Partij van de Arbeid


Den Haag, 13 maart 2003

Bijdrage van Heemskerk en Depla (beiden PVdA) ten behoeve van het AO Pensioenen & Fusie DNB/PVK


* De aanhoudende slechte berichten van de beursen maken werknemers en gepensioneerden bezorgd over hun pensioen. In contrast hiermee staat de opwinding in pensioenfondsen en sociale partners-land over de brief van de PvK van 30 september. De inhoud van de brief was niet meer en niet minder: er is brand. En branden blus je niet door de brandmelder te zeggen dat die zijn mond moet houden.


* De ontwikkelingen op de beurs tarten ieders verwachtingen. Maar het is te makkelijk om dat als enige oorzaak voor de problemen te zien. Wat kunnen we leren van de jaren negentig?


* Is er bij de sociale partners en de PVK te weinig bewustzijn geweest wat een kostendekkende premie is. En hebben we als Tweede Kamer wel voldoende opgelet?

* Zijn er teveel reserves gebruikt voor maatschappelijk gewenste verbeteringen

* Is de incidentele ruimte die er was binnen de loonruimte door de terecht lagere pensioenpremies in de jaren negentig ingezet voor structurele loonsverhoging. Wat zijn de effecten hiervan op de huidige pensioenpremies.

* Zijn de effecten van resultaten van loononderhandelingen (bv langere loonschalen) wel voldoende doorvertaald naar de langere termijn effecten op pensioenpremies.

* Had het toezicht hier niet beter op moeten letten.
* Is er onverantwoord geld teruggestort (zie brief PvK)

* Welke lessen te trekken?


* Maak transparant wat een kostendekkende premie is en wat de waarden van een pensioentoezegging is. Daar hebben werknemers van de toekomst recht op.

* Pensioen is onderdeel van een arbeidsovereenkomst: een toezegging aan werknemers over het loon als ze met pensioen gaan. Mooie nominale toezeggingen zeggen weinig over de werkelijke koopkracht na pensionering.
* Als er premiekortingen gegeven worden, laat dat dan op de balans zien.

* Aan de CAO-tafel is te weinig oog geweest voor de effecten van afspraken voor de pensioenkosten op termijn. Voorbeeld Metaalfonds.
* Toezicht moet beter

* Ons pensioenstelsel biedt nog steeds meer zekerheid voor de toekomst dan die van ons omringende landen.



* Waarom praten we in de Tweede Kamer over pensioenen? Pensioen is een profijtelijke vorm van solidariteit tussen en binnen de generaties, in goede en slechte tijden. Een zaak van sociale partners. Maar de overheid heeft ook een verantwoordelijkheid:
a. Toezicht: toezeggingen moeten worden waargemaakt b. belangen beschermen van mensen die niet aan de onderhandelingstafel zitten. In dit geval de werknemers van de toekomst (mijn kinderen) en de gepensioneerden van nu. Schaduwkanten van oplossingen moeten niet eenzijdig op hun bordje neergelegd worden. Of in ronder Nederlands. De babyboom-generatie mag niet de problemen doorschuiven naar toekomstige generaties. Daarom steunen we het voorstel van STAS Rutte om in de nieuwe pensioenwet op te nemen dat indexatie alleen achterwege gelaten mag worden als er kostendekkende premies betaald worden.



Wat te doen?

1. Puin ruimen.
Het goede nieuws is dat de maatregelen van de pensioenfondsen om de onderdekking ongedaan te maken hebben geholpen. Maar ze zullen er onder het bezielend toezicht van de PVK nog wel mee door moeten gaan. De PvdA steunt de aanpak van het PvK dat onderdekking niet geaccepteerd wordt. Voorstellen in die richting zijn onverantwoord. Ik geef toe zekerheid heeft zijn prijs. Maar we moeten er niet aan denken dat in deze tijden bij sanering van bedrijven er problemen komen bij waardeoverdracht.

2. Oppassen dat we economie niet verder op de rem trappen, maar wel actie ondernemen

3. Buffers in de toekomst weer op gaan bouwen In uw antwoord op vraag 28 staat dat bij PVK nog amper voorstellen voor herstel buffer zijn binnengekomen. Wij vinden een actievere houding op zijn plaats. Wat gaat u doen om sneller meer voorstellen binnen te krijgen.

4. Transparantie: werknemers (nu en van de toekomst), gepensioneerden (nu en van de toekomst) en werkgevers hebben recht op duidelijkheid. Ze moeten weten waar ze aan toe zijn. Wat stelt de toezegging voor en wat is de rekening die nog boven hun hoofd hangt. PvdA wil meer openheid over onderdekking per individueel fonds. Waarom mag de Pvk het wel weten en de direct betrokkenen niet. Wij verzoeken de Staatssecretaris om onderdekking per fonds te publiceren.

5. Om die duidelijkheid te geven maakt elk pensioenfonds een plan voor de komende 10 jaar
Conform brief van PvK, maar dan niet alleen fondsen die problemen hebben maar iedereen maakt plan voor komende 10 jaar. Vertrekpunt: carrière verloop, indexatie, grenzen aan de premiehoogte en beurs herstelt zich voorzichtig. Dat moet input zijn voor pensioenplan per sector en per bedrijf

Sommige fondsen hebben meer dan 3 maanden nodig om zo'n plan te maken. Is drie maanden niet lang genoeg. Wat gaat u er aan doen om deze fondsen tot tempo te manen?

