Ministerie van Algemene Zaken

Aan de Voorzitter van de
Postadres                                            Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20001                                        Plein 2
2500 EA  Den Haag                                    2511 CR  DEN HAAG
Bezoekadres 

Binnenhof 19, Den Haag 

Contactpersoon 

E-mail 

Telefoon 

070 356 41 00 

Fax                 Datum                   Kenmerk                 Onderwerp
070 356 46 83       10 maart 2003           03M451626
Inleiding 

In de afgelopen weken hebben H.K.H. Prinses Margarita de Bourbon de Parme en
haar echtgenoot op verschillende wijzen aandacht gevraagd voor hun verstoorde
relatie met de Koninklijke Familie. Zij voelen zich gegriefd en benadeeld door de
behandeling die zij menen te hebben ondervonden van de zijde van andere leden van
de Koninklijke Familie nadat zij een relatie en vervolgens een huwelijk waren
aangegaan.
De prinses is geboren uit het in 1964 gesloten huwelijk van H.K.H. Prinses Irene en
Z.K.H. Prins Charles Hughes de Bourbon de Parme waarvoor geen goedkeuring van
de Staten-Generaal werd gevraagd en zij komt mitsdien niet in aanmerking voor de
troonopvolging. Zij behoort dientengevolge niet tot het Koninklijk Huis. Het kabinet
draagt derhalve geen verantwoordelijkheid voor het optreden van de prinses.
De afwezigheid van ministeriële verantwoordelijkheid voor het optreden van de
prinses neemt niet weg dat betreurd moet worden dat de prinses gemeend heeft
informatie en waarnemingen naar buiten te moeten brengen, welke zij op basis van
haar nauwe betrokkenheid bij en directe toegang tot het Koninklijk Huis heeft
verkregen. In iedere relatie vormt dit een ernstige schending van vertrouwen. Daar
waar deze uitlatingen de persoon en het functioneren van de Koningin betreffen, kan
de ministeriële verantwoordelijkheid in het geding zijn.
Bepaalde grieven van de prinses en haar echtgenoot betreffen direct of indirect het
functioneren van overheidsdiensten waarvoor wij verantwoordelijkheid dragen. Het
gaat daarbij om verwijten over inbreuken op de persoonlijke levenssfeer van
betrokkenen. De verwijten met betrekking tot de aantasting van de zakelijke belangen
van de heer De Roy van Zuydewijn zijn vooralsnog niet gesubstantieerd of
gepreciseerd. Weliswaar is gesteld dat een vordering terzake (mede) tegen de Staat zal
worden gericht, maar welke gedragingen hiervan de grond vormen is vooralsnog
onbekend zodat daar in dit verband niet op ingegaan kan worden.

 

Voor een nadere duiding van de betrokkenheid van de verschillende actoren,
waaronder de overheid(s)diensten, en het wettelijk kader dat daarvoor geldt moge het
onderstaande dienen. 

Koninklijke Familie en Koninklijk Huis
Het Koninklijk Huis is een publiekrechtelijk begrip waarbij de ministeriële
verantwoordelijkheid het belangrijkste element vormt. Recent is de Wet lidmaatschap
Koninklijk Huis gewijzigd. Het begrip Koninklijk Huis moet worden onderscheiden van
het begrip Koninklijke Familie. De Koninklijke Familie wordt gevormd door de gehele
familie van H.M. de Koningin. Voor de leden van de Koninklijke Familie die niet tevens
lid zijn van het Koninklijk Huis geldt geen ministeriële verantwoordelijkheid.
Hoewel de formele grens tussen Koninklijk Huis en Koninklijke Familie scherp te
trekken valt, is deze grens in de publieke aandacht minder scherp. Ook leden van de
Koninklijke Familie die geen lid zijn van het Koninklijk Huis kunnen dicht bij de
Koningin staan. 

Het Kabinet der Koningin 

Het Kabinet der Koningin is een overheidsorgaan en biedt de Koningin ambtelijke
ondersteuning bij de uitvoering van haar staatsrechtelijke taken. Het fungeert als schakel
tussen het staatshoofd en de ministers.
Het Kabinet der Koningin neemt daarbij in ons staatsbestel een aparte positie in. Het is
géén deel van de hofhouding waarop art.41 Grondwet betrekking heeft. Het is echter ook
geen onderdeel van de ministeries ex art. 44 Grondwet. Het is niet hiërarchisch
ondergeschikt aan een minister. Vice versa bestaat er ook geen verantwoordingsrelatie.
Voor de Koningin geldt in ons staatsbestel dat iedere minister verantwoordelijk is
voorzover het het taakgebied van zijn ministerie betreft, terwijl de minister-president de
algemene verantwoordelijkheid voor de (onschendbare) Koningin draagt.
De verantwoordelijkheid voor het beheer van het Kabinet der Koningin ligt bij de
minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, via Hoofdstuk II van de
Rijksbegroting (Hoge Colleges van Staat en Kabinet der Koningin).
De Binnenlandse Veiligheidsdienst
Ingevolge de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (WIV 1987)1 heeft de
Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD), onder verantwoordelijkheid van de minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voorzover hier relevant, tot taak:

    * gegevens te verzamelen omtrent personen en organisaties die aanleiding geven tot het
ernstige vermoeden dat zij een gevaar vormen voor het voortbestaan van de
democratische rechtsorde, dan wel voor de veiligheid of voor andere gewichtige
belangen van de staat (artikel 8, tweede lid, onder a; de letterlijke tekst is als bijlage bij
deze brief gevoegd); 


    * veiligheidsonderzoeken te verrichten als bedoeld in de Wet veiligheidsonderzoeken
(artikel 8, tweede lid, onder b; de letterlijke tekst is als bijlage bij deze brief gevoegd).
In het kader van een onderzoek als bedoeld in artikel 8, tweede lid, onder a is de BVD
voor het verkrijgen van gegevens bevoegd zich te wenden tot andere overheidsorganen,
overheidsdiensten of ambtenaren en voorts tot iedere burger. Voor het verkrijgen van
persoonsgegevens is de BVD bevoegd in bij machtiging van de Minister van

1 Met de inwerkingtreding van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 2002 op 29 mei
2002 is de naam van de Binnenlandse Veiligheidsdienst gewijzigd in Algemene Inlichtingen- en
Veiligheidsdienst. 

