Gemeente Utrecht
Utrecht staat voor ingrijpende ombuigingsoperatie
De voorjaarsnota 2003 maakt de balans op van de gemeentefinanciën, halverwege de zittingstermijn van de huidige gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders.
De uitvoering van het collegeprogramma ligt op schema, het college werkt hard aan het inlossen van de 10 beloften aan de stad. Grote uitdagingen staan het college nog te wachten, zowel in de fysieke sfeer (parkeren, revitalisering stationsgebied) als op sociaal gebied (opvang, veiligheid). Het college wil bovendien tegemoet komen aan wensen van de gemeenteraad met betrekking tot de ID - banen en de openbare ruimte.
Aan de andere kant ziet het college zich geconfronteerd met verslechterde economische omstandigheden. Deze leiden tot minder inkomsten. De balans opmakend moet de stad Utrecht ingrijpende maatregelen nemen om inkomsten en uitgaven ook in de toekomst met elkaar in evenwicht te houden.
De voorjaarsnota 2003 geeft een terugblik op het afgelopen begrotingsjaar en een vooruitblik op het komende begrotingsjaar 2004.
Het saldo van plussen en minnen in de ramingen leidt ertoe, dat de gemeente vanaf 2004 een bedrag van bijna EUR 8,5 miljoen zal moeten ombuigen, oplopend tot ruim EUR 21 miljoen in 2008. Met deze operatie blijft het noodzakelijke evenwicht in inkomsten en uitgaven bestaan. Er is geen ruimte voor nieuw beleid. Ook het voorlopige financiële resultaat over 2002 biedt daartoe geen mogelijkheid.
2004 2005 2006 2007 2008
Om te buigen 8,38 12,13 16,94 20,48 21,02
In de begroting 2003 is vanaf 2004 een reservering opgenomen van EUR 3,5 miljoen voor risico's. Het college stelt voor deze in te zetten voor noodzakelijke uitgaven in de sfeer van de I/D banen (EUR 1 miljoen), de brandweer (EUR 1 miljoen), Catharijnenet (EUR 0,9 miljoen), routine-investeringen Stadsschouwburg (EUR 0,3 miljoen) en bedrijfsinspectie milieu/verkeer (EUR 0,3 miljoen).
Tien beloften
De uitvoering van het collegeprogramma Utrecht in uitvoering is, halverwege de raadsperiode, goed op gang. De tien beloften die het college centraal heeft gesteld als belofte aan de stad, kunnen, ondanks de versoberde omstandigheden, worden waargemaakt. Met het referendum over het stationsgebied in 2002 is gekozen voor Visie A. Voor de zomervakantie verschijnt het Masterplan Stationsgebied. Voor de Grifthoekgarage gaat dit voorjaar de spa de grond in, de garages Lucasbolwerk en WKZ/Centrum Maliebaan zijn in voorbereiding. Twee opvangvoorzieningen voor daklozen en verslaafden zijn gerealiseerd, drie komen er aan. De financiering ervan is nu grotendeels structureel geregeld. De opknapbeurt van de grote stadsparken is van start gegaan, evenals de uitvoering van 15 culturele zondagen in 2003 en de aanpak van schoolgebouwen en sportaccommodaties. Eind 2002 zijn de contracten getekend voor De Utrechtse Opgave (DUO) voor 50 projecten tot 2005 in Hoograven, Kanaleneiland, Overvecht, Ondiep en Zuilen. De wijkraden zijn in de tien wijken aan de slag en geven gevraagd en ongevraagd advies. Het minimabeleid is verbeterd en begin 2002 is het stadsveiligheidsplan vastgesteld, dat de basis vormt voor het vergroten van de veiligheid in de stad.
Plus en minnen
Zoals aangekondigd in de begroting 2003 staan in de gepresenteerde voorjaarsnota voorstellen om de uitvoering van het beleid de komende jaren in overeenstemming te houden met de beschikbare middelen. Bovendien zijn de cijfers geactualiseerd. Deze bestaan uit een enkele plus en een aantal minnen.
De verkoop van het energiebedrijf Remu aan Eneco levert de gemeente vanaf 2004 structureel bijna EUR 8 miljoen extra rentevoordeel op. De algemene uitkering uit het gemeentefonds zal door de ontwikkeling van 's lands economie lager zijn dan eerder is voorzien, tot EUR 9 miljoen vanaf 2007. Voorts heeft de gemeenteraad zich uitgesproken over het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Het college stelt voor hiervoor vanaf 2004 EUR 4,5 miljoen extra beschikbaar te stellen.
Ook heeft de gemeenteraad aangegeven dat de eventuele gemeentelijke bijdrage aan het stationsgebied (van maximaal EUR 91 miljoen) uit de begroting moet komen en niet uit de investeringsplanning. Het voorstel is hiervoor vanaf 2006 een jaarlijkse risicoreservering op te nemen, hetgeen tot een rentenadeel van jaarlijks EUR 3,8 miljoen leidt, als van deze reservering gebruik wordt gemaakt.
Daarnaast vragen de ambities voor de gemeentelijke voorzieningen in Leidsche Rijn veel aandacht. Het college stelt voor het geraamde tekort van bijna EUR 17 miljoen terug te brengen tot ongeveer EUR 5 miljoen.
Ombuigingen
Sinds de presentatie van de begroting 2003, waarin is aangekondigd dat maatregelen vanaf 2004 nodig zijn om de begroting in evenwicht te houden, is gewerkt aan voorstellen om de inkomsten uit grondexploitaties te vergroten ('het verdienend vermogen'), de efficiency te verbeteren en het beleid en de uitvoering daarvan aan te passen. In de voorjaarsnota 2003 staat een breed pakket aan ombuigingsmaatregelen voor een totaalbedrag van ruim EUR 20 miljoen. Dit bedrag is op termijn volledig nodig. Het college stelt voor in de begroting 2004 deze voorstellen nader in te vullen. Niet te ontkomen valt aan het maken van soms pijnlijke keuzes.
Deze voorjaarsnota is de aanloop naar de eerste programmabegroting 2004, waarin de aandacht vooral gericht is op de financiële hoofdlijnen. Drie vragen staan daarin centraal: wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? En wat gaat het kosten?
De voorjaarsnota is onderwerp van gesprek in alle commissies van de gemeenteraad in de week van 14 april. Op 15 mei spreekt de gemeenteraad over de voorjaarsnota.
Noot voor de media:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Stijn Terlingen, Bestuurscommunicatie, 030-286 11 56.
Utrecht, 28 maart 2003.