Ministerie van Buitenlandse Zaken

SAMENVATTING

Unresolved disarmament issues ­ iraq's proscribed weapons programmes

Clusterdocument van UNMOVIC met openstaande vragen ("Key disarmament tasks"), welke ingevolge VNVR 1284 op 27 maart ingediend zouden moeten zijn.

173 pagina's tellend rapport - een werkdocument - vrijgegeven op 7 maart aan leden VR. In totaal 128 door Irak te nemen maatregelen ondergebracht in totaal 29 clusters, die op hun beurt zijn ondergracht in vier disciplines: raketten, munitie, chemisch en biologisch. Dit vormt materiaal voor de formulering van ontwapenings " tasks".

Raketten

a. SCUD-achtige raketten

Vragen m.b.t. Iraakse opgave van vernietiging van SCUD-raketten na de Golfoorlog. Een gebrek aan documentatie die dient te bewijzen dat brandstof voor deze raketten inderdaad vernietigd zou zijn. Gebrek aan bewijs omtrent het lot van 50 koppen voor deze raketten.

b. AL-Samoud 2

Illegale import van motoren voor de Al-Samoud 2 raketten: Irak heeft aangegeven 131 van deze motoren te hebben geïmporteerd, terwijl het in elk geval 380 waren en wellicht meer.

13 van de 23 testvluchten met de Al-Samoud 2 overschreden de toegestane limiet van 150 km. Hoewel Irak heeft aangegeven dat het 76 van de betreffende raketten had geproduceerd, stelt UNMOVIC dat het er wellicht 120 waren.

Er is weinig bewijs dat de Fahad 300 raketten zijn vernietigd.

c. R&D

UNMOVIC is bezorgd over het feit dat Irak bij de ontwikkeling van raketten tegen VNVR 687 handelt door deze activiteiten voor UNSCOM verborgen te hebben gehouden.

Irak heeft nog geen reden gegeven voor de bouw van een grote rakettestinstallatie in al-Rafah, waarmee volgens UNMOVIC-experts raketten met een bereik tot 4 keer dat van de Al-Samoud raket kon worden getest.

Irak heeft geen reden gegeven waarom het een door UNSCOM vernietigde raketmotorproductie-installatie heeft herbouwd (die door UNMOVIC inmiddels weer is vernietigd).

Irak heeft geen reden gegeven waarom het onderzoek naar - zeer krachtige - UDMH raketbrandstof heeft hervat.

d. FROG raketten

Irak heeft te weinig informatie gegeven over vroegere onderzoek naar non-conventionele koppen voor FROG raket tot 1990, waardoor het niet kan worden uitgesloten dat zulk onderzoek daarna is voortgezet.

e. vaste brandstofonderzoek

Irak heeft verklaard in weerwil van de sancties chemicaliën voor vast raketbrandstof te hebben geïmporteerd.

Munities en andere overbengingsmiddelen

a. Biologische en Chemische koppen voor SCUD-raketten

Er blijft onduidelijkheid bestaan over de types en hoeveelheden chemische en biologische agentia die in SCUD-koppen zijn gestopt. Sporen van zenuwgasresidu op sommige restanten van koppen doen vermoeden dat Iraks opgave niet volledig is geweest.

b. R-400 en R-400A bommen

Irakese opgave van R-400 bommen was inconsistent en tegenstrijdig, waardoor twijfel bestaat dat de opgegeven aantallen kloppen evenmin als met welke agentia deze bommen waren gevuld. UNMOVIC kan derhalve niet uitsluiten dat er nog met BW en/of CW gevulde R-400 bommen in Irak zijn.

c. grote vrijeval bommen

Volgens UNMOVIC-documenten zijn er 6526 minder CW-bommen door Irak ingezet tijdens de Iran-Irak oorlog dan indertijd opgegeven door Irak. Totale hoeveelheid CW in deze bommen zou meer dan 1000 ton kunnen bedragen.

Wegens gebrek aan informatie kan UNMOVIC niet verifiëren of Iraks opgave van vrijevalbommen correct is geweest. Irak heeft nog steeds in hoge mate de productiecapaciteit om deze bommen te maken.

d. Grote granaten en artillerie granaten

UNMOVIC is nog niet in staat geweest een uitspraak te doen over de status van 550 met mosterdgas gevulde 155 mm granaten.

e. sproeiapparaten en afstandbestuurde vliegtuigen

Er blijven tegenstrijdigheden bestaan omtrent de ontwikkeling door Irak van sproei-installaties voor CW en BW verspreiding. Dergelijke apparaten zouden nog steeds in Irak kunnen zijn.

f. overige chemische en biologische munitie

Irak heeft nog te weinig documentatie overlegd inzake de activiteiten op het gebied van de ontwikkeling van clustermunitie voor BW-agentia.

