PvdA Europees parlement
PERSINFORMATIE
Straatsburg 9 April 2003Bijdrage debat uitbreiding EU/Lidmaatschap
9 april 2003
Jan Marinus Wiersma
Toen ik in 1997 door het EP werd aangewezen als rapporteur voor de EU
lidmaatschap aanvraag van Slowakije, keken sommige collega's mij
meewarig aan. Maakte dat land wel enige kans gelet op de schimmige en
autoritaire stijl van de regering-Meciar? Als iemand mij toen gevraagd
had of het land tegelijk met de andere Visegrad
Omdat Slowakije vanwege het niet voldoen aan democratische criteria
niet in de eerste onderhandelingsgroep werd opgenomen, is het meer
dan de andere kandidaten getoetst en getest op de kwaliteit van de
rechtsstaat. Ik heb daarover wel eens klachten gekregen maar het
land is wellicht meer dan de anderen gevoelig gemaakt voor het belang
van de waarden waarop de EU stoelt. Na de verkiezingen van 1998, die
het einde betekenden van het Meciar tijdperk, is een opmerkelijke
verbetering opgetreden met het invoeren van de rechtstreeks verkozen
president, de decentralisatie van het bestuur, de vergroting van de
onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en met maatregelen om de
situatie van de minderheden te verbeteren.
Een aantal problemen is echter zo hardnekkig dat een oplossing niet
een-twee-drie in zicht is. Zij vormen daarmee een bedreiging voor de
Slowaakse samenleving. Zij zijn niet uniek -ook andere kandidaten
worstelen ermee- maar de ernst wordt wel eens onderschat. Het valt
daarom te verwelkomen dat ook de Slowaakse regering een serieuze
aanpak aan het EP heeft voorgelegd. Ik doel op de strijd tegen de
corruptie en de verbetering van de situatie van de Roma. Op beide
punten is door ons de afgelopen jaren nogal gehamerd. Te hard volgens
sommigen. Wij zouden te ongeduldig zijn. Het aanpakken van deze
problemen kost tijd. Dat kan waar zijn maar door ons gedram gebeurt er
nu eindelijk wat. En we hebben toezeggingen gekregen waarop we de
nieuwe lidstaten na toetreding kunnen blijven aanspreken.
De Raad van Kopenhagen formuleerde nog twee criteria. Ik heb kunnen
vaststellen dat Slowakije voldoet aan de marktvereisten. Het interne
debat over dit onderwerp is soms zo radicaal dat ik me wel eens
afvraag of men zich wel echt verdiept heeft in de beginselen van de
sociale markt economie. Ook in Slowakije bestaat behoefte aan een
actieve overheid die streeft naar sociaal evenwicht en zich inzet voor
de ontwikkeling van armere regio's.
Wat betreft het vermogen om alle EU regels uit te voeren verschilt het
land niet van de anderen.Er is veel bereikt maar de klus is nog niet
geklaard. Wij wachten de komende voortgangsrapportage van de Europese
Commissie af. Ik hoop wel dat de Slowaken op tijd klaar zijn voor het
absorberen van de EU fondsen.
Ook in mijn laatste rapportage ontbreken de kritische noten dus niet.
Maar dat zijn ze zo langzamerhand wel van me gewend in Slowakije. Ik
heb me al de jaren proberen op te stellen als rapporteur van het
Europees Parlement en niet als ambassadeur van Slowakije. Dat is het
werk van anderen en die hebben dat uitstekend gedaan. Natuurlijk ben
ik wel besmet door de intensieve contacten met Slowakije en zijn
inwoners. De reputatie, die Meciar hen heeft gegeven, verdienen ze
absoluut niet. Ik heb bewondering voor de wijze waarop een van de
jongste staten in Europa zich heeft weten te ontworstelen aan een
gecompliceerd verleden en voor het tempo waarin het op gelijke hoogte
met de anderen gekomen is. Het moment om samen verder te gaan is
aangebroken.