PERSBERICHT

PvdA-fracties pleiten voor een rechtvaardiger en humaner asielbeleid.

Bijgaande brief is vandaag, op initiatief van de Nijmeegse PvdA-fractie, namens 24 PvdA-raadsfracties in grote steden verstuurd aan de kabinetsonderhandelaars Wouter Bos en Jan Peter Balkenende.

De PvdA-fracties maken zich grote zorgen over de gevolgen van het Rijksbeleid voor de (ex-)ama's. Keer op keer worden gemeenten geconfronteerd met een falend Haags beleid. Als gevolg van het strenge terugkeerbeleid dat sinds september uitgevoerd wordt komen veel van deze jongeren in grote problemen. Zonder geld of begeleiding komen zij op straat te staan en verdwijnen ze in de illegaliteit.

Voor een andere groep ama's is de gedachte aan terugkeer zo ondraaglijk dat zij al voordat het zover is verdwijnen. Het aantal zelfmoorden onder ama's neemt toe onder meer als gevolg van dit beleid.

PvdA-raadsleden trekken zich de situatie van de (ex-)ama's aan en weten dat ze daarmee hun rol als volksvertegenwoordigers waarmaken. Uit onderzoek van het NIPO in februari 2003 blijkt dat tweederde van de Nederlanders vindt dat er juist een minder hard asielzoekersbeleid gevoerd moet worden. Ook vindt een meerderheid dat wanneer asielzoekers terug willen naar het land van herkomst, maar dat niet binnen 28 dagen geregeld hebben, tot hun terugreis recht hebben op onderdak. Veel gemeenten nemen daarom de zorg en opvang voor deze groep op zich, vaak in samenwerking met particuliere organisaties.

De PvdA-fracties vinden dat de Rijksoverheid haar verantwoordelijkheid moet nemen en dit niet moet overlaten aan particuliere organisaties en lokale overheden. Ze willen een rechtvaardiger en humaner asielbeleid, waarbij afgewezen asielzoekers die niet terug kunnen, tot hun terugreis recht hebben op onderdak. Voor de ex-ama's betekent dat dat zij kunnen blijven wonen waar ze op dat moment wonen, met de daarbij behorende zorg en begeleiding tot ze terug gaan. Daarnaast moet voor de terugkeerbegeleiding van ama's en ex-ama's meer middelen, menskracht en expertise beschikbaar komen, zodat het terugkeren een reëel perspectief wordt.

De brief is ondertekend namens de PvdA-fracties in

Nijmegen Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht Groningen Eindhoven Haarlem Arnhem Emmen Zwolle Breda Almere Apeldoorn Enschede Amersfoort Zoetermeer Leiden Dordrecht Sittard-Geleen Tilburg Maastricht Den Bosch Haarlemmermeer

---

Voor de redactie:

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Renate Bos, telefoonnummer 06 - 51 27 12 66.

Aan Wouter Bos en Jan-Peter Balkenende
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag

Nijmegen, 18 maart 2003
Betreft: de situatie van uitgeprocedeerde (ex-)ama's

Geachte heren,

Namens de PvdA-fracties van 24 grote steden vragen wij u tijdens de kabinetsformatie aandacht te besteden aan de situatie van (ex-)ama's.

Keer op keer worden gemeenten geconfronteerd met falend rijksbeleid op het gebied van zorg en opvang van (ex-)alleenstaande minderjarige asielzoekers. Onder Paars II is een beleid tot stand gekomen dat voor de ama's een tweesporenbeleid inhoudt: een integratievariant die voor 10% van de ama's geldt en een terugkeervariant voor de overige 90%. Op zich kunnen wij ons vinden in deze twee varianten, hoewel de percentuele verdeling eerder ingegeven lijkt door politieke wenselijkheid dan door realiteit. Een zorgvuldige individuele afweging per kind is wat ons betreft de basis voor de keuze voor één van de varianten.

Om de terugkeervariant vorm te geven is gekozen voor de zogenaamde "campussen" in Vught en Deelen. Op dit moment wordt daarmee geëxperimenteerd. Dat de kleine groep ama's die op dit moment op de campussen woont grote bezwaren heeft tegen dit experiment is inmiddels duidelijk. Overigens wonen de meeste kinderen die moeten terugkeren op dit moment nog in de KWE's (kleine wooneenheden), waar zij worden begeleid door hulpverleners en voogden.

