altijd de mensen die wijn drinken die zeggen dat water zo lekker smaakt.'

Niet alleen in sociaal opzicht faalt dit kabinet. Meer geld voor asfalt, geen maatregelen in verband met de bio-industrie, geen heffing voor bouwen in de open ruimte, Borssele blijft open...ook natuur en milieu hebben niets van dit kabinet te verwachten. Bezuinigen op Ontwikkelingssamenwerking, maar wél geld voor de JSF en meer geld naar Defensie.
Verder gaan met de Europese integratie terwijl de bevolking in meerderheid geen enkel vertrouwen in de Europese instituties heeft. De coalitie schrijft dat 'vrede en veiligheid gediend zijn met een versterking van de VN', terwijl men de VN gewoon passeert als het gaat om de blinde steun aan de VS bijvoorbeeld in zake Irak.

Het CDA ziet de overheid als 'een sluitsteen'. Het is deze misvatting die ten grondslag ligt aan de asociale politiek van deze nieuwe coalitie. Men gaat uit van de veronderstelling dat mensen wel harder gaan lopen als je ze harder pakt. Je bent zelf verantwoordelijk. En heb je het niet breed? Eigen schuld. Het is de Amerikaanse kijk op de mens. Blaming the victim, noemen ze dat daar. Je vraagt je af: waar zit nou dat christelijke in dit akkoord? En, waar zijn die CDA'ers die nog 'n beetje sociaal zijn? Ik hoor of zie ze al jaren niet meer, of het moet gisteren in Amersfoort zijn geweest.

Het CDA heeft het erover dat de overheid moet leren 'los te laten'. Maat wat moet de overheid dan wel loslaten? De solidariteit? Het is een complete misvatting te denken dat als de overheid de solidariteit niet meer organiseert maar juist afschaft, dat dan de samenleving de ontstane gaten wel zal opvullen. Het tegendeel is het geval. Als de overheid suggereert dat solidariteit ouderwets is, dan propageert zij het 'ieder-voor-zich-denken' in plaats van gemeenschapsdenken en solidariteit.

Over loslaten gesproken... De laatste maanden is er een SP-Bureaucratie Brigade actief geweest in de zorg. Conclusie: weg met Regionale Indicatie Organen (de RIO's), maak 'n einde aan het feit dat huisartsen met soms twintig verschillende verzekeraars moeten onderhandelen, stop met de eigen bijdrage in de thuiszorg en verplicht specialisten niet langer een hele boekhouding bij te houden van hun patiënten. Zo maar een greep uit de ideeën die de SP heeft aangedragen om eens écht iets te doen aan de bureaucratie. Totale besparing: 800 miljoen Euro. En dan hebben we nog niet eens de extra prestaties als gevolg van meer arbeidsvreugde meegeteld. Opvallend is dat de meeste bureaucratie wordt veroorzaakt door het enorme wantrouwen en alle controles die daar weer uit voort vloeien. Als we meer zouden investeren in vertrouwen in de publieke sector zouden er kapitalen verdiend kunnen worden. We kunnen dan ook gaan kappen in de enorme overhead die menig instelling teistert. Wat te denken van een directeur van een Hogeschool die mij meldt dat meer dan 50% van de kosten n¡et gaat naar de mensen die voor de klas staan. Vanwege het enorme succes hebben we de Bureaucratie Brigade nu uitgebreid naar het onderwijs, de sociale zekerheid en alles wat justitie te maken heeft. Via www.sp.nl kunnen de mensen hun opmerkingen, suggesties en kritiek kwijt.

De overheid is niet een sluitsteen. De overheid is, of beter: hoort te zijn 'het fundament' van onze samenleving en onze beschaving. Zij is door middel van verkiezingen ónze overheid en die hoort het voortouw te nemen omdat zij als eerste verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld de publieke sector: de zorg, het onderwijs, de veiligheid, de openbare ruimte, enzovoorts. Wordt die verantwoordelijkheid niet genomen dan moet men niet raar opkijken als de mensen hun vertrouwen in de overheid en de politiek verliezen en nog slechts wensen op te komen voor hun eigen belang.
Terwijl het land behoefte heeft aan een politiek die de mensen zicht geeft op een toekomst die de moeite waard is om je voor in te zetten, terwijl de mensen hoop hadden dat het morgen beter zou worden, terwijl de mensen erop vertrouwden dat de politiek samen met hen daarvoor zou zorgen, stel ik vast dat het bij dit kabinet armoe troef is als het gaat om visie op een sociaal, veilig en schoon Nederland.

Dan het motto van deze nieuwe coalitie 'meedoen, meer werk, minder regels'. Mijn typering is een andere, u zult dat begrijpen: 'uitsluiten, meer leed, minder beschaving' lijkt me meer van toepassing. Het regeerakkoord is een recept voor een sociale ramp. Route 66, zeg maar.

Aan het begin van mijn betoog vroeg ik me af 'wat te doen?' De SP zal binnen maar vooral ook buiten het parlement (zoals u van ons gewend bent) alles in het werk stellen om mensen ervan te doordringen dat dit kabinet hun belangen verkwanselt en dat er een alternatief is om voor te strijden. Investeren in plaats van kaalslag; solidair in plaats van asociaal; zorg om de natuur in plaats van alles volbouwen en nog meer asfalt; geen 'nationaal' navelstaren maar met een blik op de wereld. Er is nog een wereld aan menselijkheid en medemenselijkheid te winnen.

Waar en met wie we maar kunnen, zullen we het verzet organiseren. Ik kan u verzekeren dat u nog vaak het schaamrood op de kaken zult krijgen als wij u confronteren met de maatschappelijke gevolgen van uw beleid... en met het verzet dat het teweeg zal brengen. De mensen in dit land verdienen beter!

20 mei 03 14:10

dinsdag 20 mei 2003