Mallorca ontdekt de blik van de Nederlandse fotograaf Cas Oorthuys
De bekende Contact-fotopockets zijn het uitgangspunt voor "Portret in zwart-wit", een tentoonstelling van Oorthuys georganiseerd op de Balearen door de Catalaanse Fundació "la Caixa", het Tilburgse bureau voor culturele projecten Díptic en het Nederlands Fotoarchief (nfa), sinds dit jaar opgegaan in het Nederlands fotomuseum.
Op 4 maart 2003 opent de tentoonstelling "Portret in zwart-wit" in Palma de Mallorca. Daarna gaat zij tot eind 2005 over de Balearen circuleren: Mallorca, Menorca, Ibiza en Formentera. Het Tilburgse bureau voor culturele projecten Díptic heeft het initiatief genomen om deze tentoonstelling samen met het nfa in Rotterdam en Fundació "la Caixa" te organiseren. Het resultaat is een karakteristiek Oorthuys portret in zwart-wit van deze Spaanse eilanden in de Middellandse Zee voordat ze een toeristische trekpleister werden.
Cas Oorthuys
Cas Oorthuys (1908-1975) behoorde tot de belangrijkste vertegenwoordigers van de generatie fotografen die op basis van de Nieuwe Fotografie de ontwikkeling van de documentaire fotografie in Nederland beslissend hebben beïnvloed.
In opdracht van uitgeverij Contact in Amsterdam maakte hij tussen 1950 en 1965 reizen door een groot aantal landen van Europa, veelal in gezelschap van Nederlandse auteurs. Dit resulteerde in een reeks van ruim 40 verschillende foto- en reispockets, met talloze buitenlandse edities. In samenspraak met de uitgeverij werd na thuiskomst een selectie gemaakt uit de duizenden negatieven die Oorthuys mee naar huis bracht. De vormgeving van de pockets door Jan van Keulen was afgestemd op het vierkante negatiefformaat van de Rolleiflex-camera die Oorthuys zijn leven lang bij voorkeur heeft gebruikt.
Begin jaren zestig reisde de fotograaf naar de Balearen. Uit de circa 3000 opnamen zijn er slechts 80 in het boekje De Balearen (1964) gereproduceerd. De rest werd keurig opgeborgen in contactalbums, wachtend op een eventuele geïnteresseerde. Enkele foto's zijn sindsdien in boeken over de eilanden gepubliceerd, maar de meeste bleven onbekend.
Een selectie met inheemse ogen
Uit de negatieven bij het nfa in Rotterdam hebben de Balearische curatoren hun eigen selectie gemaakt van ruim 80 foto's, net als in het boekje. Ze herkenden niet alleen de onbedorven landschappen van vroeger maar ook vele van de bewoners die zijn geportretteerd. In de geest van de pocket, is de tentoonstelling als het ware een reis. Tijdens deze reis ontmoet de bezoeker allerlei mensen die met liefde gefotografeerd zijn, zonder dat ze tijd kregen om te poseren.
De tentoonstellingsbezoekers zullen de foto's van Oorthuys als een verrassende kijk op de Balearen ervaren. De naam van de fotograaf is bijna niet uit te spreken met de Balearische tongval en klinkt ongeveer zo: /Ortoeis/. Door de tentoonstelling zullen de zwart-wit foto's van deze belangrijke Nederlandse fotograaf ongetwijfeld hun plaats krijgen in de beeldvorming over deze eilanden.
Na de Oorthuys tentoonstelling "mensen people" van 1969 in het Stedelijk Museum Amsterdam is deze tentoonstelling het grootste project ooit in het buitenland gerealiseerd. Naast nieuwe afdrukken van de originele negatieven wordt er fotomateriaal getoond afkomstig uit de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam en privé bezit van de familie.
Archief koopt nieuwe prints aan
Tegelijkertijd met de foto's voor de tentoonstelling heeft het nfa ook ruim 150 nieuwe afdrukken van foto's van Cas Oorthuys gemaakt voor het Geluid en Beeld Archief van Ibiza en Formentera. Deze aankoop sluit aan bij het streven van het nfa om werk van Nederlandse fotografen een plaats te geven in binnen- en buitenlandse openbare collecties.
Sinds begin 2003 is het Nederlands Fotoarchief samen met het Nederlands Foto Instituut en het Nationaal Fotorestauratie Atelier opgegaan in het Nederlands fotomuseum in Rotterdam. Het museum richt zich op de fotografie in de breedste zin van het woord. Voor meer informatie: www.nederlandsfotomuseum.nl
EINDE BERICHT
Tilburg, 27 januari 2003
Ingezonden persbericht