European Commission
IP/03/675
Brussel, 13 mei 2003
Zevende verslag van de Commissie over de scheepsbouw legt nadruk op
problematische marktsituatie
De moeilijkheden in de mondiale scheepsbouw nemen toe, zoals blijkt
uit een verdere daling van het aantal orders voor nieuwe schepen in de
grote scheepsbouwregio's in 2002, zegt de Europese Commissie in haar
zevende verslag aan de Raad over de situatie in de mondiale
scheepsbouwsector(1)
. In dit verslag, dat aansluit op de analyse die de Commissie in 2002
van de scheepsbouwmarkt heeft gemaakt, wordt de traagheid van de markt
geweten aan een overaanbod in het verleden, een wereldwijd kwakkelende
economie, de gevolgen van 11 september en de politieke onzekerheid in
het Midden-Oosten. Vooral de belangrijkste marktsegmenten voor de
scheepswerven in de EU kenden een negatieve ontwikkeling. Het aantal
bij de producenten in de EU binnengekomen orders was in 2002 meer dan
50% lager dan in 2001 en zelfs meer dan 70% lager dan in 2000. Dit
heeft tot gevolg dat de werven nu snel zonder werk komen te zitten en
er al sprake is van faillissementen en ontslagen. Het marktaandeel van
de scheepswerven in de EU is gedaald van 19% in 2000 en 13% in 2001
naar 7% in 2002.
Erkki Liikanen, het lid zijn van de Commissie voor Ondernemingen, zei:
"Wanneer we naar het totale beeld voor 2002 kijken, moeten we
vaststellen dat de situatie op de mondiale scheepsbouwmarkt niet is
verbeterd. Het laatste verslag laat zien dat er de afgelopen twee jaar
sprake was van een productievermindering en bevestigt eens te meer dat
de moeilijkheden voor de scheepswerven in de EU als gevolg van
oneerlijke handelspraktijken kritisch beginnen te worden. De
Commissie, die al actie heeft ondernomen om de scheepsbouw in de EU
tegen oneerlijke concurrentie te verdedigen, zal samen met de
industrie haar inspanningen in het kader van het LeaderSHIP
2015-initiatief voortzetten, teneinde het concurrentievermogen van de
scheepswerven in de EU te vergroten."
LeaderSHIP 2015 werd in januari 2003 opgezet door een adviesgroep op
hoog niveau. Een uitgebreid strategieplan dat thans door
vertegenwoordigers van de industrie en de Commissie wordt uitgewerkt,
zal in juli door de adviesgroep worden bestudeerd, zodat voor het eind
van het jaar eerste concrete, effectieve maatregelen kunnen worden
genomen.
In dit verslag van de Commissie valt te lezen dat het aantal orders
voor nieuwe schepen in 2002 mondiaal gezien 12% onder het aantal voor
2001 lag, en dat het aantal orders tussen 2000 en 2001 ook al met 20%
was gedaald. De situatie is het slechtst voor container- en
cruiseschepen, maar de vraag is ook gedaald voor olie- en LNG-tankers
(voor vloeibaar aardgas).
De vraag is alleen toegenomen voor productentankers, aangezien er
schepen moeten worden vervangen als gevolg van de nieuwe EU-wetgeving
inzake maritieme veiligheid, en voor bulkschepen, door nieuwe
ontwerpvoorschriften en de binnenlandse vraag in Japan en China.
De prijzen voor schepen zijn in 2002 opnieuw gekelderd en liggen nu
dicht bij het niveau van 1989. De werven in Zuid-Korea hebben de
prijzen in hun offertes verder verlaagd, hoewel alle belangrijke
kostenfactoren zijn gestegen en de Koreaanse valuta duurder is
geworden, om zo nieuwe vraag aan te trekken en te kunnen concurreren
met China. De Koreaanse werven moeten zich in toenemende mate richten
op de beschikbare vraag naar ruwe-olietankers en tankers voor
olieproducten, hoewel eerder werd gezegd dat deze marktsegmenten voor
de Koreaanse scheepsbouwers niet langer attractief zijn door de
geringe waarde van de schepen en omdat hun concurrentiepositie door
hogere kosten geleidelijkaan verslechtert.
Gedetailleerd kostenonderzoek van de Commissie naar bij Zuid-Koreaanse
werven geplaatste orders bevestigt de bevindingen uit eerdere
verslagen, namelijk dat er schepen worden aangeboden tegen prijzen die
de productiekosten niet volledig dekken. Met name wordt geen rekening
gehouden met de inflatie en met financieringskosten. Uit het onderzoek
blijkt dat de kloof tussen de offerteprijzen en de berekende normale
prijs weer toeneemt.
Achtergrond
Krachtens Verordening 1540/98 van de Raad, waarbij strengere regels
voor steun aan de scheepsbouw werden vastgesteld, moeten de Commissie
verslag uitbrengen over de marktsituatie voor de mondiale scheepsbouw.
In deze verslagen wordt een analyse gemaakt van de laatste
ontwikkelingen en worden de resultaten van ondernomen acties
geëvalueerd.
In juni 2002 nam de Raad een besluit over de wijze waarop de
concurrentievervalsing op de scheepsbouwmarkt moest worden bestreden.
Korea kreeg nog een kans om voor 30 september 2002 een bilaterale
overeenkomst sluiten. De ministers waren het erover eens dat wanneer
zo'n overeenkomst niet tot stand zou komen, dit automatisch een
handelsklacht bij de WTO en een machtiging - via het tijdelijk
defensief mechanisme - voor rechtstreekse steun ter hoogte van
maximaal 6% aan EU-scheepswerven voor de bouw van maximaal drie
scheepstypen tot gevolg zou hebben. Het gaat hierbij om
containerschepen, bepaalde gespecialiseerde tankers en LNG-tankers.
Voor dit laatste type is evenwel eerst bevestiging nodig via een
bijgewerkt onderzoek in het kader van de verordening inzake
handelsbelemmeringen.
Overeenkomstig het besluit van de Raad heeft de Commissie het gesprek
met Korea weer opgenomen. De besprekingen leidden in oktober 2002 niet
tot resultaat, terwijl er ook geen aanwijzing was de standpunten
dichter bij elkaar kwamen te liggen. Van Koreaanse zijde werden de
beginselen in het "Goedgekeurd verslag" van juni 2000 niet bevestigd,
met name niet waar het erom ging ervoor te zorgen dat de Koreaanse
werven de prijzen van de schepen op een niveau brengen waarbij
rekening wordt gehouden met alle kostenfactoren.
Op 21 oktober 2002 werd bij de WTO een verzoek ingediend om het
geschil te slechten, terwijl in de EU nu rechtstreeks steun aan
scheepswerven kan worden gegeven overeenkomstig Verordening 1177/2002,
het zogenaamde tijdelijk defensief mechanisme.
Zie voor nadere informatie:
http://europa.eu.int/comm/enterprise/maritime/shipbuilding_market/inde
x.htm
IP/02/1661
(1)
Zevende verslag over de situatie in de mondiale scheepsbouwsector
COM(2003) 232 def.