Nieuw-Vlaamse Alliantie
N-VA legt splitsing Brussel-Halle-Vilvoorde op onderhandelingstafel
regeringsvorming (07/03/03)
Na het arrest van het Arbitragehof inzake de kieshervorming
verklaarden diverse politici van de meerderheid (o.a. de ministers
Vandenbroucke en Dewael) zich plots groot voorstander van een
splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. De eis
zou zelfs op tafel moeten komen bij de regeringsonderhandeling.
De meerderheidspartijen VLD, SP.A en Agalev kampen evenwel met een
kort geheugen. De splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde staat in het
Vlaams regeerakkoord als een van de hervormingen die reeds "in de
eerste helft van de legislatuur" diende gerealiseerd te worden. Er
kwam niets van in huis. Meer nog, de Vlaamse meerderheidspartijen
lieten in het federale kieshervormingsakkoord uitdrukkelijk opnemen
dat het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde ongewijzigd behouden
moest blijven.
Maar liever een late bekering dan geen bekering.
Gezien de politieke bereidheid aan Vlaamse zijde, wil de N-VA dat er
zo snel mogelijk een einde wordt gemaakt aan de toestand waarbij
Franstalige inwijkelingen in het Vlaamse Halle-Vilvoorde kunnen
stemmen voor Franstalige partijen. Daarentegen kan geen enkele Vlaming
in Waals-Brabant kiezen voor een Vlaamse partij. Niet alle Belgen zijn
dus gelijk voor de wet.
Daarom werkte de N-VA een nieuw wetsvoorstel uit waardoor het
kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde gesplitst wordt en twee
nieuwe provinciale kieskringen, Vlaams-Brabant en Waals-Brabant,
worden opgericht.
Met het N-VA-voorstel wordt de band tussen Vlaanderen en Brussel
behouden. In Brussel - en in Brussel alleen - hebben de kiezers de
keuze tussen een Vlaamse of een Franstalige lijst. Daarnaast gaan er
met het N-VA-voorstel geen Vlaamse zetels verloren
.
De N-VA zal het voorstel voorleggen aan alle Vlaamse partijen en
vraagt hen om het rechtlijnig te verdedigen bij de onderhandelingen
over de komende regeringsvorming
. Zo kunnen VLD, SP.A en Agalev eindelijk het Vlaams regeerakkoord
uitvoeren dat ze plechtig ondertekend hebben. En zo krijgen we
eindelijk ook een provinciale kieskring Vlaams-Brabant net als in de
rest van het land. Iedereen gelijk voor de wet.
1. Een horizontale splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde
De scenario's die momenteel circuleren m.b.t. de splitsing van het
kiesarrondissement B-H-V gaan verkeerdelijk uit van een verticale
splitsing. Hierdoor worden de Brusselse Vlamingen in een aparte
kieskring Brussel volledig aan hun lot overgelaten en halen ze
maximaal - in geval van één gezamenlijke Vlaamse lijst - twee zetels.
De N-VA bepleit daarentegen een horizontale splitsing in een kieskring
Vlaams-Brabant (Brussel-Halle-Vilvoorde en Leuven) en Waals-Brabant
(Brussel-Nijvel). De Brusselaars, en zij alleen, kunnen dan kiezen of
ze hun stem uitbrengen op een Vlaamse dan wel op een Franstalige
lijst. Zo blijft de band tussen Brussel en Vlaanderen volledig
behouden.
2. Waarom splitsen?
2.1. Ongelijkheid 1
De eis tot splitsing van de huidige kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde
is al enkele decennia oud en geniet even lang een brede steun bij de
Vlaamse publieke opinie.
Het behoud van de huidige kieskring betekent immers de instandhouding
van een discriminatie ten aanzien van de Vlaamse bevolking. De
Franstalige lijsten voor Senaat, Europees parlement en de Kamer van
Volksvertegenwoordigers worden tot diep in Vlaanderen aan de kiezers
voorgesteld.
