Ministerie van Economische Zaken

Berichtnaam: Vragen van de leden De Wit en Gerkens (beiden SP) aan de ministers van Economische Zaken en van Verkeer en Waterstaat over sms-leed. (Ingezonden 6 februari 2003)

Nummer: 252 Datum: 24-03-2003

1 Wat is uw mening over de berichtgeving over ongewenste abonnementen op sms diensten? voetnoot 1)

2 Is het u bekend dat mensen die eenmalig een sms- dienst aanvragen, soms ongevraagd een abonnement op de sms-dienst krijgen? Is het u bekend dat abonnementen ongevraagd worden verstrekt met behulp van een nummergenerator dat willekeurig nummers belt? Deelt u de mening dat het bovenstaande vormen van oplichting zijn? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u treffen?

3 Bent u bekend met het feit dat mensen niet geïnformeerd worden door de bedenkers van de sms diensten over het feit dat zij een abonnement krijgen op een sms dienst die hen tot een euro per gestuurde sms kost? Weet u tevens dat de mogelijkheden om van de sms- diensten af te komen zeer beperkt en soms onmogelijk zijn?

4 Klopt het dat het niet mogelijk is om de verstuurder van de sms te achterhalen?

5 Bent u van mening dat een gedragscode die niet afdwingbaar is door de OPTA onvoldoende is om het probleem te verhelpen?

6 Vindt u dat tegen deze ongewenste diensten en met name die, welke gebruik maken van de nummergenerators, moet worden opgetreden? Bent u bereid hen te verplichten de voorwaarden voor het contract dat de mensen die een sms krijgen telkens zeer duidelijk bekend worden gemaakt? Zo ja, hoe dan en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

7 Bent u bereid de sms dienst aanbieder verantwoordelijk te maken voor de bewijslast voor de rekening van de diensten die via de netwerk operator (telefoondienst) bij de klant wordt geïnd, zoals nu gebruikelijk bij credit card diensten? Zo ja, hoe en op welke termijn? Zo neen, waarom niet?

Toelichting: Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Crone, ingezonden 6 februari 2003, vraagnr. 2020306730
---
1) Tros Radar 3 februari jl., Trouw, 4 februari jl.

De Staatssecretaris van Economische Zaken, mr.drs. J.G. Wijn, heeft deze vragen als volgt beantwoord. Ministerie van Economische Zaken

Zoals in de toelichting bij de vragen vermeld, dienen deze ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Crone, ingezonden 6 februari 2003, vraagnr. 2020306730. De onderstaande antwoorden op de vragen van de leden De Wit en Gerkens dienen derhalve ook gelezen te worden in aanvulling op de antwoorden op de vragen van het lid Crone.

1 Hiervoor verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 2 van de vragen van het lid Crone.

2 Ja, de problematiek is mij bekend. Ik verwijs hier mede naar mijn antwoord op vraag 2 van de vragen van het lid Crone. De problematiek zit niet in de dienst op zich, maar in de mogelijkheden voor misvattingen of zelfs misbruik ervan. Ik maak binnen de problematiek onderscheid tussen twee varianten.

Ten 1e: aanmelding die tot stand komt zonder enige actie van de consument In de uitzending van Radar en de daaruit voortvloeiende publiciteit rondom dit onderwerp werd gesproken over gevallen waarbij de (veronderstelde) aanmelding voor een sms-abonnement tot stand is gekomen zonder dat door de consument enige actie is ondernomen (ook niet het sturen van een eenmalig sms-bericht). Gesteld werd dat in die gevallen soms gebruik wordt gemaakt van een nummergenerator die willekeurige telefoonnummers genereert, test of dit een bestaand nummer is en vervolgens voor dit nummer automatisch een abonnement aanmaakt. Indien een nummergenerator op een dergelijke manier wordt gebruikt voor het automatisch aanmaken van een abonnement, vind ik dit ontoelaatbaar. In het algemeen geldt dat het ongevraagd toezenden van een betaalde dienst , zoals bij dergelijke betaalde sms-berichten gebeurt, verboden is volgens het Burgerlijk Wetboek (artikel 7:7 lid 4 BW).

