European Commission

IP/03/424

Brussels, 24 March 2003

Visserijhervorming: Commissie doet voorstel voor "Communautair Bureau voor visserijcontrole"

De Europese Commissie heeft een mededeling goedgekeurd waarin de nodige stappen worden beschreven voor de oprichting van een Communautair Bureau voor visserijcontrole (CBVC). Het doel van een dergelijk nieuw bureau is de beschikbare Europese en nationale middelen voor inspectie en controle in de visserij doeltreffender te gebruiken door ze te bundelen in een gezamenlijke inspectiestructuur. Het bureau moet de inzet van deze inspectie- en controlemiddelen organiseren aan de hand van een Europese strategie. De taken en bevoegdheden van het bureau zullen in nauwe samenwerking met de lidstaten worden vastgesteld. De Commissie zal eind dit jaar een gedetailleerder voorstel doen in het licht van de resultaten van een haalbaarheidsonderzoek. De Commissie heeft ook een actieplan op tafel gelegd voor een verhoogde samenwerking tussen de verschillende partijen om de doeltreffendheid van de controles te bevorderen. In het actieplan wordt gepleit voor het vaststellen van inspectieprioriteiten ten aanzien van de meest bedreigde bestanden, voor specifieke en transparante monitoringprogramma's en voor meer samenwerking tussen de lidstaten en de Commissie om te garanderen dat de controles resultaat opleveren.

"Nu de hervorming van het GVB is goedgekeurd, is het voor de lidstaten en de Commissie zaak te waarborgen dat de regels naar behoren worden toegepast en dat daarop effectief wordt toegezien. Een onsamenhangende aanpak van de handhaving en een slechte naleving hebben de doeltreffendheid van ons beleid te lang ondermijnd. Een van de oorzaken hiervan is de grote verscheidenheid aan controle- en handhavingssystemen in de lidstaten en de ontoereikende coördinatie van hun inspecties en controles. Om deze gebreken te verhelpen, willen we komen tot een duidelijke en gecoördineerde controlestrategie. We willen ook de beschikbare controlemiddelen samenbrengen in het nieuwe bureau om ervoor te zorgen dat de regels op gelijke en doeltreffende wijze worden toegepast. Op die manier kunnen we de omstandigheden overal en voor iedereen gelijktrekken, en dat is precies waar de vissers voor hebben gepleit", aldus Franz Fischler, Commissaris voor landbouw, plattelandsontwikkeling en visserij.

De lidstaten zijn er verantwoordelijk voor dat de regels van het GVB worden nageleefd op hun grondgebied, in hun wateren en aan boord van de vaartuigen onder hun vlag die buiten hun wateren actief zijn. Het coördineren van de inspecties en controles is dan ook van essentieel belang om ervoor te zorgen dat deze regels in de hele EU op gelijke wijze worden toegepast. De Commissie stelt een aanpak in twee stappen voor om de coördinatie te verbeteren:
de nationale controlestrategieën moeten worden geïntegreerd in een coherente EU-strategie door de uitvoering, over een periode van twee jaar (2003-2005) van een actieplan voor samenwerking op het gebied van rechtshandhaving;
er moet een communautair bureau worden opgericht om de nationale inspectie- en controlemiddelen te bundelen en te zorgen voor een gecoördineerde inzet van deze middelen volgens een communautaire strategie. De Commissie zal nog dit jaar een gedetailleerd voorstel voor de oprichting van een dergelijk bureau indienen.

Een doeltreffende Europese inspectie- en controlestrategie

Verscheidene actiepunten in het voorgestelde actieplan zijn gericht op de vaststelling van een samenhangende strategie om de inspectie- en controleactiviteiten van de lidstaten doeltreffender te maken. De Commissie stelt het volgende voor:
Inspectieprioriteiten voor de meest bedreigde bestanden

Er moeten prioriteiten worden bepaald voor de inzet van de nationale inspectiemiddelen om ervoor te zorgen dat de instandhoudings- en controlemaatregelen ten aanzien van de meest bedreigde bestanden daadwerkelijk worden uitgevoerd. Deze aanpak zal dan geleidelijk worden uitgebreid tot andere relevante visserijtakken of bestanden, zoals over grote afstanden trekkende soorten in de Middellandse Zee. De aanvoer door vaartuigen die illegaal opereren, moet ook prioritair worden aangepakt.
Voorbeeld: Gezien de zorgwekkende toestand van de kabeljauw- en heekbestanden in de wateren van de EU, moet voor de inspectie- en toezichtactiviteiten op zee en in de havens van aanvoer een coördinatie tussen de lidstaten plaatsvinden. Alle bevoegde instanties moeten gemeenschappelijke prioriteiten nastreven, en niet elk hun eigen prioriteiten.

Specifieke en transparante controleprogramma's

Er moeten specifieke controleprogramma's worden goedgekeurd, die aansluiten bij de specifieke kenmerken van de betrokken visserijactiviteiten. Deze moeten aandacht besteden aan de inspecties en controles op zee, de inspecties van de aanlandingen, met inbegrip van de eerste verkoop van de aangelande hoeveelheden, het vervoer en de afzet. De programma's moeten worden gebaseerd op de ervaringen die verscheidene nationale controle- en handhavingsautoriteiten eerder met grensoverschrijdende samenwerking hebben opgedaan. Een voorbeeld hiervan is het gezamenlijk optreden van de controle-autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland, Denemarken en Noorwegen in 2001, toen een groot deel van de Noordzee tijdelijk werd gesloten voor de visserij op kabeljauw. De programma's zullen door de Commissie met steun van deskundigen uit de betrokken lidstaten worden opgesteld. De Commissie stelt voor de doeltreffendheid van de programma's periodiek te onderzoeken en de resultaten van de inspecties en controles te publiceren om de transparantie te vergroten.

