Wageningen Universiteit
Persbericht Wageningen Universiteit: nr 018, 31 maart 2003
Conferentie Uitdagende tijden voor de natuur
De natuur als alarmklok
Op de website van De Natuurkalender ( www.natuurkalender.nl ) is te zien dat het klein hoefblad dit jaar pas gemiddeld 6 maart voor het eerst in bloei stond, twee weken later dan vorig jaar. Ook het bosanemoontje bloeit dit jaar gemiddeld zo⤮n twee weken later dan vorig jaar. Sleedoorn bloeide vorig jaar gemiddeld al rond 11 maart terwijl hij dit jaar, landelijk gezien, op eind maart of zelfs begin april pas in bloei schiet. Daarentegen werd net als vorig jaar het eerste boomblauwtje (vlinder) gezien op 16 maart wat weer aan de vroege kant is. De terugkeer van de fitis is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Door het koude, droge en zonnige begin van het jaar loopt de ontwikkeling van planten en dieren in 2003 anders dan voorgaande jaren. Van 31 maart tot 2 april bespreken zo⤮n honderd deelnemers uit alle delen van de wereld tijdens de internationale conferentie â¤~Challenging Times⤮ dit soort veranderingen en variaties in de natuur. De conferentie vindt plaats in het kader van het European Phenology Network en wordt georganiseerd door de leerstoelgroep Milieusysteemanalyse van Wageningen Universiteit.
Tijdens de bijeenkomst in Wageningen, waaraan vertegenwoordigers van 29 nationaliteiten deelnemen, staat centraal hoe we een vinger aan de pols kunnen houden om de veranderingen in de natuur op te merken en hoe sectoren zoals landbouw, gezondheid en transport beter kunnen inspelen op de veranderingen bij een verdere opwarming van de aarde. Kortom: Hoe kunnen we de natuur inzetten als alarmklok? Naast wetenschappelijke ontwikkelingen is er ook aandacht voor creatieve ideeën zoals het aanpassen van het weerpraatje op TV.
Op de conferentie is er veel aandacht voor fenologische waarnemingsnetwerken uit alle delen van Europa zoals het Nederlandse Natuurkalender waarnemingsnetwerk. Zo presenteert coördinator Jill Attenborough van Woodland Trust de succesvolle Britse variant van de Natuurkalender, Nature⤮s Calendar met meer dan 18.000 waarnemers. De Duitse vertegenwoordiger van het German Centre for Marine Biodiversity Research, Wulf Greve, laat zien hoe je met fenologische netwerken ook de zee kunt verkennen. Giampiero Genovese van het Joint Research Center in Italië demonstreert de belangrijke rol van fenologie bij het voorspellen van oogstopbrengsten in Europa. De bruikbaarheid van fenologische waarnemingen voor beleid wordt geïllustreerd door Jelle van Minnen van het European Topic Center on Air and Climate Change, dat voor een deel is ondergebracht bij het RIVM. De veelzijdige toepassing van de fenologische waarnemingen wordt nog eens extra duidelijk met een presentatie van Luit Buurma van de Koninklijke Nederlandse Luchtmacht over de relatie tussen vogels en vliegtuigen. Eva van der Weiden van het Wereld Natuur Fonds gaat vervolgens dieper in op hoe de fenologie bruikbaar is voor het communiceren van klimaatverandering naar het publiek. De eerste dag wordt afgesloten door Michel Cornaert van de Europese Commissie. Hij zal de deelnemers informeren over het Global Monitoring of Environment and Security programma wat een gezamenlijk initiatief is van de Europese Commissie en de Europese Ruimte Organisatie.
Resultaten European Phenology Network
Op de tweede dag van de conferentie in Wageningen zullen de dertien aan het European Phenology Network deelnemende organisaties de belangrijkste resultaten van het EPN-project toelichten. De onderwerpen die hierbij aan bod komen zijn:
- Gevolgen van klimaatverandering voor vogeltrek in Europa
- Consequenties voor mensen met hooikoorts, astma of bepaalde vormen van eczeem
- Ontwikkelingen op het gebied van modellering
- Koppelingen tussen waarnemingsnetwerken via satellieten en de netwerken op de grond
- Relatie tussen klimaatverandering, landbouw, en economie
- Ontwikkeling van educatieprogramma⤮s voor scholieren.
Europese samenwerking
In een groot aantal Europese landen is een samenwerkingsverband tussen publiek, wetenschap, media, commerciële bedrijven, gezondheidsinstellingen en NGO⤮s in ontwikkeling, naar voorbeeld van het Nederlandse Natuurkalenderproject. Wageningen Universiteit geeft leiding aan een initiatief om in samenwerking met meer dan vijftig organisaties uit alle landen van Europa dit samenwerkingsverband verder vorm te geven. De plannen voor de komende jaren zullen op de conferentie worden toegelicht.