Ten 2e: aanmelding die tot stand komt door een actie van de consument Hierbij gaat het om situaties waarin de consument wel zelf enige actie heeft ondernomen, bijvoorbeeld in de vorm van een eenmalig sms-bericht, ook al heeft deze daarmee niet bedoeld zich (impliciet) aan te melden voor een abonnement. Hierbij kan een nummergenerator worden ingezet voor de automatische verzending van sms-berichten aan willekeurige nummers, waarin de consument wordt opgeroepen/uitgenodigd zich aan te melden door verzending van een antwoordbericht.

Consumentenbescherming
Belangrijke knelpunten daarbij zijn de onduidelijke informatieverstrekking, afmeldprocedures en bewijsvoering voor de consument. Deze problematiek ligt vooral op het terrein van de consumentenbescherming (transparantie van diensten en kosten, eenduidigheid bij overeenkomsten en bescherming tegen misleiding of oplichting ).

Toezenden van ongevraagde commerciële berichten
Indien een nummergenerator aldus wordt ingezet voor direct marketing doeleinden, valt deze methode momenteel onder een opt-out regime. Dat wil zeggen dat verzending van dergelijke berichten, al dan niet met gebruikmaking van een nummergenerator, is toegestaan tenzij de klant aangeeft toezending niet op prijs te stellen. Dit gaat echter op korte termijn wijzigen. In juli 2002 is door het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie de richtlijn betreffende de verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de sector elektronische communicatie vastgesteld (richtlijn 2002/58/EG). In deze Richtlijn wordt spam (ongevraagde communicatie voor direct marketing doeleinden via email ) onderworpen aan het zogeheten opt-in systeem. Dit houdt in dat dergelijke communicatie alleen mag worden verzonden indien daarvoor vooraf toestemming van de ontvanger is verkregen. Een ontwerp-wetsvoorstel ter implementatie van deze richtlijn is inmiddels voor advies aan de Raad van State voorgelegd. Na inwerkingtreding van dit wetsvoorstel zal het verzenden van ongevraagde sms-berichten, al dan niet met gebruikmaking van een nummergenerator, niet toegestaan zijn.

Ik ben verder van mening dat in de gedragscode die de operators nu bezig zijn op te stellen, een verbod op het gebruik van nummergenerators dient te worden opgenomen.

3 Hiervoor verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 3 van de vragen van het lid Crone.

4 Voor de ontvanger is het vaak niet mogelijk om de verzender van SMS berichten te achterhalen. Veelal wordt gebruik gemaakt van onbekende shortcodes, IP-achtige nummers en pseudoniemen.

Wel kan de consument altijd via de netwerkoperator achter de identiteit van de afzender komen, aangezien het in de onderhavige gevallen altijd gaat om een betaalde dienst waarbij de billing via de netwerkoperator loopt, die hiertoe een contract heeft afgesloten met de partij die de sms-dienst aanbiedt. Het is daarom niet onmogelijk om de afzender te achterhalen, maar wel onevenredig in vergelijking met het gemak van aanmelding.

5 Hiervoor verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 4 van de vragen van het lid Crone.

6 Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik kortheidshalve naar mijn antwoorden op de vragen 2, 3 en 4 van het lid Crone. Op de korte termijn biedt zelfregulering in de vorm van de gedragscode die de operators gaan opleveren, voldoende waarborgen voor de bescherming van de consument in deze. Na invoering van deze gedragscode zal ik de effecten daarvan monitoren in overleg met OPTA en de Consumentenbond Wel ben ik van mening dat voor de lange termijn, mede op basis van de effecten van de gedragscode, zal moeten worden bezien of nadere wet- en regelgeving noodzakelijk is en hoe dit eventueel kan worden vormgegeven. Hierover zal ik interdepartementaal nader overleg opstarten, dat in de loop van dit jaar hierover meer duidelijkheid zal moeten bieden.

Voor wat betreft het gebruik van een nummergenerator verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 2 van deze brief.

7 Hiervoor verwijs ik naar het antwoord op vraag 5 van de vragen van het lid Crone.