Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit
2500GA30000
Koninklijke KPN N.V.
De heer A.J. Scheepbouwer
Postbus 30000
2500 GA 'S-GRAVENHAGE
Contactpersoon Ons kenmerk Uw kenmerk Doorkiesnummer
OPTA/EGM/2003/200684 2002-U-00598-RvB
Datum Onderwerp Bijlage(n)
25 februari 2003 E03209029 tariefvoorstel Xepter -
Geachte heer Scheepbouwer,
Bij brief van 12 november 2002, kenmerk 2002-U-00598-RvB, heeft KPN het college van de
Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna: het college) goedkeuring gevraagd voor een
tariefvoorstel voor het uitluisteren van een elektronisch postbusnummer, de zogenaamde Xepterbox,
met gebruikmaking van het nummer 0842-500500.
Het college verzoekt u in het vervolg bij correspondentie aangaande dit tariefvoorstel, naast het
briefkenmerk, eveneens het zaaknummer E03209029 te vermelden.
1. Voorafgaande feiten
Aangezien het voorstel niet voldeed aan de gestelde informatievereisten, heeft het college aan KPN op
14 november 2002 nadere vragen over het voorstel gesteld (kenmerk OPTA/EGM/2002/203875). Op 12
december heeft KPN gereageerd op de door het college gestelde vragen (kenmerk 02/034 pricing). Het
college heeft bij brief van 20 december 2002, kenmerk OPTA/EGM/2002/204521, de wettelijke
beoordelingstermijn met drie weken opgeschort. Bij brief van 24 januari 2003, kenmerk
OPTA/EGM/2003/200335, heeft het college KPN medegedeeld dat het voorstel niet voldeed aan het, in
artikel 35, eerste lid, Besluit ONP huurlijnen en telefonie (hierna: BOHT) neergelegde, vereiste van
kostenoriëntatie. Het college heeft vervolgens aangegeven binnen vier weken na dagtekening van deze
mededeling inhoudelijk op zijn standpunt te zullen ingaan.
1
2. Beschrijving voorstel KPN
In het tariefvoorstel stelt KPN voornemens te zijn om voor de door haar voorgestelde dienst `het
uitluisteren van diverse soorten elektronische telecommunicatieberichten op een elektronisch
postbusnummer' een eindgebruikerstarief van 10 eurocent incl. BTW plus een starttarief van 4,14
eurocent incl. BTW te hanteren. De tariefstructuur is gebaseerd op het terminating model. Dit houdt in
dat KPN haar eindgebruikers voor het uitluisteren van de elektronische postbus het voorgenomen
eindgebruikerstarief in rekening brengt. KPN wikkelt het uitluisteren deels af via het openbare vaste
telefoonnetwerk, deels via het netwerk van een andere aanbieder, in dit geval een onderdeel van KPN.
KPN koopt hiervoor de `Electronic Telco Terminating Access Service' in bij een Service Provider Messaging
(SPM), i.c. Xepter. Xepter is aankiesbaar via het door OPTA toegekende telefoonnummer 0842-500500.
Voor het deel van het verkeer dat via KPN's vaste telefoonnetwerk wordt afgewikkeld, houdt KPN een
retentie in.1 Het verschil tussen het eindgebruikerstarief en de retentie wordt uitgekeerd als afdracht
aan de SPM.
In haar voorstel geeft KPN aan dat iedere andere SPM een elektronische postbusdienst via het vaste net
van KPN kan aanbieden. Dit kan enerzijds door middel van inkoop van een originating dienst `KPN
Telecom PSTN Electronic Messaging Connect Service' bij KPN Carrier Services. Via deze dienst worden
gesprekken naar 084-nummers afgewikkeld. Anderzijds is KPN bereid om onder de voorwaarden zoals
gedefinieerd in de dienst `Electronic Telco Terminating Access Service' van Xepter de elektronische
postbusdienst bij derden in te kopen.
3. Wettelijk kader
Op grond van artikel 35, eerste lid, van het BOHT dienen de tarieven van de aanbieder met aanmerkelijke
macht op de markt voor het gebruik van het vaste openbare telefoonnetwerk en van de vaste openbare
telefoondienst te voldoen aan het vereiste van kostenoriëntatie. Voor het aanbieden van de dienst het
uitluisteren van de Xepter-box maakt KPN, als aanbieder met aanmerkelijke marktmacht, deels gebruik
van het vaste openbare telefoonnetwerk van KPN. Dit betekent dat de door KPN voorgestelde retentie
voor het gebruik van het vaste openbare telefoonnetwerk dient te voldoen aan het vereiste van
kostenoriëntatie. Het college zal hierop in zijn beoordeling ingaan.