Van Overijse en Beersel tot Londerzeel en Steenokkerzeel kunnen
Franstaligen in het Vlaamse, eentalige Halle-Vilvoorde stemmen voor
Franstalige lijsten, terwijl geen enkele Vlaming in Wallonië kan
kiezen voor Vlaamse kandidaten
. Voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers is elke
Franstalig-Brusselse kandidaat tegelijk ook kandidaat voor meer dan de
helft van de provincie Vlaams-Brabant, een gebied met 560.000
inwoners, bijna zoveel als de provincies Luxemburg en Waals-Brabant
samen.
Zowel binnen als buiten de Vlaamse Beweging werden talloze
initiatieven genomen om de splitsing dichterbij te brengen. Ook vanuit
politieke hoek werden door diverse partijen verschillende voorstellen
gelanceerd.
Zo was er het wetsvoorstel "houdende splitsing van het
kiesarrondissement Brussel" van 3 december 1971, ingediend door de
senatoren J. Bascour, J. Pede, H. Vanderpoorten, P. De Clerq, F. Boey
en J. Daems, allen behorend tot de toenmalige Vlaamse liberale partij,
PVV.
Recenter ondertekenden o.a. de senatoren Fred Dielens (SP), Jan Van
Erps, G. Cardoen (CVP) en J. Platteau (VLD) op 24 maart 1995 een motie
m.b.t. de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde met de belofte om
terzake een wetgevend initiatief te nemen en te verdedigen binnen de
eigen partij.
2.2 Integratie
Aangezien de Franstalige inwijkelingen in het Vlaamse Halle-Vilvoorde
kunnen blijven stemmen voor Franstalige partijen, weigeren heel wat
van hen zich te integreren in de Vlaamse gemeenschap. Zij worden in
deze houding in woord en daad gesteund door de Franstalige partijen
die zo bijkomende stemmen willen ronselen.
2.3 Ongelijkheid 2: overal provinciale kieskringen
De kieshervorming introduceert overal in België provinciale kieskringen, behalve voor Brussel-Halle-Vilvoorde, Leuven en Nijvel. Zo blijft voor welgeteld een vijfde van de Belgische bevolking een uitzonderingsregime gelden. De N-VA trekt met voorliggend wetsvoorstel de logica consequent door voor de provincies Vlaams- en Waals-Brabant.
2.4 Vlaams regeerakkoord
In het Vlaams regeerakkoord uitten VLD, SP (nu SP.A), Agalev en VU (nu
N-VA)
partijen de uitdrukkelijke wens om "in de eerste helft van deze
legislatuur" over te gaan tot de realisering van "de horizontale
splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde" (Een
regering voor de Vlamingen, Vlaams regeerakkoord, Brussel, 13 juli
1999, pp.14-15).
In zijn regeringsverklaring stelde de minister-president van de
Vlaamse regering daarenboven uitdrukkelijk: "Alle partijen van deze
coalitie die ook in de federale regering vertegenwoordigd zijn,
engageren zich dan ook om de afspraken van het Vlaams Regeerakkoord
inzake institutionele vernieuwing consequent te verdedigen op het
federale niveau. Het Regeerakkoord bevat een stevig uitgewerkt
overzicht van hervormingen die snel doorgevoerd kunnen worden en van
noodzakelijke hervormingen waarvoor een diepgaander overleg
noodzakelijk is. De Vlaamse meerderheidspartijen gaan de verbintenis
aan om zich op federaal niveau met overtuiging en gezamenlijk in te
zetten voor de realisatie ervan."
2.5 (Grond)wettelijke bezwaren opruimen
Het N-VA-voorstel komt zowel rechtstreeks als onrechtstreeks tegemoet
aan verschillende bemerkingen van de Raad van State, geformuleerd in
advies nr. 33.402/4 en van het recente arrest nr. 30/2003 van het
Arbitragehof.
3. Hoe splitsen?
3.1 Met behoud van de Vlaamse zetels
De N-VA wenst de huidige verhoudingen inzake de zetelverdeling in de
Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat uitdrukkelijk te
behouden. De Nederlandstalige indieners van het "wetsvoorstel van 14
mei 2002 tot wijziging van het kieswetboek (...)" erkenden het verlies
van waarschijnlijk twee of meer Nederlandstalige kamerzetels door de
geschorste regeling voor de kieskringen Brussel-Halle-Vilvoorde en
Leuven. Voorliggend wetsvoorstel zorgt ervoor dat de kieskring
Brussel-Halle-Vilvoorde gesplitst wordt zonder dat Vlaamse zetels
verloren gaan. Alleen de demografische evolutie in Brussel zorgt voor
het verlies van een Vlaamse zetel.
