PLATFORM NEDERLANDSE LUCHTVAART

Brandbrief luchtvaart Tweede Kamer

Aan de leden van de Tweede Kamer der Staten Generaal
Postbus 20018
2500 EA 'S-GRAVENHAGE

Huizen, 6 maart 2003
Ref.nr.: C3-03-0025

Betreft: open brief luchtvaart

Geachte heer/mevrouw,

Maandag 3 maart jongstleden haalde de GroenLinks Tweede Kamer fractie op een bescheiden wijze de pers met de lancering van de merkwaardige notitie 'Eén Schiphol is genoeg'.

Deze notitie hing van onbewezen aannames en misvattingen aan elkaar. De conclusie van de notitie was dat het aantal regionale en kleine luchthavens in Nederland fors teruggebracht moet worden. Aan Schiphol, twee regionale en twee 'groene' velden zou Nederland genoeg hebben. Dat is vervelend voor degenen die op en rondom de volgens GroenLinks overbodige luchthavens hun brood verdienen. Vervelend ook voor de mensen die deze luchthavens gebruiken als vertrekpunt voor een vakantievlucht en op of rondom zo'n vliegveld recreëren (ruim 1,2 miljoen mensen). Tot slot is het nadelig voor de gebieden waarin de te sluiten vliegvelden liggen en bovenal is het slecht voor de bereikbaarheid en ontwikkeling van Nederland: luchthavens liggen er niet voor de lol maar hebben een functie.

Het is echter bovenal vervelend voor de initiatiefnemers van de notitie, uw collega's Femke Halsema en Wijnand Duyvendak en de rest van de GroenLinks fractie. Het bewijst namelijk dat zij, als volksvertegenwoordigers nota bene, kennelijk niet de beschikking hebben over voldoende feiten met betrekking tot de luchtvaart. Dat is een slechte zaak die het Platform Nederlandse Luchtvaart zich persoonlijk aantrekt en bij dezen recht wil zetten.

In de bijlage wordt nader ingegaan op de meest in het oog springende misverstanden die GroenLinks als gegeven beschouwt en waar zij haar conclusies op baseert. Los van iemands mening of luchtvaart goed of slecht is, is het gebruik van juiste gegevens belangrijk. Het is de basis voor het bepalen van een correct standpunt. Luchtvaart is bij uitstek een onderwerp dat emoties oproept. Emoties hebben een plaats en een functie maar zijn geen solide basis om beleid op te baseren.

Vliegen is de veiligste vorm van transport. De milieueffecten van luchtvaart zijn minder ernstig dan die van andere vervoersmodaliteiten. Mochten er betere vormen van transport zijn dan moeten we die vooral gebruiken. Tot die tijd moet, volgens het PNL, luchtvaart zo verantwoord mogelijk geaccommodeerd worden. Het is aan U, als volksvertegenwoordiger, om het speelveld te bepalen waarbinnen de sector kan opereren. Stel duidelijke en eerlijke regels op waarbinnen de sector kan opereren. Luchtvaart is tenslotte een van de weinige modaliteiten binnen de transportsector die de overheid geen geld hoeft te kosten.

De samenleving is niet gebaat met het luchtvaartbeleid zoals dat tot heden gevoerd is. Met name de discussie rondom geluidshinder is ontspoord.
Nederland staat eenzaam aan de top als het gaat om beperkende en regulerende maatregelen voor de luchtvaart. Resultaten heeft dit niet opgeleverd. Toch is er geen ander land ter wereld dat zoveel geld uitgeeft aan de bestrijding van geluidshinder als Nederland. Nederland staat op wereldschaal niet eens in de top 100 als het gaat om het aantal mensen dat belast wordt door vliegtuiggeluid. Nergens ter wereld zijn er evenwel zoveel klachten over luchtvaart als juist in Nederland. Een duidelijker illustratie dat er iets mis is met het beleid is er niet. Geluidshinder is een groot maatschappelijk probleem dat een serieuze aanpak verdient.
Hoog tijd voor een ander beleid. Het PNL werkt hier al enige tijd aan en gaat er de komende tijd mee door. Enige steun of belangstelling vanuit de Kamer is natuurlijk van harte welkom.