Pagina 

2/17 



 

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Justitie gezamenlijk omschreven
gevallen of soorten van gevallen, zich te wenden tot houders van verzamelingen van
persoonsgegevens. Een dergelijke algemene machtiging is maximaal een jaar geldig.
Jaarlijks werd deze gepubliceerd in de Staatscourant. Ingevolge artikel 17, derde lid (WIV
1987) blijven in deze gevallen de voor een houder van een persoonsregistratie geldende
wettelijke voorschriften, zoals de Wet persoonsregistraties2  buiten toepassing. Zo
behoeft niet te worden voldaan aan een eventuele verplichting om gegevens over die
verstrekking vast te leggen.
Als de ernst van de bedreiging daartoe aanleiding geeft, is de BVD daarnaast bevoegd - na
verkregen machtiging - gebruik te maken van verdergaande bevoegdheden, zoals volgen,
observeren en afluisteren. Bij de keuze van het middel waarmee onderzoek wordt gedaan,
is de BVD gebonden aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit, hetgeen wil
zeggen dat geen zwaarder middel wordt ingezet als met een lichter kan worden volstaan
en dat het ingezette middel in verhouding moet staan tot de ernst van de bedreiging.
Aan personen en instanties die belast zijn met de bescherming van gewichtige belangen
als bedoeld in de taakomschrijving van de BVD (zogenaamde belangendragers) is de
BVD bevoegd gegevens te verstrekken, teneinde deze belangendragers in staat te stellen
hun verantwoordelijkheid te dragen bij de bescherming van deze belangen.
In het kader van een veiligheidsonderzoek als bedoeld in artikel 8, tweede lid, onder b
(WIV 1987), geldt als voorwaarde dat de betreffende functie conform de Wet
veiligheidsonderzoeken is aangewezen als een zogenaamde vertrouwensfunctie: een
functie die de mogelijkheid biedt de veiligheid of andere gewichtige belangen van de staat3
te schaden. Bovendien moet betrokkene vooraf schriftelijk hebben ingestemd met een
aanmelding voor een veiligheidsonderzoek. De werkgever van de kandidaat
vertrouwensfunctionaris licht hem in over de betekenis en rechtsgevolgen van de
aanmelding. In het onderhavige geval ging het níet om het vervullen van een
vertrouwensfunctie. 

Ingevolge artikel 11 (WIV 1987) stelt het hoofd van de BVD de minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bij voortduring in kennis van al hetgeen van
belang kan zijn. Deze verplichting geldt uiteraard ook voor het plaatsvervangend hoofd.
In de nieuwe wet is deze bepaling overigens vervallen omdat dit een algemeen beginsel
van ambtelijk handelen betreft.
Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging
De Minister van Justitie heeft het gezag over de Dienst Koninklijke en Diplomatieke
Beveiliging (DKDB) van het Korps Landelijke Politiediensten. Dit is geregeld in artikel
38, eerste lid, onder c, van de Politiewet 1993. De DKDB is belast met het waken voor de
veiligheid van leden van het Koninklijk Huis en andere door het bevoegd gezag
aangewezen personen. Onder de laatste categorie vallen bijvoorbeeld de in Nederland
verblijvende diplomaten, maar ook in Nederland woonachtige personen die in
aanmerking komen voor persoonsbeveiliging.
Om zorg te dragen voor een adequate beveiliging van de leden van het Koninklijk Huis is
het van belang dat de DKDB inzicht heeft in risico's en mogelijke dreigingen. De DKDB
beschikt daarom over een eigen capaciteit voor het analyseren van informatie. Deze

2 Deze wet is inmiddels vervangen door de Wet bescherming persoongegevens.
3 Door de inwerkingtreding van de WIV 2002 worden deze belangen inmiddels aangeduid als
nationale veiligheid. 

Pagina 

3/17 



 

informatie wordt onder meer betrokken bij andere politiekorpsen, overheidsinstanties en
de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Op basis van de informatieanalyse wordt de
operationele invulling van de beveiliging gestalte gegeven. De invulling van de vraag of er
een onderzoek plaatsvindt en de wijze waarop, hangt af van de informatie die de
ambtenaren van de DKDB verkrijgen. Een criterium hierbij is bijvoorbeeld of er sprake is
van een bestendige relatie die een lid van de Koninklijke Familie heeft.
Tussen het Ministerie van Justitie en de DKDB vindt periodiek overleg plaats over de
invulling van de wettelijke taakopdrachten van de DKDB. Mocht uit informatie van de
DKDB blijken dat concrete dreigingen bestaan tegen leden van het Koninklijk Huis, dan
worden de minister-president en de ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties ingelicht.
Feitelijke informatieverzameling
In januari 2000 heeft de Directeur van het Kabinet der Koningin besloten het
toenmalige plaatsvervangend hoofd van de BVD te vragen naslag te doen in de eigen
bestanden van de BVD, omdat de heer De Roy van Zuydewijn als mogelijk
aanstaand echtgenoot van H.K.H. Prinses Margarita toegang zou kunnen krijgen tot
het staatshoofd en de directe omgeving van het staatshoofd. In het betreffende
gesprek heeft de Directeur van het Kabinet der Koningin voorts melding gemaakt
van een aantal vragen die waren gerezen ten aanzien van de integriteit van de heer De
Roy van Zuydewijn. 

