Wageningen Universiteit
Persbericht Wageningen UR nr 030, 8 mei 2003
Afsluiting IOP Industriële Eiwitten
Eiwitonderzoekers maken yoghurt romig
Eiwitten geven yoghurt zijn karakteristieke dikte en volle, romige mondgevoel. Om die eigenschappen verder te verbeteren met gebruikmaking van minder eiwit, zijn grote staafvormige eiwitstructuren nodig. Onderzoekers bij NIZO food research zijn erin geslaagd de staafvormige eiwitten op een gecontroleerde manier te bereiden. De structuur van de gevormde eiwitstaafjes vertoont overeenkomsten met structuren in levende cellen, de zogenaamde tubulines. Dit is een van de onderzoeksresultaten uit het Innovatiegerichte Onderzoeksprogramma Industriële Eiwitten (IOP-IE). Op 15 en 16 mei organiseren IOP-IE en Onderzoeksschool VLAG hierover een internationaal symposium in de Reehorst te Ede.
Tot nu toe was er geen geschikte methode om gecontroleerd grote staafvormige aggregaten van eiwitten te maken. Bij verhitting zijn de eiwitten geneigd om tot bolletjes samen te klitten. In enkele gevallen worden staafvormige structuren gevormd, maar daarvoor moeten de omstandigheden bijzonder zuur zijn. Het nieuwe proces maakt gebruik van enzymen om de eiwitten met een omvang van zo'n drie nanometer met tienduizenden te verenigen tot staafvormige eenheden die een lengte van enkele micrometers kunnen bereiken. NIZO-onderzoeker Joanke Graveland-Bikker concentreerde zich daarbij op de zelf-essemblage van het melkeiwit alfa lactalbumine, nadat met een enzym kleine structuurveranderingen waren aangebracht.
Tijdens het symposium Industrial proteins in perspective gaan onderzoekers uit universiteiten, onderzoeksinstituten en bedrijven in op de resultaten die in het IOP Industriële Eiwitten zijn bereikt. Zo is er aandacht voor de functionele eigenschappen van eiwitten uit zaden, zoals erwten en sojabonen, voor de allergische eigenschappen van eiwitten, zoals gluten voor hun functie bij de broodbereiding, voor de mogelijkheden van collageen en elastine bij bio-medische toepassingen, zoals vervanging van huid en bloedvaten en is er een spectaculaire driedimensionale demonstratie van de structuur van twee eiwitten. Ook is er aandacht voor de mogelijkheden van industriële eiwitten als vervanger van vlees voor een groeiende wereldbevolking. Daarnaast rept drs. Kees Vijlbrief, directeur Innovatiebeleid van het ministerie van Economische Zaken over het resultaat van het tienjarige programma.
Het IOP Industriële Eiwitten, dat in 1992 met steun van het ministerie van Economische Zaken van start ging, beoogt eiwitonderzoekers aan universiteiten en onderzoeksinstituten enerzijds en in het bedrijfsleven anderzijds langdurig te laten samenwerken. Dit moet de Nederlandse kenniseconomie bevorderen door op termijn hoogwaardige, kennisintensieve producten op te leveren. Het IOP-IE was het eerste IOP waaraan ook het bedrijfsleven een financiële bijdrage diende te geven. Zestien procent van het totale budget (ca. zestien miljoen euro, waarvan 7,2 van de ministeries van EZ en Landbouw, Natuurbeheer en Visserij) afkomstig was van de industriële partners. Het ontbrekende deel werd door de onderzoeksinstellingen opgebracht.