Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
psychiatrische ziekenhuizen
Verkoop en gebruik tabaksproducten in psychiatrische ziekenhuizen
In deze brief aan de Kamer gaat de staatssecretaris nader in op de gevolgen van de Tabakswet voor psychiatrische ziekenhuizen.
Verkoop en gebruik tabaksproducten in psychiatrische ziekenhuizen 1. Verkoop en gebruik tabaksproducten in psychiatrische ziekenhuizen
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag
DBO-CB-U-2359591 31 maart 2003
Onderwerp Bijlage(n)
Uw
brief
Verkoop en gebruik tabaksproducten in VWS/03/03/LD
psychiatrische ziekenhuizen
De Robert Fleury Stichting heeft u op 3 december 2002 een brief gestuurd waarin enkele
vragen worden gesteld over de reikwijdte van de Tabakswet met betrekking tot psychiatri-
sche ziekenhuizen. In mijn antwoordbrief aan u van 20 december 2002 mist u een reactie
op de door de stichting naar voren gebrachte problematiek van rookverboden in psychiatri-
sche ziekenhuizen. Daarom zal ik in deze brief uitgebreider op deze materie ingaan. Eerst zal
ik de belangrijkste punten uit de brief van de stichting van commentaar voorzien.
De Robert Fleury Stichting stelt in haar brief dat het merendeel van de psychiatrische patiën-
ten rookt. Pogingen om hieraan een halt toe te roepen, zijn tot nu toe tevergeefs geweest.
De stichting wil weten op welke wijze de Tabakswet van toepassing is op psychiatrische
ziekenhuizen. De stichting ziet vooral problemen ten aanzien van beperkingen aan de ver-
koop van tabaksproducten. Met name het besluit om verkoop via tabaksautomaten alleen
toe te staan indien deze zijn uitgerust met een systeem van elektronische leeftijdsverificatie
door middel van een bankchipkaart stuit op bezwaren, aangezien niet alle cliënten in het zie-
kenhuis over een bankchipkaart of zelfs bankrekening beschikken. Verder kunnen de cliën-
ten van gesloten afdelingen het gebouw niet verlaten om op het postkantoor hun bankchip-
kaart geschikt te laten maken voor de verkoop via automaten. De stichting stelt aan het
eind van de brief twee vragen:
1 Indien er sprake is van een uitzonderingspositie voor opgenomen psychiatrische pati-
enten in relatie tot de Tabakswet, wat is daarvan dan de strekking?
2 Is er een wettelijke regeling denkbaar waarbij deze doelgroep rookwaren in het zieken-
huis kan blijven kopen zonder de eerdergenoemde beperkingen?
Op basis van de Tabakswet geldt voor gebouwen of inrichtingen voor gezondheidszorg een rookverbod en een verkoopverbod. Deze verboden zijn verder uitgewerkt in een algemene maatregel van bestuur: het Besluit beperking verkoop en gebruik tabaksproducten. Ik zal eerst ingaan op het rookverbod zoals dat geldt voor de gezondheidszorg. Daarna zal ik een toelichting geven bij het verkoopverbod voor de gezondheidszorg.
Rookverbod in de gezondheidszorg
Het Besluit beperking verkoop en gebruik tabaksproducten bepaalt dat degenen die het be-
heer hebben over inrichtingen voor onder andere gezondheidszorg een rookverbod in die
gebouwen moeten instellen, aanduiden en handhaven.
Postbus 20350 Bezoekadres: Correspondentie uitsluitend Internetadres: 2500 EJ DEN HAAG Parnassusplein 5 richten aan het postadres www.minvws.nl Telefoon (070) 340 79 11 2511 VX DEN HAAG met vermelding van de Fax (070) 340 78 34 datum en het kenmerk van deze brief
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
2
Kenmerk
DBO-CB-U-2359591
Dit rookverbod geldt voor de publiek toegankelijke ruimten. Het bevoegd orgaan kan beslui-
ten ten hoogste de helft van soortgelijke ruimten van dit verbod uit te zonderen, indien meer
dan één ruimte van dezelfde soort in de inrichting aanwezig is.
Dit betekent dat ook in psychiatrische ziekenhuizen een rookverbod moet worden ingesteld
in publiek toegankelijke ruimten. Als er meer dan één ruimte van dezelfde soort in het psy-
chiatrisch ziekenhuis aanwezig is, kan besloten worden om ten hoogste de helft van die
ruimten van het rookverbod uit te zonderen.
Verkoopverbod in de gezondheidszorg
Op basis van de gewijzigde Tabakswet is het vanaf 1 januari 2003 verboden om tabakspro-
ducten aan personen onder zestien jaar te verkopen. Op dit verbod zijn geen uitzonderingen
mogelijk. De Tabakswet bepaalt verder dat het verboden is in inrichtingen voor onder andere
gezondheidszorg bedrijfsmatig of anders dan om niet tabaksproducten aan particulieren te
verstrekken of met dat doel aanwezig te hebben. Het Besluit beperking verkoop en gebruik
tabaksproducten bepaalt dat dit verkoopverbod geldt voor inrichtingen voor de gezondheids-
zorg met uitzondering van verpleeghuizen, revalidatiecentra, psychiatrische ziekenhuizen,
zwakzinnigeninrichtingen, gezinsvervangende huizen voor gehandicapten en verzorgingshui-
zen. Dit betekent dat in psychiatrische ziekenhuizen wel tabaksproducten verkocht mogen
worden.
Het staat psychiatrische ziekenhuizen dus vrij om tabaksproducten te verkopen. Een psychi-
atrisch ziekenhuis dient zelf te beslissen over de manier waarop deze verkoop binnen het
ziekenhuis plaats kan vinden. Verkoop kan plaatsvinden door middel van terhandstelling, dat
wil zeggen verkoop door tussenkomst van het dienstdoend personeel, bijvoorbeeld bij de
receptie of in een winkeltje in het ziekenhuis. Verkoop kan ook plaatsvinden via tabaksau-
tomaten. In beide gevallen is verkoop aan personen onder zestien jaar verboden. Bij verkoop
via terhandstelling dient de verkoper vast te stellen dat de koper zestien jaar of ouder is. Bij
verkoop via tabaksautomaten dient de leeftijd te worden vastgesteld aan de hand van het
elektronisch leeftijdsverificatiesysteem waarvoor de eisen zijn vastgelegd in een ontwerp-
AMvB tabaksautomaten. Als verkoop via tabaksautomaten binnen psychiatrische ziekenhui-
zen op praktische problemen stuit, dient het psychiatrische ziekenhuis over te gaan op ver-
koop via terhandstelling als het aan de wensen van patiënten tegemoet wil komen.
Samenvattend: roken is dus niet toegestaan in psychiatrische ziekenhuizen, behalve in pri- vékamers of aparte afgesloten rookruimten. De verkoop van tabaksproducten aan personen van zestien jaar of ouder is wel toegestaan in psychiatrische ziekenhuizen.
Ik hoop u met deze brief voldoende te hebben geïnformeerd.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
drs. Clémence Ross-van Dorp