Minister Nawijn besloot in september het terugkeerbeleid van de uitgeprocedeerde ama's streng uit te voeren. Zodra deze kinderen de leeftijd van 18 jaar en een dag bereiken, en dus ex-ama zijn geworden, moeten zij binnen vier weken het land verlaten. Na deze vier weken wordt hun leefgeld (om eten en huisvesting van te betalen) stopgezet. Een overvaltactiek waarop noch de kinderen, noch hun begeleiders en voogden zijn voorbereid. In Nijmegen bijvoorbeeld leidde dit ertoe dat in december dertien kinderen op straat kwamen te staan. Zes daarvan zijn inmiddels verdwenen, de andere zeven hebben door bemiddeling van de gemeente en de PvdA-fractie tijdelijk gratis onderdak gekregen. Andere steden kennen vergelijkbare problemen en nemen op lokaal niveau initiatieven om dit op te lossen. Een deel van de ex-ama's werkt mee aan terugkeer. In veel gevallen is dit niet binnen vier weken te regelen of zelfs helemaal niet mogelijk omdat het land van herkomst hen niet terug wil nemen. Omdat ze geen recht op geld en begeleiding meer hebben verdwijnen ze als uitgeprocedeerde asielzoekers in de illegaliteit. Voor een andere groep ama's is de gedachte aan terugkeer zo ondraaglijk dat zij al voordat het zover is verdwijnen. Het aantal zelfmoorden onder ama's neemt toe onder meer als gevolg van dit beleid.

PvdA-raadsleden trekken zich de situatie van de (ex-)ama's aan en weten dat ze daarmee hun rol als volksvertegenwoordigers waarmaken. Uit onderzoek van het NIPO in februari 2003 blijkt dat tweederde van de Nederlanders vindt dat er juist een minder hard asielzoekersbeleid gevoerd moet worden. Ook vindt een meerderheid dat wanneer asielzoekers terug willen naar het land van herkomst, maar dat niet binnen 28 dagen geregeld hebben, tot hun terugreis recht hebben op onderdak. Veel gemeenten nemen daarom de zorg en opvang voor deze groep op zich, vaak in samenwerking met particuliere organisaties.

Wij vinden dat de Rijksoverheid haar verantwoordelijkheid moet nemen en dit niet moet overlaten aan particuliere organisaties en lokale overheden. Als het onmogelijk is om binnen 28 dagen terug te keren dan mag dat geen aanleiding zijn om iemand aan zijn lot over te laten. Ook niet als je geconstateerd hebt dat er mensen zijn die misbruik maakten van de vreemdelingenwetgeving en zeker niet als het gaat om kinderen.

Daarom vragen wij u dringend om in de komende kabinetsperiode een rechtvaardiger en humaner asielbeleid te voeren, met name waar het gaat om (ex-)ama's. Onderdelen van dit andere beleid moeten in ieder geval zijn; 1. Afgewezen asielzoekers die wel terug willen maar niet terug kunnen naar het land van herkomst, hebben tot hun terugreis recht op onderdak. Voor de ex-ama's betekent dat dat zij kunnen blijven wonen waar ze op dat moment wonen, met de daarbij behorende zorg en begeleiding tot ze terug gaan. 2. Voor de terugkeerbegeleiding van ama's en ex-ama's komt meer middelen, menskracht en expertise beschikbaar, zodat het terugkeren een reëel perspectief wordt. De Rijksoverheid geeft hiermee invulling aan de zorgplicht die een voogd ten opzichte van een pleegkind heeft, ook als deze achttien jaar is geweest.

Namens de PvdA-gemeenteraadsfracties van

Nijmegen Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht Groningen Eindhoven Haarlem Arnhem Emmen Zwolle Breda Almere Apeldoorn Enschede Amersfoort Zoetermeer Leiden Dordrecht Sittard-Geleen Tilburg Maastricht Den Bosch Haarlemmermeer

Renate Bos
PvdA-raadslid in Nijmegen

Afschrift aan:
Mr. J.P.H. Donner en prof.dr. F. Leijnse, kabinetsinformateurs Fractievoorzitters van de fracties in de Tweede Kamer

Omdat het gaat om een belangrijk onderwerp, dat veel aandacht krijgt in de media, wordt deze brief ook verstuurd aan landelijke en plaatselijke media.

dinsdag 18 maart 2003