MKB-Nederland

MKB Nieuws, bericht

04-03-2003
MKB-Nederland wil WAZ volledig afschaffen

De Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen (WAZ) voldoet op een groot aantal punten volstrekt niet aan de beoogde doelen en aan de desbetreffende wensen van de verzekerden. Dit geldt zowel voor WAZ-uitkeringsgerechtigden als -premieplichtigen. MKB-Nederland wil de WAZ volledig afschaffen. MKB-Nederland acht dit mogelijk zonder dat dit de rechtspositie van bestaande en aanstaande arbeidsongeschikte zelfstandigen, meewerkende partners en directeuren grootaandeelhouders fundamenteel beïnvloedt. Tevens zou het niet hoeven leiden tot een toename van het beroep op overige collectieve voorzieningen.

De verplichte WAZ-verzekering kan worden opgevangen door een vrijwillige commerciële verzekering. Het premiebedrag dat ondernemers niet meer hoeven te betalen door de afschaffing van de WAZ kan besteed worden aan een betere particuliere verzekering die recht geeft op hogere uitkeringen. Of, indien men kiest voor een particuliere arbeidsongeschiktheidsuitkering op WAZ (maximaal bijstands-) niveau leidt dit tot een aanzienlijke lastenbesparing bij ondernemers.

Commerciële verzekeraars zullen bij het vrijkomen van een aanzienlijke markt (ca. 1 miljoen personen) en een relatief laag arbeidsongeschiktheidspercentage (ca. 5%) met concurrerende lage premies kunnen komen. De huidige (aanvullende) verzekeringsmarkt geeft daar inmiddels alle aanleiding toe.

Onverzekerbare gevallen
Het aantal onverzekerbare gevallen verandert niet door de afschaffing van de WAZ. Het alternatief voor deze zelfstandigen zal gevormd worden door de Algemene Bijstandswet (ABW).
Zwangere ondernemers zullen per saldo beter af zijn met een premieloze carrière zonder uitkering, dan een premiebetalende met een minimale uitkering voor enkele maanden. Immers, de bevallingsuitkering geeft slechts recht op 16 weken WAZ per zwangerschap. Daar staat een heel ondernemersleven premiebetaling over een veel hogere grondslag tegenover.

Indien de WAZ wordt afgeschaft zullen er altijd zelfstandigen bestaan zoals dat ook nu het geval is die een commerciële verzekeraar niet in de verzekering wil opnemen. Dit zijn de onverzekerbare gevallen. Deze groep wordt niet groter door de afschaffing van de WAZ, maar het belang voor een minimumvoorziening voor deze ondernemers wordt daardoor natuurlijk wel groter. Hier kunnen bij uitstek branches een belangrijke rol spelen omdat ze door het afsluiten van collectieve arrangementen voor hun leden zowel invloed kunnen uitoefenen op de premie maar ook acceptatieplicht voor de aangesloten leden kunnen afdwingen.

In dat verband pleit MKB-Nederland voor een beperkte aanpassing van de ABW zodat deze arbeidsongeschikte WAZ-verzekerden na afschaffing ook een voorziening hebben. De ABW geeft thans pas recht op een uitkering (die doorgaans hoger is dan de WAZ-uitkering) indien de verzekerde\' het grootste gedeelte van zijn vermogen heeft aangewend voor zijn levensonderhoud (de vermogenstoets). Voor ondernemers vormt deze toets een probleem omdat hun vermogen vaak ondernemingsvermogen betreft zonder welke zij niet meer in staat zullen zijn de onderneming draaiende te houden bij herstel van de arbeidsongeschiktheid.

Aanpassing ABW
De aanpassing in de ABW zou er uit moeten bestaan dat deze vermogenstoets voor ex-WAZ-verzekerden voor een periode van één jaar niet zal worden toegepast. In ruil daarvoor ontvangen de verzekerden bij geconstateerde arbeidsongeschiktheid gedurende dat jaar een uitkering op bijstandsniveau. Tevens nemen de verzekerden bij ontvangst van de eerste bijstandsuitkering deel in een persoonlijk reïntegratietraject waar de uitvoerders van de ABW (de gemeenten) alle gerechtigden in op dienen te nemen.

Met name door dit laatste element zal, naar de verwachting van MKB-Nederland, de reïntegratie van arbeidsongeschikte zelfstandigen enorm toenemen aangezien de WAZ thans in het geheel niet voorziet in zo´n traject.
Na het jaar uitkering-reïntegratie zal de vermogenstoets wel toegepast moeten worden en zal de arbeidsongeschikte zelfstandige na vermogensconsumptie bijstandsgerechtigd worden of een andere functie betrokken hebben.

De overschotten in het WAZ-fonds kunnen worden ingezet om een soepele overgang te bewerkstelligen met betrekking tot de huidige WAZ- uitkeringsgerechtigden. Dit zijn er thans zo´n 53.000.

Informatie: mr. J.G.S. Warmerdam