Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer


---
Kabinet: Bouw moet zelf veranderen (24-3-2003)

---
Het bouwbedrijfsleven moet vooral zelf haar cultuur ten goede veranderen. Eerlijke concurrentie en gezonde marktwerking zullen voortaan voor de sector het uitgangspunt moeten zijn. De overheid zal hierop actief toezicht houden en de regels handhaven. Dit schrijft demissionair minister Kamp (VROM) in een reactie van het kabinet op het rapport van de Parlementaire Enquêtecommissie Bouwnijverheid die vandaag naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Het kabinet vindt een sterkere coördinerend minister voor de bouw in dit licht een verkeerd signaal aan de sector, hoewel de Parlementaire Enquêtecommissie Bouwnijverheid hierom heeft gevraagd. De bouwnijverheid moet niet behandeld worden als een bijzondere bedrijfstak. Daarom stelt het kabinet voor dat de minister van EZ - evenals voor andere sectoren uit het bedrijfsleven - binnen het kabinet de rol van 'aanspreekpunt' voor de bouw gaat vervullen.

Aanbesteden
Verder wil het kabinet komen tot aanbestedingswetgeving voor bouwopdrachten waar alle overheden - dus ook gemeenten, provincies en waterschappen - zich aan moeten houden. Het zogenoemde "dwingend uniform aanbestedingskader" zal gaan gelden voor dit soort opdrachten boven en onder de Europese aanbestedingsgrens. Het kader moet wel voldoende ruimte bieden aan partijen om 'de meeste waar voor het belastinggeld' te krijgen. Omdat het enkele jaren duurt voordat dit nieuwe kader er is, zullen vooruitlopend hierop nog dit jaar de huidige regels worden aangepast. Ook komt er een kenniscentrum "bouwaanbestedingen" voor alle overheden.

Het toezicht op de wijze waarop met de mededingingsregels wordt omgegaan, moet eveneens worden versterkt. De Nederlandse Mededingingsautoriteit NMa moet privé-woningen waar zich mogelijk bewijsmateriaal bevindt kunnen betreden en hogere boetes kunnen uitdelen aan ondernemingen die niet mee willen werken met onderzoek van de NMa.

Fraude
De overheid moet volgens het kabinet bedrijven die zich schuldig hebben gemaakt aan fraude kunnen uitsluiten van opdrachten. Het kabinet wil hiervoor informatie uit justitiële bronnen gebruiken en zal uitsluitingsgronden in regels vastleggen. Het bureau BIBOB (Bevordering integriteitsbeoordeling openbaar bestuur) zal met de informatie uit justitiële bronnen overheden gaan adviseren. Overheidsorganisaties die aanbesteden kunnen op basis van deze adviezen en de regels voor uitsluiting zelf beslissen een bedrijf te weren. Gelet op de Wet bescherming persoonsgegevens en de Wet openbaarheid van bestuur kan de informatie niet volledig openbaar zijn. Een "zwarte lijst" met bedrijven die bij voorbaat zijn uitgesloten is strijdig met Europese richtlijnen.

De totale schade die de overheid door de prijsafspraken heeft geleden, zal volgens het kabinet nooit precies vast te stellen zijn. Op dit moment onderzoekt het Openbaar Ministerie (OM) mogelijke fraude en corruptie in de bouw, de NMa onderzoekt overtredingen van de mededingingsregels door deze sector. Mogelijk kan hiermee in individuele gevallen een inschatting van de geleden schade worden gemaakt.Vooralsnog wacht het kabinet de resultaten van de onderzoeken af. Aan de hand van de resultaten zal het kabinet bepalen of de geleden schade nog verhaald kan worden. Het kabinet is verder van mening dat het recht zijn beloop moet hebben. Hierin past geen schikking voor de gehele sector. Het kabinet roept de bouwnijverheid op haar volledige medewerking aan het onderzoek van de NMa te verlenen. Na afronding van alle procedures kan de sector snel uit de schaduw van haar verleden treden.

Het kabinet stelt verder vast dat de onderzoeken van enquêtecommissie en NMa geen bewijzen hebben opgeleverd van concurrentiebeperking of prijsafspraken op Vinex-locties. Ook kan niet worden vastgesteld dat kopers op deze locaties schade hebben ondervonden. Wel stelt het kabinet vast dat er nauwelijks concurrentie om plannen is, maar alleen om het verkrijgen van grond; is de grond in bezit, dan verdwijnt de concurrentie. Het kabinet zal de mogelijkheden tot een verplichte openbare aanbesteding bij gemeenten onderzoeken en dit betrekken bij de nieuwe aanbestedingswetgeving. Het kabinet laat het aan de NMa om te bepalen of een aanvullend onderzoek naar onregelmatigheden noodzakelijk is.

Integriteit
De enquêtecommissie heeft geen aanwijzingen gevonden dat integriteitschendingen door ambtenaren in relatie tot de bouw een structureel verschijnsel vormen. Het kabinet is echter van mening dat elk geval er één te veel is en daarom moet meer gedaan worden aan de integriteit van de overheid. Zo zijn regels noodzakelijk die aangeven welke contacten gewenst of ongewenst zijn. De aanbevelingen voor organisatie en cultuur, administratieve organisaties, interne controle, personeelsbeleid en beveiliging uit uitgevoerde integriteitsaudits worden omgezet in concrete aanpassingen. Dergelijke audits zijn gehouden bij de departementen die met aanbestedingen in de bouw te maken hebben (Defensie, LNV, V&W en VROM). In de toekomst zullen regelmatig en bij alle departementen audits worden uitgevoerd. De Tweede Kamer zal van de vorderingen op de hoogte worden gehouden. In de te wijzigen Ambtenarenwet zal integriteit een belangrijkere plaats gaan innemen.

Bijlagen:
Rapport
http://www.vrom.nl/Docs/onderzoek/Internet%20bijlagen/Bouwenquete2003021466a.pdf

Brief aan de Tweede Kamer
http://www.vrom.nl/Docs/onderzoek/Internet%20bijlagen/Bouwenquete2003021466.pdf

( bron: http://www.vrom.nl/pagina.html?id=10639&site=persbericht )


---