6. Toezichtregels moeten macro kijken en dat was niet op orde, daarom nieuw actuariële principes
Die moeten er snel komen. Publicatie white paper is goede stap. Nu die er is lijkt me het voorstel van VNO voor een noodwet overbodig. Deelt U die mening?

7. Op basis van deze inzichten een nieuw pensioenconvenant sluiten tussen overheid en sociale partners, gericht op langjarige afspraken over een op langere termijn houdbaar, betaalbaar en sociaal pensioen. Als al die plannen er in de zomer zijn kan een nieuw kabinet dan dit najaar een nieuw pensioenconvenant sluiten.
Het is duidelijk dat een fundamentele herbezinning op het pensioenstelsel noodzakelijk is. Een pensioenstelsel heeft toekomst als het zelfs in de huidige crisis de solidariteit tussen en binnen generaties houdbaar regelt.

8. Tot slot moet er eindelijk de nieuwe pensioen en spaarfondsenwet komen!! De ervaringen van de huidige crisis moeten hier in mee genomen worden. Hoever is uw departement hiermee. Uw voorganger Hoogervorst heeft er nooit zichtbare resultaten weten te boeken. Is daar verandering in gekomen? U kunt in uw demisonaire periode daar mooi aan werken. Niet om politieke knopen door te hakken maar om er voor te zorgen dat als de politieke knopen door het nieuwe kabinet zijn doorgehakt de wet een week later naar de Raad van State kan.

Inbreng Heemskerk

Streng, deskundig en onafhankelijk toezicht is cruciaal voor de PvdA. Het zijn onze natuurlijke bondgenoten. Want komen op voor een breed algemeen belang, voor transparantie en een goede marktwerking

In deze fase van de fusie gaan wij graag op een aantal elementen in:

Bijdrage in de kosten van toezicht: bij de PVK wordt het door de sector betaald, dat zou volgens de PvdA ook moeten gelden voor het doorbelasten van bankentoezicht DNB aan de sector.

Deelt de minister die mening?

Kostenverdelingen: wat betreft de PvdA kan de sector over de schouder meekijken naar de totale kosten van toezicht. Wellicht vallen er efficiencywinsten te behalen, bijvoorbeeld een Raad van advies. Hierbij geldt niet, wie betaalt bepaalt. Oneerbiedige vergelijking: je maakt een pyromaan ook geen hoofd van de brandweer.

Deelt de minister die mening over de mogelijk voor inspraak?

De totale kosten van toezicht is een stijging te zien. Een onvermijdelijk gevolg van toename kwaliteit en taken. 'kost wat, heb je ook wat'. Echter, ALD gaat ook PvdA aan het hart. Wij zouden daarom graag een analyse van de toezichtkosten zien in internationaal perspectief, is er een level playing field, maar ook werken onze toezichthouders efficiënt genoeg? Met name bij de omvang van DNB kunnen we wel enkele vragen stellen. Euro is ingevoerd. ECB heeft taken overgenomen en ook een apparaat. Is omvang DNB dus afgenomen en verwacht de minister een verdere daling?

Ten aanzien van de white paper aanpak van PVK geldt ook dat met het creëren van de keuzemogelijkheid voor het standaard model danwel een eigen risico analyse van toekomstige verplichten en beleggingsbeleid in potentie grote kosten ook voor de toezicht houder zijn gecreëerd. Als alle 850 pensioenfondsen voor een eigen model kiezen, vraagt dat heel wat analyse en toezicht capaciteit bij de PVK. Hierin heeft de sector dus ook zelf de hand.

Aangezien er nu een onderzoek uitgevoerd wordt naar ALD, lijkt het ons logisch daarin ook de kosten van toezicht te betrekken. Voor een bank of verzekeraar zijn het immers allebei kosten. Kan de minister een dergelijke analyse toezeggen?

Ten aanzien van de betrouwbaarheid toets bij benoeming van bestuurders maar ook compliance controle op bestaande bestuurders en directie zouden wij ook graag wat meer informatie krijgen. Onlangs waren er onregelmatigheden bij een redelijk groot ondernemingpensioen en is de directeur ook vertrokken. Is de betrouwbaarheid en deskundigheids toets zwaar en uitgebreid genoeg en het compliance toezicht goed geregeld? Is er volgens de minister niet een actievere rol van de toezichthouders gewenst om t.b.v. vergoten de professionaliteit en deskndig van het pensioenbeheer tot een verdere consolidatie in de sector te komen? Zijn er niet gewoon teveel koninkrijkjes en te kleine pensioenfondsen in Nederland?

Ten slotte: past deze fusie nog in een groter geheel en mogelijke samenvoeging ook met de AFM om tot een Australisch model te komen of bijvoorbeeld FSA zoals in de UK? Zo ja in welke fase zitten we nu en welke termijn denkt de minister dan aan?



Partij van de Arbeid