Het plaatsvervangend hoofd van de BVD is tot het oordeel gekomen dat deze
informatie zodanig was dat moest worden gesproken van een ernstig vermoeden dat
de veiligheid of andere gewichtige belangen van de Staat, meer in het bijzonder de
integriteit van het Koninklijk Huis, mogelijk in gevaar zouden kunnen komen (artikel
8, tweede lid, onder a, WIV 1987). Hij heeft daarom besloten om naast de naslag in
de bestanden van de BVD verder onderzoek te doen. In het onderzoek is een aantal
externe bestanden geraadpleegd. Naast de gebruikelijke justitiële bestanden betreft dit
gegevens van de gemeentelijke basisadministratie, het kadaster en de belastingdienst.
De gegevens bij de belastingdienst gaven vervolgens aanleiding het dossier van de
heer De Roy van Zuydewijn bij de gemeentelijke sociale dienst te Amsterdam in te
zien. Voor de gang van zaken daarbij verwijzen wij naar het onderzoek dat de
gemeente Amsterdam heeft verricht en openbaar heeft gemaakt. Hieruit moge
blijken dat de BVD zich heeft beperkt tot inzage in het betreffende dossier en dat
geen kopieën uit dat dossier zijn gemaakt. De adresgegevens uit deze bestanden zijn
waar nodig geverifieerd. Er is in dit onderzoek geen gebruik gemaakt van enige
bijzondere bevoegdheid, zoals bijvoorbeeld afluisteren, volgen en observeren.
Omdat het hier niet ging om een veiligheidsonderzoek als bedoeld in artikel 8,
tweede lid,  onder b, WIV 1987 is het onderzoek niet aan de heer De Roy van
Zuydewijn gemeld. 

Over de bijzonderheden van de hiervoor genoemde vragen en de bevindingen uit het
onderzoek hebben wij op 6 maart jl. vertrouwelijk gerapporteerd aan de Commissie
voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, omdat het activiteiten van een
inlichtingen en veiligheidsdienst betrof. Wij kunnen daarover hier geen mededeling
doen. 

Pagina 

4/17 



 

Het resultaat van het onderzoek van de BVD was zodanig dat vragen omtrent de
integriteit van de heer De Roy van Zuydewijn, waarvan de beantwoording relevant
was, overbleven. Om die reden heeft het plaatsvervangend hoofd van de BVD de uit
het onderzoek gebleken gegevens aan de Directeur van het Kabinet der Koningin
gemeld. Deze was immers als overheidsorgaan de belangendrager en moest in staat
worden gesteld om de resultaten van het onderzoek te beoordelen met het oog op de
borging van de belangen waarvoor hij zorg draagt. De resultaten van het onderzoek
zijn vervolgens aan de Directeur van het Kabinet der Koningin ter inzage gegeven.
Daarbij is aangegeven dat deze gegevens niet aan onbevoegde derden mochten
worden verstrekt. 

Het feit dat geen gebruik is gemaakt van bijzondere bevoegdheden noch het
voornemen daartoe bestond, heeft voor het plaatsvervangend hoofd van de BVD
toen geen aanleiding gegeven de minister van BZK over het onderzoek te berichten.
Gezien echter de gevoeligheid van activiteiten met betrekking tot de kring rond het
staatshoofd moet achteraf worden gezegd dat dit wel wenselijk was geweest.
De onderzoeksgegevens die de BVD ter kennis heeft gebracht van de Directeur van
het Kabinet der Koningin hebben uiteraard tot doel om te kunnen worden gebruikt.
De kernvraag is hier in hoeverre de te verwachten uitbreiding van de persoonlijke
kring rond het staatshoofd gevolgen kan hebben op het terrein van veiligheid en
integriteit van het Koninklijk Huis. De BVD-rapportage bevatte gegevens die in
samenhang een zodanig beeld gaven van betrokkene dat daaraan de conclusie kon
worden verbonden dat nadere duidelijkheid, primair van de betrokkene zelf, gewenst
was. Daarvoor was dus een gesprek met betrokkene aangewezen. Met het oog daarop
is door de Directeur van het Kabinet der Koningin bezien welke personen de meest
gerede waren om dit te doen. Gelet op het feit dat het de aanstaande echtgenoot van
prinses Margarita betrof, lag het voor de hand daarbij allereerst in de kring van haar
naaste familieleden te zoeken. Daarom zijn de vader en de oudste broer (mondeling
en schriftelijk) ingelicht over enkele gegevens uit de BVD-rapportage. Later is ook
Z.K.H. Prins Bernhard geïnformeerd.
Voor de goede orde zij erop gewezen dat de Directeur van het Kabinet der Koningin
heeft verklaard dat zij de rapportage van de BVD niet zelf hebben ingezien. Het
dossier van de sociale dienst te Amsterdam is uitsluitend ingezien door de BVD en is
dus noch door de familie van de prinses noch door de Directeur van het Kabinet der
Koningin ingezien. 

Het verschaffen van informatie uit gegevens van de BVD aan anderen is soms
noodzakelijk met het oog op het doel waarvoor de rapportage van de BVD wordt
opgesteld. Dit is in de wet voorzien door artikel 12 WIV 1987. Deze bepaalt dat de
BVD daartoe gemachtigd door de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties aan andere overheidsorganen en -diensten rechtstreeks gegevens
ter kennis kan brengen. Met het oog hierop voorziet dit artikel - blijkens de
wetsgeschiedenis - in de mogelijkheid van een duurzame machtiging. Deze algemene
machtiging is destijds overigens niet schriftelijk vastgelegd, maar was onder de WIV
1987 staande praktijk. 