4. Beoordeling college
Op grond van artikel 35 van het BOHT dient het college het door KPN voorgestelde eindgebruikerstarief,
en met name de door KPN gehanteerde vergoeding voor het gebruik van het eigen netwerk, in het
terminating model op kostenoriëntatie te beoordelen. Het college heeft KPN op 24 januari 2003
1 Retentie starttik 0,0373, retentie gesprekstarief voor piek, dal en zazona respectievelijk 0,0177, 0,0098 en
0,0063.
2
medegedeeld dat het onderhavige voorstel niet voldoet aan het vereiste van kostenoriëntatie. Alvorens
op de inhoudelijke beoordeling van het voorstel in te gaan, wil het college kort stilstaan bij de inhoud
van deze mededeling.
Het college heeft deze mededeling heroverwogen en besloten, aangezien het een nieuwe dienst betreft,
voor de beoordeling van het voorstel aan te sluiten bij de hoofdprincipes van het nieuwe ONP-kader.
Kortweg komt deze er op neer dat regulering van diensten achterwege moet worden gelaten indien
sprake is van effectieve concurrentie(mogelijkheden). Indien geen sprake is van effectieve
concurrentie(mogelijkheden) dient de nadruk bij het reguleren van de markt te liggen op het wegnemen
van wholesale belemmeringen. Als deze belemmeringen zijn weggenomen, hoeft er geen reden meer te
zijn om eindgebruikerstarieven op stringente wijze te reguleren. Immers, de gedachtegang is dat indien
toegang verzekerd is, concurrentie op retail markten in beginsel ook mogelijk is die voor voldoende
prijsdruk zal zorgen.
Het college heeft het onderhavige voorstel langs deze lijn beoordeeld. Om ervoor te zorgen dat
concurrentie op deze nieuwe dienst in beginsel mogelijk is, heeft het college onderzocht of er sprake is
van wholesale belemmeringen. Het uitluisteren van een berichtenbox, in onderhavig voorstel de
Xepterbox, wordt aangeboden via een virtueel berichtencentrum dat op basis van standaard
interconnectie aan het vaste net van KPN is gekoppeld. Andere SPMs kunnen op dezelfde wijze het
uitluisteren van berichten via het vaste net van KPN aanbieden. Het college heeft geconstateerd dat
toegang tot de eindgebruikers op het vaste net voor het uitluisteren van berichten verkregen kan
worden op basis van terminating access én op basis van originating access. Ook het aanbieden van het
uitluisteren van berichten in een elektronische postbus zelf zou, gelet op de in het voorstel genoemde
afdracht aan de Xepter van KPN, in beginsel mogelijk moeten zijn. Het college heeft de afdracht aan
Xepter marginaal getoetst. Hierbij is vastgesteld dat het tarief niet te laag is, op basis van de door KPN
gepresenteerde businesscase. Het college heeft verder, voor zover hij dat kan nagaan, geen wholesale
belemmeringen geconstateerd. In de navolgende paragrafen wordt hierop nader ingegaan.
Het college is van oordeel dat deze constructie het best tegemoet komt aan de aard van de
dienstverlening. Daarnaast laat deze benadering ruimte voor KPN om nieuwe diensten te introduceren.
Een andere benadering, waarbij het platform van de SPM een onderdeel vormt van het vaste net van
KPN, zou het nemen van ondernemersrisico enkel tot KPN beperken. Het college sluit echter niet uit dat,
indien zou blijken dat andere SPMs zijn aangewezen op pet platform van KPN Xepter, de huidige
constructie heroverwogen wordt.
Gelet op het feit dat er vooralsnog geen wholesale belemmeringen geconstateerd zijn, kan stringente
beoordeling van de retentie van KPN op kostenoriëntatie achterwege blijven. Gegeven het alternatief dat
KPN aanbiedt op het gebied van elektronische telecommunicatieberichten dienstverlening via het vaste
net, acht het college de beoordeling van de ondergrens van de door KPN gehanteerde retentie op
kostenoriëntatie echter wel noodzakelijk zodat de houdbaarheid van de concurrentie zeker kan worden
gesteld. Bij de afwikkeling van elektronische telecommunicatieberichten via het vaste netwerk van KPN
3
is immers sprake van een aanbieder met aanmerkelijke marktmacht. Indien de door KPN gehanteerde
retentie in het terminating model kenmerken van prijssqueeze vertoont, kunnen andere
netwerkaanbieders, die op basis van de originating dienst verkeer ten behoeve van elektronische
telecommunicatieberichten dienstverlening willen afwikkelen, niet concurreren met deze retentie. De
gewenste ontwikkeling van innovatieve diensten voor het uitluisteren van elektronische
telecommunicatieberichten op basis van originating kan hierdoor naar het oordeel van het college
worden belemmerd.