3.2 Met respect voor de Grondwet
Het wetsvoorstel voert voor de Senaat en de Kamer van
Volksvertegenwoordigers de horizontale splitsing van de kieskring door
in een kieskring Vlaams-Brabant (Brussel-Halle-Vilvoorde-Leuven) en
een kieskring Waals-Brabant (Brussel-Nijvel), mét respect voor de
Grondwet.
Artikel 63 van de Grondwet legt het aantal leden van de Kamer van
Volksvertegenwoordigers vast op 150. Elke kieskring telt zoveel keren
een zetel als de federale deler in het cijfer van de bevolking van de
kieskring begrepen is. De federale deler wordt verkregen door het
bevolkingscijfer van het Rijk te delen door honderdvijftig. De
indeling van de leden van de Kamer van Volksvertegenwoordigers over de
kieskringen wordt door de Koning bepaald in verhouding tot de
bevolking. Het cijfer van de bevolking van elke kieskring wordt om de
tien jaar vastgesteld door een volkstelling of door enig ander middel,
bepaald door de wet. (art. 63, § 3, tweede lid, oud art. 49, § 3,
tweede lid)
Het N-VA-voorstel wendt deze laatste bepaling aan om de bevolking van
de twee nieuwe kieskringen Vlaams-Brabant en Waals-Brabant wettelijk
vast te leggen
.
Hiervoor wordt een quasi volstrekt analoge regeling gevolgd zoals deze
geldt voor de verdeling tussen Vlamingen en Franstaligen van de
Belgische zetels in het Europees Parlement (vervat in de Wet van 23
maart 1989 betreffende de verkiezing van het Europese parlement,
gewijzigd door de Wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de
federale staatsstructuur). Deze wet verwijst meermaals expliciet naar
art. 63, § 3, tweede lid van de Grondwet.
Art. 10, § 3 van deze wet bepaalt de bevolking die ressorteert onder
het Nederlandse kiescollege.
Deze wordt bepaald aan de hand van volgende optelsom: de bevolking van
de Vlaamse kieskring + de bevolking van het administratief
arrondissement Halle-Vilvoorde + de bevolking van het administratief
arrondissement Brussel-Hoofdstad vermenigvuldigd met het percentage
van het aantal geldig uitgebrachte stemmen op de Nederlandstalige
lijsten ten opzichte van het totaal aantal geldig uitgebrachte stemmen
bij de verkiezing van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad die het laatst
heeft plaatsgehad.
Voor de bepaling van de bevolking die onder het Franse kiescollege
ressorteert geldt een analoge optelsom: de bevolking van de Waalse
kieskring + de bevolking van het administratief arrondissement
Brussel-Hoofdstad vermenigvuldigd met het percentage van het aantal
geldig uitgebrachte stemmen op de Franstalige lijsten ten opzichte van
het totaal aantal geldig uitgebrachte stemmen bij de verkiezing van de
Brusselse Hoofdstedelijke Raad die het laatst heeft plaatsgehad.
Op basis van deze regeling bepaalt de Koning het aantal zetels dat aan elk kiescollege wordt toegekend (art. 10, § 4 , cfr. Koninklijk Besluit van 4 december 1997 tot vaststelling van het aantal zetels dat toegekend wordt aan het Franse kiescollege en het Nederlandse kiescollege voor de verkiezing van het Europees Parlement).
Op een analoge wijze bepaalt voorliggend wetsvoorstel de bevolking van
de kieskring Vlaams-Brabant
.
De bevolking die onder de kieskring Vlaams-Brabant ressorteert, wordt
bepaald door bij de bevolking van het administratief arrondissement
Halle-Vilvoorde de bevolking van het administratief arrondissement
Leuven en het deel van de bevolking van het administratief
arrondissement Brussel-Hoofdstad te voegen, dat verkregen wordt door
de bevolking van dit arrondissement te vermenigvuldigen met het
percentage van het aantal zetels van de lijsten van kandidaten van de
Nederlandse taalgroep zoals vastgelegd voor de volledige hernieuwing
van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad ten opzichte van het totaal
aantal zetels van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad.