Pagina 

5/17 



 

Aangezien de Directeur van het Kabinet der Koningin enkele familieleden heeft
ingelicht over enkele gegevens uit de BVD-rapportage, kan de vraag rijzen of het
vereiste van een machtiging op grond van artikel 16 WIV 1987 van belang is. Naar
ons oordeel richt art. 16 WIV 1987 zich op het hoofd van de BVD en niet op de
Directeur van het Kabinet der Koningin. Voorzover artikel 16 aan de orde zou zijn,
biedt dit de mogelijkheid om aan anderen dan overheidsorganen persoonsgegevens te
verstrekken. Daartoe kan het hoofd van de BVD machtiging van de minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vragen. Zou een dergelijke machtiging
voor het gebruik van gegevens, zoals heeft plaatsgevonden door de Directeur van het
Kabinet der Koningin, zijn gevraagd dan zou deze door de minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op de aanvraag van het hoofd van de
BVD aan deze zijn verleend. 

De contacten tussen de vader en de heer De Roy van Zuydewijn hebben niet geleid
tot nieuwe inzichten die noopten tot nader handelen van de zijde van de overheid.
Toen het huwelijksvoornemen vastere vormen aannam heeft de DKDB in november
2000 een onderzoek ingesteld naar de heer De Roy van Zuydewijn. Vanwege die
relatie zou de heer De Roy van Zuydewijn directe toegang kunnen krijgen tot leden
van het Koninklijk Huis. Het onderzoek vond plaats, gelet op zijn wettelijke
opdracht om te waken voor de veiligheid van de leden van het Koninklijk Huis.
Dit onderzoek bestond uit het raadplegen van een aantal registers: de Gemeentelijke
Basisadministratie, het register van de Kamer van Koophandel, het HKS, naslag bij
de BVD en uit verificatie van adresgegevens.
Omdat uit dit onderzoek geen nieuwe relevante feiten of omstandigheden naar voren
kwamen over betrokkene, die een risico of bedreiging zouden kunnen vormen voor
veiligheid van de leden van het Koninklijk Huis, heeft de DKDB over het onderzoek
en de resultaten daarvan geen mededeling gedaan aan de minister van Justitie.
De prinses en haar echtgenoot hebben zich in de periode oktober 2001 tot de zomer
van 2002 al dan niet door tussenkomst van een raadsman een aantal malen
schriftelijk gewend tot de minister-president en de ministers van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijksrelaties en van Justitie. Naast verzoeken om bemiddeling in de
geschillen met de Koninklijke Familie, bevatten deze brieven vragen omtrent
eventuele veiligheids- en/of andere onderzoeken van overheidsdiensten. Op dit
laatste punt is geantwoord dat van een onderzoek niets bekend was.
Recent is komen vast te staan dat bij die beantwoording ten onrechte het onderzoek
door de BVD en het onderzoek door de DKDB niet betrokken zijn bij het aan de
prinses en haar echtgenoot gezonden antwoord. Dit moet voor wat de BVD betreft,
worden verklaard doordat bij de voorbereiding van de antwoorden op de brieven van
de prinses en haar echtgenoot de informatie van de BVD zo goed was afgeschermd
dat deze niet betrokken is bij de beantwoording. De procedures binnen de AIVD
zijn hierop inmiddels aangepast. Op 6 maart jl. is door de ministers van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties en van Justitie, mede namens de minister-president,
deze omissie in een brief aan de prinses en haar echtgenoot rechtgezet.
Pagina 

6/17 



 

Belastingdienst 

Er zijn ook vragen gerezen die samenhangen met het handelen van de
Belastingdienst. 

De behandeling van de persoonlijke belastingen (bijv. inkomstenbelasting en
successierecht) van leden van de Koninklijke Familie vindt, enerzijds met het oog op
de uitzonderlijke positie van deze belastingplichtigen, anderzijds ook in verband met
het belang voor de eenheid van wetstoepassing, plaats door de directeur-generaal
Belastingdienst.  4 De thesaurier van H.M. de Koningin treedt op grond van interne
afspraken binnen de koninklijke familie op als gemachtigde voor de afhandeling van
de persoonlijke belastingen. Alle correspondentie daarover wordt dan ook met hem
gevoerd.5 De thesaurier informeert de directeur-generaal Belastingdienst op het
moment dat een nieuwe persoon tot de koninklijke familie toetreedt. Op dat moment
treden de hiervoor beschreven procedures ook voor die persoon in werking.
De geautomatiseerde systemen van de Belastingdienst maken in een aantal gevallen
poststukken aan die zijn geadresseerd aan leden van de koninklijke familie. Om te
voorkomen dat deze stukken rechtstreeks aan de leden van de koninklijke familie
worden toegezonden, krijgen deze het postadres van de directeur-generaal
Belastingdienst mee. Deze stukken worden na ontvangst bij het directoraat-generaal
Belastingdienst doorgeleid naar de thesaurier.
Toen de heer De Roy van Zuydewijn toetrad tot de Koninklijke Familie, heeft de
Belastingdienst daarvan geen melding ontvangen. De post van de Belastingdienst is
om die reden ook na zijn huwelijk aan het laatst van hem bekende adres gestuurd.
Toen het aangiftebiljet inkomstenbelasting 2001 begin 2002 onbestelbaar retour
kwam, is op de eenheid in eerste instantie gekeken of het adres van zijn echtgenote
kon worden achterhaald. Dit is binnen de Belastingdienst standaardprocedure. Aldus
is op 19 februari het postadres van de directeur-generaal als verzendadres voor de
heer De Roy van Zuydewijn in de bestanden van de Belastingdienst opgenomen. Het
aangiftebiljet is naar het postadres van de directeur-generaal Belastingdienst gestuurd
en na ontvangst aldaar doorgeleid naar de thesaurier.
Omstreeks diezelfde tijd is de naheffingsaanslag omzetbelasting van 27 februari 2002
ten name van "EKW de (Eligo) Analyse & Advies" verzonden ,ook naar het
postadres van de directeur-generaal Belastingdienst. Deze naheffingsaanslag is in
HP/de Tijd afgedrukt. Omdat de tenaamstelling van het poststuk niet kon worden
thuisgebracht, is deze enveloppe opengemaakt door de secretaris van de Directeur-
Generaal Belastingdienst. Vervolgens is contact gezocht met de betrokken eenheid
van de Belastingdienst. Daaruit bleek dat het ging om een lid van de koninklijke
familie, de heer De Roy van Zuydewijn. Na telefonisch contact hierover met de
thesaurier is ook dit stuk naar de thesaurier doorgezonden.
Op 27 maart 2002 heeft de heer De Roy van Zuydewijn de eenheid Amsterdam per
fax bericht dat hij er prijs op zou stellen dat de post van de Belastingdienst naar zijn

