Wageningen Universiteit

Persbericht

10 maart 2003, nr. 013

Streekproducten kunnen impuls geven aan regionale economie

Streekgebonden producten, zoals Texelse schapenkaas, Flevosap of Naegelholt-rundvlees kunnen in Nederland een belangrijke stimulans vormen voor de regionale economie. Daartoe moeten de streekproducten zich onderscheiden van het aanbod op de gewone markt. Bovendien moeten herkomst en productiewijze via een adequate marketingstrategie worden benadrukt. Die aanknopingspunten geeft het rapport Sturen op onderscheidende kwaliteit van de Wetenschapwinkel Wageningen UR.

In het rapport Sturen op onderscheidende kwaliteit concluderen de auteurs Henriëtte Klaver, Sanne Dekker en Han Wiskerke dat er nog geen eenduidig beeld geschetst kan worden van de manier waarop een streekproduct zich kan onderscheiden. Niettemin beschrijven zij tal van aanknopingspunten om streekeigen producten te produceren en in de markt te zetten. Daarbij geven ze de producenten handreikingen om streekproducten de kenmerkende onderscheidene eigenschappen mee te geven. Ze concentreren zich daarbij op drie productgroepen: boerenkaas, vlees en (vruchten)wijn en -sappen.

Zo kan een boerenkaasproducent zich onderscheiden van andere kaasmakers via de manier waarop het vee wordt gehouden, het veeras, zuursel, bereidingsprocédé en de condities waaronder de jonge kaas rijpt. Daarnaast speelt ook de omgeving van de producent een rol: de grondsoort en seizoen bepalen mede de kwaliteit van het eindproduct.

Een soortgelijke typering geldt voor de productie van verschillende soorten ham, waarbij sturing aan de kwaliteit van het eindproduct kan worden gegeven via de keus van het veeras, het rantsoen, beweging van de dieren en bijvoorbeeld de wijze van besterven. Maar ook de gekozen conserveringsmethode, zoals pekelen, roken en droogzouten, geeft het product een typische kwaliteit.

Voor vruchtenwijnen en sappen, van appels bijvoorbeeld, of echte wijnen kan de producent voornamelijk zijn heil zoeken in de keuze van het ras van vruchtboom of wijnstok en de manier waarop de boomgaard of wijngaard worden beheerd. Zo zijn er kouderesistente druivenrassen zoals het ras Regent en is de Rondo beter bestand tegen meeldauw. Ook de keus van de grondsoort en het lokale klimaat kunnen een sturende rol worden toebedeeld. Bij de wijnbereiding is er een keuzemogelijkheid voor bijvoorbeeld al dan niet ontstelen, kneuzen van de druiven en het bottelen en rijpen van de wijn.

Het is echter wel de vraag naar welke zijde de keuzemogelijkheden moeten uitvallen. De opstellers van het rapport geven potentiële producenten daartoe een voorzet met een speciaal ontworpen stappenplan.

Streekproducten lijden onder het gebrek aan een welomschreven of wettelijk geregelde aanduiding, waardoor termen als boeren-, volgens traditioneel recept en ambachtelijk geen eensluidende betekenis meer hebben. Producenten maken echter wel gebruik van de associaties die deze begrippen oproepen: landelijk, milieuvriendelijk, gezond, veilig of ambachtelijk. Daarom heeft de Stichting Streekeigen Producten Nederland (SPN) met steun van het ministerie van Landbouw Natuurbeheer en Visserij een landelijk keurmerk voor streekproducten in het leven geroepen.