KNMG
Highlights vademecum 2003, deel 1
Deel 1: Nieuwe consulten
Het Vademecum 2003 is uit in een nieuw jasje. Een cd-rom in een klein
boekje met een overzicht van de services van de KNMG. Op de cd-rom
staan vijftig documenten over thema's in uw dagelijks werk op 950
digitale pagina's. De documenten zijn in de afgelopen 10 jaar
samengesteld, en voor deze uitgave herzien of op actualiteit
aangepast. De ontwikkelingen stoppen niet bij Vademecum 2003, maar
gaan door. In een serie artikelen over het Vademecum 2003 publiceren
wij
* informatie over publicaties die nu op het Vademecum staan die nog
niet eerder zijn verschenen
* nieuwtjes
* reacties van lezers en onze reactie
* eerdere zaken met hernieuwde attentiewaarde.
Uw aandacht vraagt KNMG voor:
De dokter en de dood (13). Dit consult is volledig nieuw. In dit
consult staan de juridische gevolgen van het overlijden centraal.
Ieder overlijden gaat in meer of mindere mate gepaard met de
bemoeienis van een arts. Verreweg de meeste artsen zullen dan ook in
hun beroepsuitoefening met sterfgevallen worden geconfronteerd. Zij
moeten op de hoogte zijn van wat op dat moment en ook later van hen
wordt verwacht.
In het Consult worden veel vragen en onduidelijkheden die daarover in
de praktijk leven, op een heldere en overzichtelijke manier
beantwoord. Zo wordt ingegaan op de manier waarop een lijkschouwing
moet plaatsvinden en wie die moet verrichten, op het onderscheid
tussen natuurlijk en niet-natuurlijk overlijden, op de vraag welke
arts de overlijdens- en doodsoorzaakverklaring (A- en B-formulier) mag
afgeven, op de gang van zaken bij een (medische of gerechtelijke)
obductie, op de taken van de arts bij postmortale orgaan- en
weefseldonatie, op de dossierplicht en het beroepsgeheim van de arts
na het overlijden van de patiënt en op de positie van de arts ten
opzichte van het testament van een overledene.
De problematiek van euthanasie en hulp bij zelfdoding blijft in het
consult buiten beschouwing; deze komt uitvoerig aan de orde in andere
op het Vademecum opgenomen publicaties, zoals
* de KNMG/VWS-brochure Euthanasie; Zorgvuldig van begin tot einde
(14),
* het KNMG-Standpunt Euthanasie (13) en de
* Euthanasierichtlijnen arts-verpleegkundigen van KNMG en NU91 (09)
* Modelprotocol postmortale orgaandonatie (07) Een uitgave van het
CBO, met meedewerking van de KNMG.
Een ander, nu vernieuwd, consult is Arts en schriftelijke
wilsverklaring (05). De vorige versie was opgezet in 1994. Sindsdien
is er onder meer door de invoering van de Wet op de geneeskundige
behandelingsovereenkomst in 1995 nogal wat veranderd en door
jurisprudentie gepreciseerd. De WGBO bevat een regeling over de
schriftelijke wilsverklaring, die een weigering van toestemming voor
een medische behandeling inhoudt. Opgesteld toen de patiënt
wilsbekwaam was, bedoeld voor een situatie waarin hij dat niet meer
is.
Een voorbeeld is de non-reanimatieverklaring. De wettelijke status
maakt eens te meer duidelijk dat de arts een dergelijke verklaring
moet nakomen, tenzij hij gegronde redenen heeft om dat niet te doen,
aldus de wet. Bijvoorbeeld als hij twijfelt aan de authenticiteit van
de verklaring, of aan de bedoeling van de patiënt. Uit literatuur en
jurisprudentie is intussen bekend geworden dat de verklaring helder en
eenduidig moet zijn geformuleerd, moet zijn voorzien van naam,
handtekening en datum, kenbaar moet zijn voor artsen
(verantwoordelijkheid van de patiënt) en (zo mogelijk) wordt
bijgesteld als omstandigheden daartoe aanleiding geven. Een
schriftelijke wilsverklaring wordt bij voorkeur opgesteld na
samenspraak tussen arts en patiënt, zodat duidelijk is voor de arts of
de situatie is ingetreden, die de patiënt beoogde bij het opstellen
van de verklaring. De inhoud van een schriftelijke wilsverklaring kan
ook betrekking hebben op het aanwijzen van een gevolmachtigde. In dit
consult is ook aandacht voor de schriftelijke wilsverklaring in andere
wetten, zoals de Wet onderzoek bij mensen, de Wet orgaandonatie en de
Wet toetsing levensbeëindigend handelen.
Met deze twee consulten hoopt de KNMG u op deze complexe onderwerpen
een handreiking te geven. KNMG leden hebben de cd-rom met Medisch
Contact nummer 5 (2003) ontvangen. Ook kunnen zij onder gebruikmaking
van hun lidmaatschapsnummer en inlognaam op het voor leden besloten
gedeelte van de website www.knmg.nl/publicaties via Vademecum 2003
deze consulten inzien of uitprinten.
Uw vragen over deze consulten zijn welkom bij
artseninfolijn@fed.knmg.nl of op telefoonnr. 030-2823322.