Voor alle duidelijkheid: het Platform Nederlandse Luchtvaart (PNL) is een onafhankelijke stichting die streeft naar duurzame beschikbaarheid van luchtvaart in Nederland. Het PNL heeft het initiatief genomen voor het instellen en financieren van de bijzondere leerstoel toegepaste Psychologie van Geluidhinder aan de Universiteit van Leiden. Doel van de leerstoel is te komen tot praktische instrumenten voor de aanpak van geluidshinder.

Mocht u vragen hebben over luchtvaart gerelateerde zaken of interesse hebben in een werkbare aanpak van geluidshinder dan kunt u altijd contact opnemen met de stichting Platform Nederlandse Luchtvaart. Onze luchtvaartspecialisten voorzien u graag van onafhankelijke informatie.

Er op vertrouwend u voldoende geïnformeerd te hebben besluit ik,

Hoogachtend,

Philip Hofmeijer
Directeur Platform Nederlandse Luchtvaart

De inhoud van deze brief wordt onderschreven door: De Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL), de door de Staatssecretaris van V&W aangemerkte coördinator van de recreatieve en sportluchtvaart
De Vereniging van Nederlandse Luchtvaart Ondernemingen (VNLO) De Dutch Helicopter Association (DHA)
De Aircraft Owners and Pilots Association Netherlands (AOPA)

Ter illustratie een paar van de misvattingen waarop GroenLinks meende haar notitie 'Eén Schiphol is genoeg' te moeten baseren. In min of meer chronologische volgorde komen de meest in het oog springende misverstanden aan bod. Niet allemaal, want dat is onbegonnen werk in een korte brief. Tevens hebben we de vrijheid genomen een brochure bij te sluiten van het Nederlands Luchtvaart Overleg (NLO), een overkoepelende organisatie van gebruikers en aanbieders van luchtvaart, waarin de samenhang tussen de luchtvaart en de moderne samenleving wordt aangeven. Meer informatie is te verkrijgen bij het Platform Nederlandse Luchtvaart.

In de inleiding van de notitie 'Eén Schiphol is genoeg' wordt vliegen een 'vervuilende, energieslurpende transportvorm' genoemd. Zoals alle vormen van transport die gebruik maken van fossiele brandstoffen heeft ook luchtvaart uitstoot tot gevolg. De totale wereldluchtvaart draagt nog geen 2% bij aan de totale menselijke uitstoot. Als men kijkt naar de vervuiling in grammen per kilogram brandstof is luchtvaart de schoonste vorm van transport. Dat komt omdat vliegtuigmotoren zeer efficiënt zijn. De vliegtuigindustrie werkt, overigens mede uit eigenbelang, heel hard aan steeds stillere, zuinigere en schonere motoren, immers: voor elke kilo minder brandstof die mee de lucht ingenomen hoeft te worden kan lading mee. Energieslurpend is vliegen ook niet: gemiddeld verbruikt een vliegtuig 1 liter brandstof op 28 kilometer per passagier, en dat bij 900 km/u!

GroenLinks schaart gemakshalve de hele kleine luchtvaart onder de noemer 'sportvliegerij'.
Ruim 90% van de vluchten in de kleine luchtvaart, of General Aviation, vallen onder de noemer zakelijke of maatschappelijke dienstverlening. Denk hierbij aan politie-, milieudienst-, brandweer-, sproei-, zaken-, opleidings-, ambulance-, luchtfotografie- en reclamevluchten. Onder de sportvliegerij vallen bovendien ballonvluchten en zweefvliegtuigen, toch niet echt een categorie die veel vervuiling of geluidsoverlast veroorzaakt.

GroenLinks stelt dat de luchtvaart oneigenlijk bevoordeeld wordt omdat er geen accijnzen geheven worden.
De General Aviation betaalt zo'n euro 1,84 (ruim vier ouderwetse guldens!!) voor een liter brandstof. Op internationale, commerciële vluchten wordt inderdaad geen accijns geheven. Dat is gezien het grens overschrijdende karakter ook wel logisch en in 1948 daarom ook internationaal zo afgesproken.

