Wageningen Universiteit
Persbericht Wageningen UR nr. 017 24 maart 2003
´Radioactieve verontreiniging bedreigt wereldmilieu´
Radioactieve besmetting is de gevaarlijkste verontreiniging die het milieu wereldwijd bedreigt. De huidige internationaal aanvaarde doses radioactiviteit doen vermoeden dat een beperkte blootstelling aan straling geen gevaar oplevert. Maar deze veiligheidsregels gaan voorbij aan werkelijke veiligheid van bevolking en milieu. Die boodschap predikt prof. Alexey V. Yablokov van de Russische Academie van Wetenschappen in de publiekslezing Radioecology problems die hij woensdagavond 26 maart verzorgt in het kader van de Wageningen UR Frontis Lectures.
Prof. Alexey V. Yablokov (1933) luidt al meer dan tien jaar de noodklok over het milieu in zijn geboorteland Rusland. Op directe wijze beschrijft hij macabere milieuscenario⤮s voor Oost-Europa. Gedateerde technologieën in de staalindustrie, Tsjernobyl-achtige kernreactoren en kernexplosies om diamantmijnen open te leggen en rivierlopen te veranderen, hebben lucht, bodem en water vergiftigd. Het Aral-meer is veranderd in een droge zoutvlakte die de omliggende landbouwgronden bedreigt. Radioactief afval is zorgeloos overal in het land gedeponeerd tot in het Ismailovsky-park in Moskou toe. In zijn lezing beschrijft prof. Yablokov, die milieuadviseur was van de presidenten Gorbatsjov en Yeltsin, de effecten van deze erfenis op de mens: dalende levensverwachtingen en een stijgend aantal aangeboren afwijkingen.
De nucleaire dumpingen van Russisch afval in zee zetten Alexey Yablokov eind jaren tachtig aan tot actie. In 1991 benoemde president Boris Yeltsin hem tot voorzitter van de Interagency Commission for Ecological Security van de National Security Council. Die officiële positie en de steun van de Russische intelligentsia konden de afbraak van het Russische milieu niet stoppen, zeer tot frustratie van Yablokov.
Om de publieke opinie te mobiliseren en zo de druk op de Russische overheid en industrie te verhogen stichtte de Russische hoogleraar mariene biologie een onafhankelijk centrum voor milieubeleid in Moskou. Ook in Brussel is hij actief. Hij is co-auteur van het eerste, dit jaar verschenen rapport van de European Committee on Radiation Risk. Binnen de Russische Academie van Wetenschappen is hij vice-voorzitter van de Council of Emergency Situations and Ecological Problems. Daarnaast is hij voorzitter van het Program of Nuclear and Radiation Safety van de International Socio-Ecological Union en voorzitter van de Ecological Section van de Expert Council, Russian Federation Representative on Human Rights en ten slotte Environmental Adviser van de voorzitter van de Russian Federal Council.
Op 27 maart geeft Prof. Yablokov vanaf 15.30 uur in Wageningen een seminar over Environmental Human Rights, een nieuw gebied op het grensvlak van de sociale wetenschappen en de milieubeweging. In dit seminar bespreekt prof. Yablokov de rechten van de mens als het gaat om de leefbare omgeving, zoals het recht op informatie, op schadevergoeding, op deelname aan besluitvorming en op traditionele levenswijzen van oorspronkelijke bewoners.