De bevolking die onder de kieskring Waals-Brabant ressorteert
, wordt bepaald door bij de bevolking van het administratief
arrondissement Nijvel het deel van de bevolking van het administratief
arrondissement Brussel-Hoofdstad te voegen. Dit deel wordt verkregen
door de bevolking van het arrondissement Brussel-Hoofdstad te
vermenigvuldigen met het percentage van het aantal zetels van de
lijsten van kandidaten van de Franse taalgroep zoals vastgelegd voor
de volledige hernieuwing van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad ten
opzichte van het totaal aantal zetels van de Brusselse Hoofdstedelijke
Raad.
Conform artikel 10 en artikel 20 § 2 telt de Brusselse Hoofdstedelijke
Raad bij de eerstkomende volledige hernieuwing 89 leden. 72 zetels
worden verdeeld over de lijsten van kandidaten van de Franse
taalgroep, 17 zetels worden verdeeld over de lijsten van de kandidaten
van de Nederlandse taalgroep.
Het deel van de bevolking van het administratief arrondissement
Brussel-Hoofdstad dat behoort tot de kieskring Vlaams-Brabant wordt
derhalve als volgt bepaald (Nationaal Instituut voor de Statistiek
Cijfers van de werkelijke bevolking, per gemeente, op 1 oktober 2001,
Belgisch Staatsblad 28 mei 2002):
973 565 x 17 x 100/89 = 973 565 x 19,101123 % = 185 962.
Het deel van de bevolking van het administratief arrondissement
Brussel-Hoofdstad dat behoort tot de kieskring Waals-Brabant wordt
derhalve als volgt bepaald:
973 565 x 72 x 100/89 = 973 565 x 80,898876 % = 787 603
De kieskring Vlaams-Brabant telt zodoende volgende bevolking
:
185 962 (arr. Brussel-Hoofdstad) + 562 503 (arr. Halle-Vilvoorde) +
458 871 (arr. Leuven) = 1 207 336 inwoners
De kieskring Waals-Brabant telt zodoende volgende bevolking
:
787 603 (arr. Brussel-Hoofdstad) + 354 207 (arr. Nijvel) = 1 141 810
inwoners
Dit brengt ons voor de Kamerverkiezingen tot volgende zetelverdeling:
Vlaams-Brabant 17 zetels
Waals-Brabant 17 zetels
Voor Vlaams-Brabant gaan er dus geen zetels verloren, tenzij één maar
dan wel door de bevolkingscijfers
.
In de arrondissementen Halle-Vilvoorde en Leuven kunnen de kiezers
voor de Kamer enkel stemmen voor de lijsten ingediend in Leuven.
In het arrondissementen Nijvel kunnen de kiezers voor de Kamer enkel
stemmen voor de lijsten ingediend in Nijvel.
In het arrondissement Brussel-Hoofdstad hebben de kiezers voor de
Kamer de keuze tussen de lijsten van de kieskring Vlaams-Brabant of
deze van de kieskring Waals-Brabant.
Ook voor de verkiezing van de Senaat kunnen de Brusselse kiezers
kiezen voor een Vlaamse lijst of voor een Franstalige lijst. In
Halle-Vilvoorde kunnen de kiezers enkel stemmen voor een lijst van de
Vlaamse kieskring.
Zo wordt zowel voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers als voor de
Senaat komaf gemaakt met de bestaande toestand waarbij (Franstalige)
kiezers in het Vlaamse Halle-Vilvoorde kunnen stemmen voor
Franstalig-Brusselse kandidaten
.
Auteur:
Nieuw-Vlaamse Alliantie
Danny Pieters, Kamerlid en Geert Bourgeois, algemeen voorzitter
Meer informatie:
Contactpersoon: Ben Weyts, woordvoerder
Telefoon: 02/219.49.30
Fax: 02/217.35.10
E-post: ben.weyts@n-va.be
Url: www.n-va.be