4  Zittingsjaar 1970-1971 stuk op nr. 10 683, nr. 5 (Memorie van antwoord).
5 De behandeling van zakelijke belastingen (bijv. loonbelasting en omzetbelasting) vindt plaats door de "gewone" inspecteur.
Pagina 

7/17 



 

eigen adres zou worden gestuurd. Diezelfde dag is dat in de systemen van de
Belastingdienst aangepast. 



Overig 

Door ons is vastgesteld dat in dit kader geen van de daartoe gerechtigde
overheidsdiensten gesprekken in een woning heeft afgeluisterd. Mochten ons
desalniettemin concrete aanwijzingen bereiken, dan zullen wij daarnaar uiteraard
diepgaand onderzoek instellen en zonodig passende maatregelen nemen.
Gelet op de bijzondere positie van de Nationale Ombudsman zijn wij in deze brief
niet verder op het verkeer tussen het echtpaar en de Nationale Ombudsman
ingegaan. 

Conclusie 

De beide onderzoeken zijn rechtmatig gedaan. Dit laat onverlet dat het wenselijk
ware geweest dat de betrokken ministers tijdig op de hoogte waren gesteld van het
feitelijke onderzoek en de relevantie van de onderzoeksgegevens. Hierover zijn nu
sluitende afspraken gemaakt. Deze houden in dat de diensten verzoeken tot het
naslaan van gegevens omtrent (potentiële) leden van de Koninklijke Familie melden
aan de ministers. Voorts is afgesproken dat verzoeken dienaangaande van de
Directeur van het Kabinet der Koningin via het ministerie van Algemene Zaken
zullen worden gedaan. Deze afspraken zullen schriftelijk worden vastgelegd.
Wij zijn van oordeel dat er destijds voldoende aanleiding was voor het verrichte
onderzoek door de BVD en de DKDB. Op basis van het BVD-onderzoek heeft de
Directeur van het Kabinet der Koningin aanleiding gezien om over resterende vragen
de meest effectieve weg te zoeken om nadere antwoorden te verkrijgen. Daarbij heeft
hij gemeend dat buiten de familie waartoe de heer De Roy van Zuydewijn beoogde
toe te treden, geen personen waren te vinden die uit hoofde van hun positie eerder
geroepen waren een dergelijke rol te vervullen. Wij kunnen deze keuze billijken.
Geconstateerd moet worden dat toen uit de nadere gesprekken met de heer De Roy
van Zuydewijn geen nieuwe feiten of gezichtspunten naar voren kwamen, voor de
BVD verder geen taak was weggelegd. De navorsingen van de DKDB leidden
evenmin tot verdere actie. 

Daarmee was de bemoeienis van de zijde van de overheid met de positie van de heer
De Roy van Zuydewijn als (aanstaand) echtgenoot van H.K.H. Prinses Margarita
geëindigd, afgezien van de hierboven genoemde reguliere contacten met de
Belastingsdienst. 

Pagina 

8/17 



 

Tot slot 

Met het inzicht geven in het handelen van de overheid in dit kader, hopen wij een
bijdrage te hebben geleverd aan het wegnemen van vragen. Wellicht wordt daarmee
ook ruimte geboden om langs andere wegen aan een oplossing te werken van de
gerezen onmin. Binnen het mogelijke zullen wij daar gaarne aan bijdragen.

De Minister-President, Minister van Algemene Zaken,
mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
de minister van Justitie en de staatssecretaris van Financiën,
Mr.dr. J.P. Balkenende 



Bijlage: WIV 1987 

Pagina 

9/17 



 

Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 1987

Wet van 3 december 1987, Stb. 635, houdende regels betreffende de inlichtingen- en
veiligheidsdiensten 

Zoals deze is gewijzigd bij de wetten van 02-12-1993(Stb.759) en 09-12- 993(Stb. 725)
Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningen der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau,
enz. enz. enz. 

Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten:
Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het wenselijk is bij de wet regels te stellen
betreffende de diensten die belast zijn met het verzamelen van gegevens en het
bevorderen van maatregelen in het
belang van de staatsveiligheid en andere gewichtige belangen van de Staat;
Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-
Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij
deze: 

HOOFDSTUK I. INLEIDENDE BEPALINGEN
Artikel 1 

1.  In deze wet wordt verstaan onder:
dienst: een inlichtingen- of veiligheidsdienst;
inlichtingen- en veiligheidsdiensten: de Binnenlandse Veiligheidsdienst;
de Militaire Inlichtingendienst;
de coördinator: de coördinator van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten;
Onze betrokken Minister: 

ten aanzien van de Binnenlandse Veiligheidsdienst:
Onze Minister van Binnenlandse Zaken;
ten aanzien van de Militaire Inlichtingendienst:
Onze Minister van Defensie; 

ten aanzien van de coördinator:
Onze Minister-President, Minister van Algemene Zaken.
2. In deze wet wordt mede verstaan onder:
ambtenaar: arbeidcontractant naar burgerlijk recht.
Artikel 2 

De coördinator en de diensten verrichten hun taak in
gebondenheid aan 

de wet en in ondergeschiktheid aan Onze betrokken Minister.
HOOFDSTUK II. DE COORDINATIE VAN DE INLICHTINGEN- EN
VEILIGHEIDSDIENSTEN 

Artikel 3 

Onze betrokken Ministers plegen regelmatig overleg over hun beleid betreffende de
diensten en de coördinatie van dat beleid.
Artikel 4 

Er is een coördinator van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten die tot taak heeft
overeenkomstig de 

aanwijzingen van Onze Minister-President, Minister van Algemene Zaken, in
overeenstemming met Onze overige betrokken Ministers:
a. het in artikel 3 bedoelde overleg voor te bereiden;
Pagina 

10/17 



 

b. de uitvoering van de taken van de diensten te coördineren;
c. Onze betrokken Ministers voorstellen te doen betreffende de uitvoering van de taken
van de diensten. 

Artikel 5 

De coördinator wordt op gemeenschappelijke voordracht van Onze betrokken Ministers
bij koninklijk besluit aangewezen.
Artikel 6 

De hoofden van de diensten verlenen de coördinator medewerking voor de uitoefening
van zijn taak. Zij zijn gehouden hem daartoe alle nodige gegevens te verschaffen.
Artikel 7 

De coördinator stelt Onze betrokken Ministers bij voortduring in kennis van al hetgeen
van belang kan zijn. 

HOOFDSTUK 111. DE DIENSTEN EN HUN TAAK
Artikel 8 

1. Er is een Binnenlandse Veiligheidsdienst.
2. Deze heeft tot taak: 

a. het verzamelen van gegevens omtrent organisaties en personen welke door de doelen
die zij nastreven, dan wel door hun activiteiten aanleiding geven tot het ernstige
vermoeden dat zij een gevaar vormen voor het voortbestaan van de democratische
rechtsorde, dan wel voor de veiligheid of voor andere gewichtige belangen van de Staat;
b. het verrichten van veiligheidsonderzoeken als bedoeld in de Wet
veiligheidsonderzoeken; 

c. het bevorderen van maatregelen ter beveiliging van gegevens waarvan de
geheimhouding door het belang van de Staat wordt geboden en van die onderdelen van
de overheidsdienst en van het bedrijfsleven, welke naar het oordeel van Onze terzake
verantwoordelijke Ministers van vitaal belang zijn voor de instandhouding van het
maatschappelijk leven. 

Artikel 9 

1. Er is een Militaire Inlichtingendienst.
2. Deze heeft tot taak: 

a. het verzamelen van gegevens omtrent het potentieel en de strijdkrachten van andere
mogendheden, welke nodig zijn voor een juiste opbouwen een doeltreffend gebruik van
de krijgsmacht; 

b. het verrichten van veiligheidsonderzoeken als bedoeld in de Wet
veiligheidsonderzoeken; 

c. het verzamelen van gegevens welke nodig zijn voor het treffen van maatregelen;
1 ° ter voorkoming van activiteiten die ten doel hebben de veiligheid of paraatheid van de
krijgsmacht te 

schaden; 

2° ter beveiliging van gegevens betreffende de krijgsmacht waarvan de geheimhouding is
geboden; 

3° ter bevordering van een juist verloop van mobilisatie en concentratie der strijdkrachten.
Artikel 10 (vervallen m.i.v. 01-01-1994; Stb. 1993, nr. 759, )
HOOFDSTUK IV. ORGANISATIE, WERKWIJZE EN BEHEER VAN DE
DIENSTEN 

Artikel 11 

Pagina 

11/17 



 

1. Het hoofd van een dienst stelt Onze betrokken Minister bij voortduring in kennis van al
hetgeen van belang kan zijn. 

2. Door de zorg van Onze betrokken Minister worden daarvoor in aanmerking komende
gegevens onverwijld doorgegeven aan Onze Ministers wie deze aangaan.
Artikel 12 

Het hoofd van een dienst kan door Onze betrokken Minister voor zover nodig in
overeenstemming met Onze Minister wie het aangaat, worden gemachtigd deze Minister
en andere overheidsorganen en ­diensten gegevens rechtstreeks ter kennis te brengen.
Artikel 13 

1. De diensten verlenen elkaar, mede door het verschaffen van gegevens, zoveel
mogelijk medewerking. 

2. De hoofden van de diensten dragen zorg voor het onderhouden van verbindingen met
daarvoor in aanmerking komende veiligheids- en inlichtingendiensten van andere
mogendheden. 

