Provincie Noord-Holland
4e uitgave archeologiereeks gereed
Haarlem, 17 maart 2003 - Het boekje, Wisselende seizoenen en verborgen
landschappen, Wetland archeologie in de Velserbroek is vanaf heden
verkrijgbaar op het Servicepunt van de Provincie Noord-Holland. Het is
geschreven door J.H.F. Bloemers en L.L. Therkorn. Het is de vierde
uitgave in de reeks over archeologie in Noord-Holland. Eerder
verschenen Vikingen in Noord-Holland door Jan Besteman, Bekermensen
aan zee door Robbert van Heeringen en Een fort aan de Waddenzee,
geschiedenis en archeologie van de Schans van Texel onder redactie van
Arnould van Carmiggelt.
Het boekje gaat over de ongeschreven geschiedenis van mensen die vanaf
ongeveer 2000 voor Christus tot enkele eeuwen na het begin van onze
jaartelling geleefd hebben en hun doden begroeven op de grens van land
en water, aan de boorden van de Noordzee en de oevers van de
IJ-stroom. Het verhaalt van de archeologische speurtocht naar de
manier waarop zij in dat landschap hebben gewoond, gewerkt en
rondgetrokken en welke veranderingen in hun bestaan en hun omgeving
zich door de eeuwen hebben voltrokken. En het doet een poging te
achterhalen hoe die mensen gedacht hebben over hun plaats in de wereld
van toen: de band met hun familie en voorouders, de betekenis van de
wisseling van de seizoenen voor het boerenbestaan, de invloed van
bovennatuurlijke machten op het wel en wee van mens en natuur.
De aanleiding voor het verhaal is het plan uit de tachtiger jaren van
de vorige eeuw om in de weilanden van de Velserbroek een nieuwe
stadswijk voor circa 15.000 inwoners te bouwen. In Velsen bestond in
die tijd een actieve groep vrijetijds archeologen die actief betrokken
waren bij de opgravingen van het Romeinse fort uit het begin van de
jaartelling op de plaats waar nu de Wijkertunnel ligt. Zij werkten
nauw samen met professionele archeologen van de Universiteit van
Amsterdam en vestigden de aandacht op de nieuwbouwplannen. Intensieve
geologische boringen door de Velsense geo-archeoloog Wim Bosman en de
eerste kleine proefopgravingen in de Velserbroek tussen 1983 en 1985
maakten duidelijk dat er onvermoede en interessante zaken uit de tijd
ver voor de Romeinen te vinden waren. Uiteindelijk zijn met veel steun
van de Provincie Noord- Holland en de Universiteit van Amsterdam en
dankzij de medewerking van de Gemeente Velsen van 1985 tot 1994 in
totaal 6 hectare opgegraven van de 300 hectare die de Velserbroek
groot is; gezien de diepte, de soms talrijke archeologische lagen en
verassende vondsten is dit een opmerkelijke prestatie. Dit verhaal
gaat over de tijd waarin nog geen schrift bestond, de tijd voor de
geschreven historie: de pre-historie dus. Alle informatie over die
schriftloze samenlevingen moet dus vergaard worden uit de
overblijfselen die zij hebben nagelaten: de resten van hun
keukengerei, de funderingen van hun boerderijen, de botten van hun
veestapel en de sporen van hun begraafplaatsen. Het is het vak van de
archeoloog om door opgravingen die meestal onopvallende resten op te
sporen en zo de mensen uit de prehistorie als het ware aan de praat te
krijgen. En met een beetje geluk - zoals in de Velserbroek - blijkt
dat er meer verbanden zijn van onze moderne cultuur en omgeving met
die van de verborgen landschappen onder onze voeten dan we voor
mogelijk houden.
Al de publicaties zijn te verkrijgen via het servicepunt op het
Houtplein, tel. (023) 514 4553. Kosten per publicatie 2,50 (excl.
verzendkosten).
Inlichtingen: Annabet van Duinen, tel. (023) 514 31 81
Inlichtingen voor de pers: Marieke Ottevanger, tel. (023) 514 40 07
Marieke Ottevanger 17-3-2003 15:58:00