Kamerlid: Maxime Verhagen
Den Haag, 18 maart 2003
Bijdrage voor plenair debat
Terecht onderstreepte de mp dmv een officiele verklaring het belang van dit moment. We spreken over een waarschijnlijke oorlog tegen het regiem van Saddam Hoessein. Een standpunt hierover kan en mag niet lichtvaardig worden genomen. We delen de worsteling van de minister-president. Namens de CDA-fractie wil ik hier in de Kamer ons standpunt nader uiteenzetten.
Het CDA heeft vanaf het begin twee principiele uitgangspunten gehad: 1. Massavernietigingswapens in handen van een dictator als Saddam zijn een onacceptabel risico. Dat is ook altijd de lijn van de VN geweest. De afschuwelijke aanslagen van 11 september hebben bovendien duidelijk gemaakt dat terroristische organisaties nergens voor terugdeinzen. Het moet ten alle tijden voorkomen worden dat dit soort organisaties de beschikking krijgen over dergelijke wapens. 2. Wij wilden maximale inspanning om dreiging op een vreedzame manier weg te werken. Militaire dreiging is hiervan altijd een essentieel onderdeel geweest. Alleen omdat de veiligheisraad dmv 1441 van begin af aan Saddam heeft laten merken dat het de internationale gemeenschap dit keer ernst was, zijn volgens Koffi Annan, de wapeninspecteurs Irak uberhaupt nog binnen gekomen.
Helaas is ook de vergrote diplomatieke en militaire druk niet genoeg gebleken. Schoorvoetend heeft Sadam een paar stapjes gezet. Maar van echte medewerking met de inspecteurs, laat staan het daadwerkelijk vernietigen van de wapens is nog steeds geen sprake. Na 12 jaar en weer 100 dagen (sinds resolutie 1441) heeft Saddam nog steeds niet aan de eisen van de VN voldaan. En dat is nodig om te komen tot een werkelijk duurzame vrede en veiligheid voor de regio en de buurlanden. Terecht wees de minister president erop dat uit het clusterdocument van Blix naar voren is gekomen dat er sprake is van een duidelijk gebrek aan medewerking van Irak. Gelet op het feit dat Saddam Hoessein volstrekt onvoldoende meewerkt is naar onze mening de conclusie van de verenigde Staten dat alleen bij een vertrek van Saddam daadwerkelijk gekomen kan worden tot ontwapening terecht.
Ik vind het buitengewoon jammer dat het niet gelukt tot een nieuwe resolutie te komen die op een meerderheid van de Veiligheidsraad kon rekenen. Het CDA heeft altijd gezegd dat een nieuwe resolutie wenselijk was. Om twee redenen: om nog grotere militaire druk op te bouwen dmv een deadline resolutie, zonder meteen over te moeten gaan tot oorlog. Anderzijds om een maximale poging te ondernemen het internationale front onverdeeld te houden. Tegelijkertijd hebben we ook steeds gesteld dat een tweede resolutie niet noodzakelijk was. Resolutie 1441 geeft reeds een legitimatie voor ingrijpen als Irak niet ontwapent. (Serious consquenses). De combinatie van resoluties 678 , 687 en 1441 geeft voldoende legitimatie voor militaire optreden indien Irak zich niet houdt aan zijn verplichtingen. De grote druk van dit moment blijkt niet voldoende om Saddam alsnog van gedrag te laten veranderen(na 12 jaar en weer 100 dgn 1441). Dat betekent dat op een gegeven moment er een streep getrokken moet worden. Het momentum ligt nu.
Nu Saddam ook na 100 dgn 1441 zijn laatste kans niet heeft gebruikt (material breach), zijn de kansen op vreedzame oplossing praktisch gezien verkeken. Vanuit risico-uitgangspunt dreiging weg spreekt CDA duidelijk haar steun uit voor die groep landen die vanuit alle Irak resoluties sinds 1991 de verantwoordelijkheid op zich nemen en tot ingrijpen overgaan. Het huidige onvermogen tot verdere besluitvorming in de VR mag er niet toe leiden dat saddam ongemoeid wordt gelaten. De steun van de CDA-fractie uit zich op meerdere manieren:
Allereerst door hier expliciet onze instemming uit te spreken. Daarnaast zullen we ook in deze situatie onze huidige, reeds bestaande bijdrage blijven leveren. Te denken valt hierbij met name aan het bescherming bieden aan onze NAVO-bondgenoot Turkije door inzet van onze Patriot-eenheden.En ook het verlenen van host nation support; het gaat hier om het voor Britten en Amerikanen openstellen van onze havens, vliegvelden en transportwegen. Aanvullende verzoeken hebben ons tot op dit moment niet bereikt. In geval ze nog zouden komen zal de CDA-fractie in ieder geval positief reageren op verzoeken tot het aflossen van Amerikaanse troepen bij reeds bestaande vredesoperaties, het zogeheten backfillen. Operaties als die in Bosnie, Kosovo en Afghanistan mogen immers niet in gevaar komen door de te verwachten militaire operatie in Irak. We hebben hier zelfstandig besloten tot deze operaties ter bescherming van de bevolking in Bosnië, Kosovo en Afghanistan. De noodzaak van deze operaties geldt nog steeds.
Andere eventuele militaire verzoeken zullen we steeds op hun eigen merites beoordelen. Deze zijn nu niet aan de orde, en het is de vraag of deze nog aan de orde komen omdat de opbouw in de regio inmiddels bijna voltooid is. Er staan ruim 250.000 militairen klaar.
De bevolking van Irak lijdt al jaren onder een dictatoriaal regiem. Schending van de mensenrechten zijn aan de orde van de dag, gebruik van massavernietigingswapens tegen eigen bevolking wordt niet geschuwd. Zestig procent van de Irakese bevolking is afhankelijk van de voedselprogramma`s van de Verenigde Naties. En dat terwijl Irak vroeger een welvarend land was. Er zal, na militair ingrijpen, alle aandacht en inspanning moeten zijn voor heropbouw van het land.
In de periode na het ingrijpen vraagt niet alleen de opbouw van Irak aandacht, ook de internationale gemeenschap zal goed moeten kijken wat dit voor gevolgen heeft voor de onderlinge verhoudingen. De samenwerking bij de wederopbouw kan hier ook een bijdrage aan leveren. Daarvoor moeten nu reeds initiatieven genomen worden. We steunen de gekozen inzet van het kabinet.
---- --