De hierboven beschreven invulling van kostenoriëntatie heeft het college ook bij de beoordeling van
tariefvoorstellen voor 06760-internetinbelverkeer gehanteerd. Hiertegen is door marktpartijen bezwaar
gemaakt. Het college merkt op dat de uitkomsten van deze bezwaarprocedure gevolg kunnen hebben
voor de beoordeling van het onderhavige voorstel. Indien het college naar aanleiding van de lopende
bezwaren tot een andere invulling van kostenoriëntatie komt, zal het college het onderhavige besluit
heroverwegen.
KPN hanteert een prijssqueezetoets om aan te tonen dat er een positief verschil bestaat tussen
inkomsten en (inkoop)kosten. Hiervoor zet KPN het voorgestelde eindgebruikerstarief af tegen alle
(inkoop)kosten. Bij de beoordeling van de ondergrens van KPN's tarieven dient naar het oordeel van het
college uitgegaan te worden van de kosten die KPN zelf zou moeten maken als zij tegen dezelfde
voorwaarden en tarieven als andere aanbieders bij zichzelf zou moeten inkopen voor het gebruik van het
net. Het college vergelijkt hiervoor de door KPN voorgestelde retentie bij Xepter met de kosten die KPN
zou maken als zij het relevante netwerkbeslag tegen wholesale tarieven bij zichzelf zou moeten inkopen
vermeerderd met een opslag voor retailspecifieke kosten. In feite komt dit neer op een vergelijking
tussen de retentie van KPN en de originating dienst `KPN Telecom PSTN Electronic Messaging Connect
Service'. Bij de genoemde vergelijking is het college voor de wholesale tarieven uitgegaan van de
huidige interconnectietarieven, gebaseerd op een gesprek van 90 seconden, voor een nationale
originating poort, een nationale call set up en een national conveyance en een opslag van 23 procent ter
dekking van retail specifieke kosten zoals overhead, marketing en billing.
Op grond van het voorgaande blijkt dat de retentie in het onderhavige voorstel van KPN boven het
niveau van de wholesale inkoopkosten voor het gebruik van het net, vermeerderd met een redelijke
opslag (thans 23%) ter dekking van retail specifieke kosten ligt. Op grond van deze vergelijking
constateert het college dat KPN voldoende marge (ROS) behaalt. Het college concludeert dat de
voorgestelde retentie van KPN in het Xepter voorstel derhalve niet leidt tot prijssqueeze en daarmee
kostengeoriënteerd is.
Terzijde merkt het college op dat KPN voor de onderbouwing van de ondergrens een aantal aannames
heeft gedaan. KPN is uitgegaan van gesprekken van 90 seconden. Verder is KPN voor de berekening van
het national conveyance tarief uitgegaan van de verkeersverdeling bij biba en buba (piek, dal en
weekend). Hoewel het college er, gelet op de marge van KPN op de retentie, van uitgaat dat er geen
prijssqueeze zal optreden, merkt hij op dat de aannames kunnen afwijken van daadwerkelijk
4
gerealiseerde kosten en derhalve gevolgen kunnen hebben voor de berekening van de ondergrens. Als
op enig moment blijkt dat de aannames niet overeenstemmen met de daadwerkelijk gerealiseerde
kosten, dan zal het college de berekening van de ondergrens opnieuw beoordelen.
5. Besluit
Gegeven het feit dat de voorgestelde tarieven van de dienst `uitluisteren van berichten op een
elektronisch postbusnummer' in overeenstemming is met de eis van kostenoriëntatie, zoals vermeld in
artikel 35, eerste lid, BOHT, besluit het college op grond van artikel 36, zesde lid, j° artikel 35, eerste
lid, BOHT de voorgenomen retentie van KPN in het eindgebruikerstarief goed te keuren.
6. Publicatie
Het college zal binnen twee weken na verzending dit besluit bekendmaken in de Staatscourant en op de
website van OPTA.
Hoogachtend,
HET COLLEGE VAN DE ONAFHANKELIJKE POST EN TELECOMMUNICATIE AUTORITEIT,
namens het college,
het Hoofd van de Afdeling Eindgebruikersmarkt,
drs. K. Noorlag
Rechtsmiddel
Belanghebbenden, die zich met dit besluit niet kunnen verenigen, kunnen binnen zes weken, aanvangende met
ingang van de dag na die waarop dit besluit is bekend gemaakt, daartegen een bezwaarschrift indienen bij de
Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit.
Het bezwaarschrift moet worden gericht aan:
OPTA
Postbus 90420
2509 LK DEN HAAG
onder vermelding van `Bezwaarschrift'. Het bezwaarschrift dient te zijn ondertekend en dient in ieder geval de
naam en het adres van de indiener, de dagtekening, een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is
gericht, alsmede de grond van het bezwaar te bevatten. Zo mogelijk dient een afschrift van het besluit en de
overige op het bezwaar betrekking hebbende stukken te worden meegezonden.
5