Chemische clusters

a. Tabun

Irak heeft niet genoeg bewijs overlegd om zijn opgaven van geïmporteerde, geproduceerde en geconsumeerde Tabun te staven.

b. Sarin en cyclosarin

Gaten in de opgaven omtrent sarin in 1991 beslaan in totaal 4800 granaatkoppen en 12 vrijevalbommen. Te weinig bewijsmateriaal overlegd om opgegeven hoeveelheden voorlopers voor soman, sarin en cyclosarin te onderbouwen.

c. Mosterdgas

Tenminste 80 ton mosterdgas is niet gedeclareerd (uit 550 granaten en 450 vrijvalbommen). Op basis van recentelijk door Irak overhandigde documenten zou dit nog veel meer kunnen zijn.

d. VX

Er bestaan aanzienlijke gaten in de opgaven die Irak heeft gedaan t.a.v. voorlopers van VX. Het kan niet worden uitgesloten dat Irak nog steeds een capaciteit op het gebied van VX heeft.

e. Belangrijke chemische productieapparatuur

Irak heeft toegegeven dat Irak aanvankelijk door UNSCOM vernietigde productieapparatuur voor chemische doeleinden weer heeft gerepareerd.

f. Soman

Irak heeft onvoldoende informatie verschaft over het Soman-programma (een zenuwgas), waardoor onduidelijk blijft of dit inderdaad geheel is gestopt (zoals Irak heeft aangegeven)..

g. BZ en analoge stoffen (psychoactieve stoffen)

Hoewel noch UNSCOM noch UNMOVIC bewijzen hebben gevonden voor een productiecapaciteit of actief wapenprogramma met deze stoffen, bestaat er nog onvoldoende duidelijkheid over de omvang van het Iraakse onderzoeksprogramma naar deze stoffen dat volgens door UNSCOM gevonden documenten wel bestond.

Biologisch

a. Antrax

UNMOVIC heeft betrouwbare informatie die onderbouwt dat Irak in de Golfoorlog in de militaire arsenalen was opgenomen. Het lijkt volgens UNMOVIC onwaarschijnlijk dat de beweerde vernietiging van deze antrax in 1991 heeft plaatsgevonden. 10.000 liter zou nog aanwezig zijn. Irak heeft thans ook alle benodigdheden voor de productie van antrax.

b. botulisme

UNSCOM had berekend dat Irak ca twee maal zoveel botulisme geproduceerd kon hebben dan het had opgegeven. Productie zou snel hervat kunnen worden indien Irak daartoe zou besluiten.

c. Mycotoxines; aflatoxine en tricothecenes

UNMOVIC concludeert dat de ontwikkeling van tricothecene mycotoxine niet voorbij de onderzoeksfase is gekomen. Irak heeft documenten inzake aflatoxine-onderzoek vernietigd.

d. graanroest

Hoewel aannemelijk lijkt dat het programma inzake dit anti-gewaswapen niet voorbij de pilot-fase is gekomen, blijven er onduidelijkheden over ons wiens verantwoordelijkheid het onderzoeksprogramma destijds viel en is er onvoldoende documentatie over hoeveel agentia Irak heeft geproduceerd, geconsumeerd en vernietigd.

e. Clostridium perfringens

Irak heeft waarschijnlijk nog monsters van dit agens en kan productie op elk gewenst moment starten.

f. ricine

Er is geen aanwijzing voor ricine-productie, maar de capaciteit bestaat om zulks te doen. De door UNSCOM vernietigde fabriek voor castorbonenolie in Falujah III bevat desgewenst de benodigde grondstoffen, hoewel productie ook buiten deze context kan plaatsvinden.

g. niet-opgegeven biologische agentia

Er blijven vragen bestaan of Irak alle BW-programma's heeft opgegeven. Onjuiste opgaven van geimporteerde groeimedia voor agentia geven extra voeding aan deze twijfels.

h. drogen van BW agentia

Gelet op de blijvende interesse van Irak in apparatuur om BW agentia te drogen, de grote hoeveelheden vloeibare agentia aanwezig in 1991, het bezit van geschikte drogers en de bestaande expertise, leiden UNMOVIC tot de conclusie dat niet kan worden uitgesloten dat Irak inderdaad agentia heeft gedroogd (waardoor ze langer houdbaar zijn).

i. productie van bacteriële BW-agentia

Vanwege het ontbreken van gegevens over het gebruik van brouwmachines in 1989 en 1991 kan niet worden uitgesloten dat Irak een additionele 7000 liter botulisme, 7.000 liter antrax en 1000 liter clostridium prefingens kan hebben geproduceerd.

UNMOVIC kan niet uitsluiten dat Irak mobiele BW-productiefaciliteiten heeft ontwikkeld en deze verborgen houdt. Irak heeft op 5 maart andermaal het bestaan ervan ontkend en voorstellen gedaan deze bewering met feiten te onderbouwen, waarop UNMOVIC thans studeert.

j. genetische manipulatie en virusonderzoek

Irak heeft de kennis in huis voor het genetisch modificeren van agentia. Werk op dit terrein zou in een toekomstig BW-programma kunnen worden geïntegreerd.

k. Simulanten van BW-agentia

Er bestaan nog gaten in de verklaring van Irak inzake de productie van BW-simulanten (die lijken op reguliere BW-agentia). Irak heeft er ook geen verklaring voor gegeven dat er sinds 1998 gewerkt is aan enkele simulanten-agentia.

===