De landingsrechten voor de General Aviation zouden slechts enkele euro'sbedragen.
Afhankelijk van de dag en het tijdstip kan het landingsgeld oplopen tot honderd euro.

De rust in natuurgebieden zou verstoord worden door 'laagvliegende sportvliegtuigen'. De luchtvaart is reeds gebonden aan een minimum hoogte waardoor de overlast op de grond beperkt blijft. Geen enkele sportvlieger zal rondjes gaan vliegen boven een natuurgebied. Boven natuurgebieden worden wel vluchten uitgevoerd om vogels te tellen of om milieu- en brandweercontroles uit te voeren.

'Nederland kent tientallen vliegvelden' stelt GroenLinks. Er zijn 20 vliegvelden voor gemotoriseerde luchtvaart in Nederland, inclusief Schiphol en 2 vliegveldjes speciaal voor ultralights. Daarnaast zijn er 14 velden voor zweefvliegtuigen en 10 militaire velden. 'Tientallen velden'is op zijn minst suggestief.

Regionale luchthavens zouden met overheidssteun in stand worden gehouden en noodlijdend zijn.
Regionale luchthavens voorzien in een groeiende regionale behoefte. Het zijn alleen beperkende maatregelen die verhinderen dat deze luchthavens winst maken. Juist om Schiphol te ontlasten is het lokaal invullen van een vervoersbehoefte een geweldig idee. Bovendien wordt de druk op de toch al zwaar belaste infrastructuur (wegen, treinen) in de Randstad onnodig toe als alleen Schiphol voor luchtvaart open staat, met alle negatieve milieueffecten van dien. Beperkende maatregelen voor regionale luchthavens hebben er al toe geleid dat maatschappijen van Nederlandse luchthavens uitgeweken zijn naar luchthavens net over de Nederlandse grens. De aanvliegroutes gaan nog steeds over Nederland. Wel de lasten, niet de lusten is blijkbaar wat GroenLinks wil.

GroenLinks suggereert dat de HSL een goed alternatief voor het vliegtuig is, met name omdat de trein schoon is. De trein is alleen maar schoner dan het vliegtuig als de benodigde elektriciteit wordt opgewekt door kernenergie. Dat staat nog los van de effecten die het aanleggen van de HSL heeft op het landschap en de omwonenden.

Regionale luchthavens worden volgens GroenLinks gebruikt voor 'onnodig'(charter) vakantievervoer. Mensen uit de regio moeten maar via Schiphol vliegen.
GroenLinks is ook de partij die de groei van Schiphol in wil dammen. Los van het feit dat het verplaatsen van al die mensen via Schiphol erg slecht is voor het milieu (men moet per auto en trein door de al zeer drukke Randstad naar Schiphol): wat is er mis met het voorzien van een lokale behoefte? Chartervliegtuigen zijn overigens bij uitstek stil, zuinig en efficiënt (1 liter brandstof per passagier per 28 kilometer bij 900 km/u). Het is overigens ook merkwaardig dat een politieke partij bepaalt of het al dan niet op vakantie gaan van de burger onnodig is.

Er wordt onnodig veel gevlogen.
GroenLinks gaat voorbij aan het economisch en maatschappelijk belang van de luchtvaart. Of het leuk is of niet: Nederland is nou eenmaal een handels en vervoersnatie. Onze infrastructuur is waar we met zijn allen van leven. Luchtvaart volgt de omvang van de economie: het kunstmatig beperken van de luchtvaart zou rampzalige gevolgen hebben voor de economie.

GroenLinks komt, ter bestrijding van de 'problemen' van de luchtvaart, niet verder dan het beperken of afschaffen van luchtvaart. Beperken van de luchtvaart als oplossing zien is wel erg naïef. Los van de rampzalige economische effecten biedt het bovendien geen oplossing voor de problemen. Ter illustratie: ondanks een daling van het aantal vluchten vanaf Groningen Airport Eelde met ruim 30%, verdubbelde in dezelfde periode het aantal klachten.

10 mrt 03 11:54