Voorbeeld: In de Oostzee zouden de instandhoudingsmaatregelen veel doeltreffender zijn als in alle havens waar vis wordt aangeland, even frequent geïnspecteerd zou worden.
Meer samenwerking om te komen tot doeltreffende controles

Bij eerdere vrijwillige vormen van samenwerking tussen controle- en handhavingsautoriteiten uit verschillende lidstaten zijn verscheidene praktische problemen naar voren gekomen. Deze problemen houden verband met de toegang tot informatie, operationele samenwerking tussen controlevaartuigen en -vliegtuigen van verschillende landen en de follow-up van onregelmatigheden en overtredingen. Het actieplan bevat maatregelen om de samenwerking op operationeel niveau te vergemakkelijken.

De Commissie zal ook uitvoeringsbepalingen vaststellen die onder andere voorzien in kennisgevingsprocedures en coördinatieregels voor gevallen waarin nationale inspectie- en controlemiddelen worden ingezet in wateren die onder de jurisdictie van een andere lidstaat vallen.

Voorbeeld: Meer dan de 50% van de gevangen noordelijke heek wordt in Ierse wateren gevist, terwijl meer dan 50% in Spanje wordt aangeland. Deze visserijactiviteiten staan onder toezicht van Ierse controleschepen en de aanlandingen worden door Spaanse inspecteurs gecontroleerd. Controlevaartuigen uit het VK, Frankrijk of Spanje kunnen in de Ierse wateren vooralsnog geen controles uitoefenen, en inspecteurs uit Ierland, Frankrijk en het VK kunnen niet aan de inspecties in Spanje deelnemen. Hierin moet verandering komen.

Er komen ook acties die moeten zorgen voor meer uniformiteit op Europees niveau als het gaat om inspecties en controles, zoals de opstelling van een gedragscode voor inspecties met een verduidelijking van de plichten van inspecteurs en van de te volgen procedures. De samenwerking tussen de inspectiediensten van de Commissie en de bevoegde nationale autoriteiten zal worden verbeterd.

Oprichting van een Communautair Bureau voor visserijcontrole (CBVC)

Dit initiatief moet een passende organisatorische structuur bieden om de visserij-inspecties en -controles op EU-niveau te coördineren. Op de lange duur kan een doeltreffende operationele coördinatie niet uitsluitend op basis van vrijwilligheid en ad hoc-oplossingen worden geregeld.

De Commissie stelt voor het Communautair Bureau voor visserijcontrole (CBVC) te belasten met de organisatie van de gezamenlijke inzet van nationale inspectie- en controlemiddelen volgens een van tevoren bepaalde Europese strategie. Het Bureau kan zorgen voor een uniforme aanpak van inspectie en controle. Er zullen multinationale inspectieteams worden opgericht die het vertrouwen dat de regels van het GVB in de hele EU op gelijke wijze worden toegepast, moeten vergroten. Het CBVC zal met name worden belast met het organiseren van inspecties en controles inzake de vergunningen, de kenmerken van de vaartuigen en de visserijactiviteiten op het grondgebied en in de territoriale wateren van de Gemeenschap alsmede in internationale wateren en wateren van derde landen. Het bureau moet ook de inspecties van de aanvoer gaan coördineren.

Bij een haalbaarheidsonderzoek, dat in samenwerking met de lidstaten zal worden verricht, zullen alle aspecten van de oprichting van een dergelijk bureau aan de orde komen, met inbegrip van de taken, de relatie met de lidstaten en de Commissie alsmede de noodzakelijke middelen. Dankzij het bureau zal de kosteneffectiviteit van de inspecties en controles er naar verwachting op vooruit gaan.

Achtergrond

Tekortkomingen in controle en handhaving hebben de doeltreffendheid van het gemeenschappelijk visserijbeleid en de naleving van de regels door de vissers ondermijnd. De bestrijding van dit probleem stond dan ook centraal bij de hervorming van het GVB. Op het gebied van controle en handhaving zijn tijdens de Raad van december jl. tal van maatregelen goedgekeurd in het kader van het eerste pakket met hervormingsvoorstellen.

Zo zijn onder andere de mogelijkheden verruimd voor nationale inspecteurs om de vaartuigen onder hun vlag in alle wateren van de Gemeenschap (met uitzondering van de kustwateren van andere lidstaten) en de vaartuigen onder de vlag van andere lidstaten te controleren, zij het onder bepaalde voorwaarden. Verder is bepaald dat ook inspectieverslagen die door inspecteurs van andere lidstaten zijn opgesteld, bij strafprocedures kracht van bewijs hebben. Daarnaast is besloten de inspecteurs van de Commissie ruimere bevoegdheden te geven om de handhavingsactiviteiten van de lidstaten te controleren, bijvoorbeeld door onder bepaalde voorwaarden ook onbegeleide inspecties toe te staan, en zal het gebruik van satellietvolgsystemen geleidelijk worden uitgebreid tot kleinere vissersschepen. Deze nieuwe mededeling is bedoeld als aanvulling op de hervorming van het GVB op dit gebied.