Artikel 14 

De coördinator en de hoofden van de diensten dragen zorg voor:
a. de geheimhouding van daarvoor in aanmerking komende gegevens en van de bronnen
waaruit die afkomstig zijn; 

b. de veiligheid van personen met wier medewerking die gegevens worden verzameld.
Artikel 15 

De coördinator en de hoofden van de diensten zijn bevoegd zich voor het verkrijgen van
gegevens te wenden tot andere overheidsorganen, overheidsdiensten of ambtenaren, en
voorts tot een ieder die geacht
wordt deze gegevens te kunnen verstrekken. Het hoofd van de Militaire Inlichtingendienst
handelt hierbij, voorzover het de uitvoering van de in artikel 9, tweede lid, onder b en c,
genoemde taken betreft, in nauw en voortdurend overleg met het hoofd van de
Binnenlandse Veiligheidsdienst.
Artikel 16 

1. Door een dienst worden slechts persoonsgegevens verzameld, geregistreerd en aan
derden verstrekt, voor zover dat noodzakelijk is voor de uitvoering van zijn in deze wet
omschreven taak. 

2. Met betrekking tot de verstrekking van persoonsgegevens aan derden gedraagt het
hoofd van de dienst zich naar de aanwijzingen van Onze betrokken Minister. Verstrekking
van persoonsgegevens aan anderen dan overheidsorganen geschiedt niet dan na
machtiging daartoe van Onze betrokken Minister in de in die machtiging omschreven
gevallen of soorten van gevallen.
3. Onze betrokken Minister stelt in overeenstemming met Onze Minister van Justitie
regels vast omtrent het beheer van de verzamelingen van persoonsgegevens die door de
betrokken dienst worden gehouden.
4. De in het vorige lid bedoelde regels houden tenminste voorschriften in betreffende:
a. de doeleinden van de verzamelingen;
b. de geheimhouding van de daarin vastgelegde gegevens;
c. de controle op de juistheid van die gegevens;
d. de termijnen gedurende welke gegevens vastgelegd mogen blijven;
e. de overige gronden tot verwijdering van gegevens uit de verzamelingen;
f. de vernietiging van verwijderde gegevens.
5. De voorgaande leden zijn van overeenkomstige toepassing op de verzamelingen van
persoonsgegevens die door de in artikel 18 bedoelde ambtenaren worden gehouden in
het kader van werkzaamheden ten
behoeve van de Binnenlandse Veiligheidsdienst.
Pagina 

12/17 



 

Artikel 17 

1. De coördinator en de hoofden van de diensten zijn bevoegd zich voor het verkrijgen
van persoonsgegevens te wenden tot de houder van een verzameling van
persoonsgegevens: 

a. ten behoeve van een veiligheidsonderzoek ter zake van de vervulling van een
vertrouwensfunctie; 

b. in bij machtiging van Onze betrokken Minister en Onze Minister van Justitie
gezamenlijk omschreven gevallen of soorten van gevallen.
2. Een machtiging, als bedoeld in het eerste lid, houdt de termijn in, waarvoor zij geldt.
Deze termijn beloopt ten hoogste een jaar, gerekend vanaf het tijdstip, waarop de
machtiging wordt verleend. 

3. De bij of krachtens de wet geldende voorschriften voor een houder van een
verzameling van persoonsgegevens betreffende de verstrekking van zodanige gegevens
zijn niet van toepassing op 

verstrekkingen gedaan ingevolge een in het eerste lid bedoeld verzoek.
4. Dit artikel is niet van toepassing op justitiële gegevens die krachtens de Wet op de
justitiële documentatie en op de verklaringen omtrent het gedrag (Stb. 1955, 395) zijn
geregistreerd of ten aanzien waarvan ingevolge artikel 36 van die wet een
geheimhoudingsplicht geldt. 

Artikel 18 

1.De Korpschef van een politiekorps en commandant van de Koninklijke marechaussee
en bij algemene maatregel van bestuur aan te wijzen ambtenaren, belast met de
grensbewaking, verrichten werkzaamheden ten behoeve van de Binnenlandse
Veiligheidsdienst. 

2. Onze Ministers, onder wie de bij of krachtens het eerste lid aangewezen ambtenaren
ressorteren, onderscheidenlijk de korpsbeheerders van een regionaal politiekorps wijzen
in overeenstemming met Onze Minister van Binnenlandse Zaken ondergeschikten van
deze ambtenaren aan tot de feitelijke
uitvoering van de aldaar bedoelde werkzaamheden.
3. De in dit artikel bedoelde werkzaamheden worden verricht onder verantwoordelijkheid
van Onze Minister van Binnenlandse Zaken en overeenkomstig de aanwijzingen van het
hoofd van de Binnenlandse 

Veiligheidsdienst. 

4. Met betrekking tot het optreden van ambtenaren van politie ter uitvoering van de in dit
artikel bedoelde werkzaamheden blijft hoofdstuk X van de Politiewet 1993 buiten
toepassing. 

Artikel 19 

Omtrent de organisatie, de werkwijze en het beheer van een dienst kunnen nadere regels
worden gesteld door Onze betrokken Minister.
Artikel 20 

1. De ambtenaren van de diensten bezitten geen bevoegdheid tot het opsporen van
strafbare feiten. 

2. De in artikel 18 bedoelde ambtenaren oefenen bij het verrichten van de daar bedoelde
werkzaamheden geen bevoegdheden tot het opsporen van strafbare feiten uit.
Artikel 21 

1. Het is de ambtenaar van een dienst verboden, anders dan in de uitoefening van zijn
functie, te reizen naar dan wel te verblijven in: a. een land waar feitelijk een gewapend
conflict bestaat; 

Pagina 

13/17 



 

b. bij koninklijk besluit aangewezen landen, waarin het verblijf door een ambtenaar van
een dienst een bijzonder risico voor de veiligheid of andere gewichtige belangen van de
Staat kan opleveren. 

2. Onze betrokken Minister kan ontheffing van het in het eerste lid bedoelde verbod
verlenen, indien dringende persoonlijke belangen van de betrokken ambtenaar dat
vereisen en de veiligheid of andere gewichtige belangen van de Staat zich daartegen niet
verzetten. 

