Ingezonden persbericht

Persbericht 19 mei 2003

Beroep van Vrijplaats Koppenhinksteeg tegen bouwplan

Het beroep van Vrijplaats Koppenhinksteeg tegen de door gemeente Leiden verleende bouwvergunning voor de panden aan de Hooglandsekerkgracht en de Koppenhinksteeg is voor de vrijplaatsorganisaties naar tevredenheid verlopen. Aan de gezichten van de aanwezige Leidse ambtenaren af te lezen werd die tevredenheid door hen niet gedeeld. De Woningbouwcoöperatie Portaal, de partner van de gemeente in het omstreden bouwplan en eigenaar van enkele van de Koppenhinksteeg-panden, was niet eens komen opdagen. De rechter boog zich maandag over de vraag of de vergunning wel verleend had mogen worden. De vrijplaatsorganisaties vonden van niet en voerden daarvoor een aantal argumenten aan, die zich laten verdelen in argumenten van procedurele, maatschappelijke en vergunningtechnische aard.

Door de vrijplaatsorganisaties werd felle kritiek geleverd op het slordige verloop van de procedure, die nu al weer zo'n drie jaar loopt. Herhaaldelijk vergat de gemeente onderdelen van de procedure of maakte deze op onduidelijke wijze in de gemeentekrant bekend waardoor de inspraakmogelijkheden ernstig zijn beperkt. Zo kon het gebeuren dat de ingediende bezwaren tegen de monumentenvergunning tot op heden niet zijn behandeld. Het verlenen van deze vergunning is zelfs nooit gepubliceerd, een wettelijke vereiste. Ook vergat de gemeente enkele keren bezwaarmakers uit te nodigen voor hoorzittingen. In januari 2002 waren dat er zelfs honderden en zelfs vandaag nog, zijn enkele bezwaarmakers nog steeds niet uitgenodigd om hun bezwaren toe te lichten. De vereniging Vrienden Vrijplaats Koppenhinksteeg, die namens honderd bezwaarmakers en haar 450 leden in beroep was gegaan, beklaagde zich bij de rechter ook om de povere motivatie van de uitspraak van de commissie voor Beroep en Bezwaarschriften. In de motivatie werden een groot aan maatschappelijke bezwaren eenvoudigweg genegeerd en bleef ook onduidelijk wie wel of niet door de gemeente ontvankelijk (in haar bezwaren) werd geacht. De rechter leek echter wel enig begrip op te kunnen brengen voor het feit dat de gemeente niet voor ieder van de 658 bezwaarmaker een aparte afweging heeft gemaakt, maar aan iedereen één standaard brief heeft gestuurd. Het is dan wel niet volgens de letter van de wet, maar scheelt wel een hoop werk, aldus de rechter.

Een groot deel van de kritiek van de aanvankelijk 658 bezwaarmakers en de overgebleven honderd indieners van beroepschriften richtte zich op het veranderen van de bestemming van de vrijplaatspanden. In het huidige bestemmingsplan voor Pancras West, is de bestemming voor een aanzienlijk deel van de vrijplaatspanden "bijzondere doeleinden". Daarmee worden bedoelt "niet commerciële, sociaal-culturele initiatieven". Vrijplaats Koppenhinksteeg voldoet dan ook prima aan het huidige bestemmingsplan. Het bouwplan van de gemeente daarentegen is op enkele punten strijdig met het geldende bestemmingsplan en de gemeente had voor de rechter geen overtuigend verhaal waarom zij van het bestemmingsplan zou mogen afwijken. Toen gemeentewoordvoerder Flohr de Weggeefwinkel een commerciële onderneming noemde brak de met vrijplaatssupporters gevulde zaal uit in hoongelach. Ook de rechter kon een lachje niet onderdrukken en wees dhr. Flohr er op dat er niet eens een kassa in de Weggeefwinkel staat en er daarom toch zeker niet gesproken kan worden van commerciële activiteiten, waarop dhr Flohr bestreed dat er in de Weggeefwinkel geen kassa staat. Dit punt is tamelijk relevant omdat de gemeente van plan is een (echte) winkel te vestigen in het Weggeefwinkelpand en dat is (zonder bestemmingsplanwijzing) alleen mogelijk wanneer de rechter vindt dat er sprake is van ongewijzigd gebruik. Hoewel de strijdigheid van het gemeentelijk bouwplan met het geldende bestemmingsplan één van de sterkste argumenten van de vrijplaatsorganisaties betrof, liet de rechter zich verder kritisch uit over de mogelijkheden ook de andere maatschappelijke argumenten mee te wegen in zijn afweging. Deze zouden op een andere moment in de procedure aan de orde moeten komen, of al aan de orde gekomen zijn, wanneer liet hij echter in het midden.

De meeste hoop op vernietiging van de bouwvergunning gaven de bouwtechnische argumenten van de vrijplaatsorganisaties. Vergunninghouder gemeente Leiden bleek haar huiswerk op tal van punten niet goed te hebben gedaan, waardoor er voor de rechter niet veel anders overblijft dan de vergunning te vernietigen, althans zo is de verwachting van de door de vrijplaats bij de zitting aanwezige en het woord voerende stedenbouwkundige Peter Bos. Hoewel het vernietigen van de bouwvergunning uitstel betekent, zelfs de procedure voor jaren kan vertragen, geeft dit vooruitzicht de vrijplaatsorganisaties alles behalve een euforisch gevoel. Zij hameren er immers bij de gemeente al jaren op dat de panden aan een grondige renovatie toe zijn. Het strijdpunt is dan ook niet of de panden verbouwd moeten worden maar wie er na verbouwing gebruik van mag maken: kapitaalkrachtige woningzoekenden en bedrijven of de ideële vrijplaatsorganisaties...

Om deze reden richt Stichting Vrijplaats Koppenhinksteeg dan ook een deel van haar pijlen op de Leidse gemeenteraad, waar toch uiteindelijk de oplossing voor het conflict vandaan moet komen. De gemeenteraad laat het echter tot op heden van zich afweten. Alleen Groen Links, de SP en LWG/de Groenen hebben hun onomwonden steun uitgesproken voor het door de SVK bepleite, en vorig jaar doorberekende, legaliseringplan. Hoewel tal van individuele leden van andere fracties zeggen de vrijplaats te steunen hebben de meeste andere fracties zich (nog) niet voor behoud van de vrijplaats uitgesproken. Volgende week dinsdag *** overhandigen de vrijplaatsorganisaties aan de gemeenteraad een door honderden stadsgenoten ondersteund raadsadres waarin zij de gemeenteraad oproept de Vrijplaats Koppenhinksteeg te legaliseren, net als dit de afgelopen jaren met veel vergelijkbare vrijplaatsen in andere steden is gebeurd. Totdat aan dit verzoek gehoor is gegeven, zullen de vrijplaatsorganisaties en hun supporters doorgaan met hun acties onder het motto: "behoud vrijplaats Koppenhinksteeg, want een rijke geschiedenis verdient ook een mooie toekomst".

Einde persbericht


*** het aanbieden van het raadsadres vindt hiermee één week later plaats dan eerder is aangekondigd.
Afz: Stichting Vrijplaats Koppenhinksteeg
Postbus 228
2301 CE Leiden
http://www.koppenhinksteeg.nl
svk@koppenhinksteeg.nl
tel 06 52408960

dinsdag 20 mei 2003