3. Dit artikel is van overeenkomstige toepassing ten aanzien van de coördinator de aan
hem ondergeschikte 

ambtenaren en de in artikel 18, tweede lid, bedoelde ambtenaren van politie en van de
Koninklijke 

marechaussee. 

HOOFDSTUK V. DE SAMENWERKING VAN HET OPENBAAR
MINISTERIE EN DE POLITIE MET DE DIENSTEN
Artikel 22 

1.   De leden van het openbaar ministerie doen, door tussenkomst van de procureur-
generaal, mededeling van de te hunner kennis gekomen gegevens, die zij voor een
dienst van belang achten, aan die dienst.
2.   De ambtenaren van politie, van de grensbewaking en van de Koninklijke
marechaussee doen mededeling van de te hunner kennis gekomen gegevens, die zij
voor een dienst van belang achten, aan hun korpschef, onderscheidenlijk aan de in
artikel 18, eerste lid, bedoelde ambtenaar. Deze zendt de gegevens, indien hij dat van
belang acht, aan die dienst. 

3. Steeds wanneer de vervulling van de taak van het openbaar ministerie en van een
dienst daartoe aanleiding geeft, plegen de betrokken procureur-generaal en het hoofd
van de betrokken dienst overleg.
HOOFDSTUK VI. GEHEIMHOUDING 

Artikel 23 

1. Onverminderd het bepaalde bij de artikelen 98-98c van het Wetboek van Strafrecht, is
een ieder die betrokken is bij de uitvoering van deze wet en daarbij de beschikking krijgt
over gegevens waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs moet
vermoeden verplicht tot geheimhouding daarvan behoudens voor zover enig wettelijk
voorschrift hem tot bekendmaking verplicht. Deze verplichting duurt voort, nadat het
betrokken zijn bij de uitvoering van deze wet is geëindigd.
2. Artikel 272, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht is niet van toepassing in geval
van handelen of nalaten in strijd met de in het eerste lid omschreven verplichting.
Artikel 24 

1. De verplichting tot geheimhouding van een ambtenaar, die betrokken is bij de
uitvoering van deze wet, geldt niet tegenover hem aan wie de ambtenaar middellijk of
onmiddellijk ondergeschikt is, noch in zover hij door een boven hem gestelde van die
verplichting is ontslagen. 

2. De ambtenaar, bedoeld in het eerste lid, die krachtens een wettelijke bepaling verplicht
wordt als getuige of deskundige op te treden, legt slechts een verklaring af omtrent
datgene waartoe zijn verplichting tot geheimhouding zich uitstrekt, voorzover Onze
betrokken Minister en Onze Minister van Justitie gezamenlijk hem daartoe schriftelijk van
de verplichting hebben ontheven. Daarbij wordt voor ambtenaren die in hun functie
kennis hebben gekregen van gegevens welke krachtens de artikelen 11 en 12 door een
dienst zijn verstrekt als: "Onze betrokken Minister" aangemerkt: Onze Minister onder wie
de dienst ressorteert, die de gegevens heeft verstrekt.
3. Dit artikel is van overeenkomstige toepassing in het geval, dat het betrokken zijn bij de
uitvoering van deze wet is geëindigd.
Pagina 

14/17 



 

HOOFDSTUK VII. SLOTBEPALINGEN 



Artikel 25 

Het koninklijke besluit van 5 augustus 1972, houdende regeling van de taak, de
organisatie, de werkwijze en de samenwerking van de inlichtingen- en
veiligheidsdiensten (Stb. 1972, 437) wordt ingetrokken.
Artikel 26 

1. Deze wet treedt in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip.
(inwerkingtreding 01-02-1988 stb. 1988, 11)
2. Zij kan worden aangehaald als: Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
Lasten en bevelen dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst en dat alle
ministeries, autoriteiten, colleges en ambtenaren wie zulks aangaat, aan de nauwkeurige
uitvoering de hand zullen houden.
Gegeven te 's-Gravenhage, 3 december 1987
Beatrix
De Minister-President, 

Minister van Algemene Zaken, 

De Minister van Binnenlandse Zaken,
De Minister van 

Defensie, 

De Minister van 

Justitie, De 

Minister van 

Financiën, 

Staatsblad 1987 635 



Pagina 

15/17 



 

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Postadres                                          der Staten-Generaal
Postbus 20001                                      Plein 2
2500 EA  Den Haag                                  2511 CR  DEN HAAG
Bezoekadres 

Binnenhof 19, Den Haag 



Datum                  Kenmerk
10 maart 2003          03M451701
Hierbij doe ik u, mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties, toekomen de antwoorden op de vragen van de leden van uw
Kamer mevrouw Halsema (GL) en de heer De Graaf (D66) d.d. 10 maart 2003, nr.
2020308560.
De MINISTER-PRESIDENT,
Minister van Algemene Zaken,
Mr.dr. J.P. Balkenende

Pagina 

16/17 



 

Antwoorden op de vragen van mevrouw Halsema (GL) en de heer De Graaf (D66),
mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties d.d. 10
maart 2003
nr. 2020308560

1 -2   Aangezien het hierbij m.n. ging om de verantwoording over de activiteiten
van de BVD (thans AIVD) en de daarmee samenhangende operationele aspecten
hebben wij de Commissie Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten van de Tweede
Kamer hierover vertrouwelijk geïnformeerd. Alle aspecten die voor openbaarmaking
in aanmerking komen hebben wij heden bij brief aan de Tweede Kamer gemeld.
3 - 7  Voor het antwoord op de overige vragen verwijzen wij naar de hierboven
genoemde brief. 

8.     Ja 



Pagina 

17/17 



 

maandag 10 maart 2003