Ingezonden persbericht

Joodse Vernieuwing nog steeds weer- door ruimte èn tijd

Chavurat Makom biedt verdieping van Joodse spiritualiteit aan

AMSTERDAM, 20030216 -- Demografisch onderzoek* heeft aangetoond dat Nederlandse Joden in toenemende getale zich willen identificeren, en geïdentificeerd worden, als Joden. Dit is onder andere te zien aan de groeiende aantallen die synagoge-diensten bijwonen en hun kinderen een Joodse opvoeding bieden. Echter, velen van hen, die aangesloten zijn bij Joodse gemeentes zoeken ook nog andere wegen om hun spirituele beleving te verbreden. Anderen sluiten zich om wat voor redenen dan ook helemaal niet aan.

Een nieuwe groep, Chavurat Makom, biedt verdieping van Joodse spiritualiteit aan en speelt daarmee in op deze situatie. De chawoera (verwant aan het Hebreeuwse woord voor 'vriendschap') is een inclusieve doch duidelijk Joodse groep, die zich wijdt aan studie, gesprek, gebed en gemeenschapsvorming. De groep komt één keer per maand bij elkaar op zaterdagochtend om de Joodse sjabbat te vieren, om samen te studeren, om te eten en te praten. De kern van Makom wordt gevormd door Shulamit Levine, Gerrit Locher, Tzeitl Nijman en Steve Schwartz. De naam Makom is zelf een woordspel; het betekent 'plaats' en is ook een naam van God.

Joodse Vernieuwing - wat is dat?
De term Joodse Vernieuwing is een misleidende benaming aangezien spirituele vernieuwing zo'n 300 of zelfs 500 jaar geleden al plaats vond. De wortels van de vernieuwing gaan terug tot een tijd waarin Joden de gebruiken wilden herwinnen die verloren waren geraakt als gevolg van de Diaspora of door onderdrukking, zowel intern als extern. De term vernieuwing verwijst naar het herintroduceren van praktijken die achterwege gelaten werden in de 19de en 20ste eeuw. Heden ten dage is Joodse Vernieuwing bijzonder relevant omdat zij veel aandacht schenkt aan zaken als omgang met de natuur (wat nu ecologie heet in de 'moderne' wereld) en de balans tussen lichaam en geest (waaraan nu gerefereerd wordt als emotionele integratie).

Een stem, maar geen veto
"Joodse Vernieuwing heeft z'n plaats binnen het Nederlandse Jodendom", aldus Steve Schwartz, woordvoerder voor Makom. "Ik geloof zelfs dat er een behoefte aan is. Helaas wordt het in zijn oorspronkelijke, Amerikaanse vorm in Nederland al gauw gezien als een soort New Age-beweging. We willen duidelijk maken dat we geen groepje zonderlingen zijn dat de Joodse gebruiken op hun kop wil zetten. We hebben allemaal een degelijke Joodse scholing en willen onze religieuze beleving verdiepen door studie, gebed, discussie, meditatie en muziek. "Maar er is nog iets wat Chavurat Makom maakt tot wat het is. Eenvoudig gezegd: wij studeren, houden ieder aspect van de Joods praktijk tegen het licht, en toetsen dat op zijn relevantie binnen het moderne leven. Op sommige terreinen zijn we zelfs strenger dan de huidige, 'geaccepteerde' praktijk; op andere minder. Zodoende onderschrijven we de stelling van Mordecai Kaplan, een Amerikaanse rabbijn uit het begin van de 20ste eeuw, die zei, het verleden heeft een stem, maar geen veto."

Volgens Steve Schwartz past Chavurat Makom binnen de Joodse Vernieuwing, "maar dan alleen in de zin van Vernieuw onze dagen als vanouds (Klaagliederen), dat wil zeggen, om Joods-zijn te vernieuwen door terug te gaan naar de wortels van de Joodse spiritualiteit. Ons motto is weliswaar Mijn huis zal een gebedshuis zijn voor alle volkeren (Jesaja) maar in de manier waarop we de Tenach (Joodse Bijbel) lezen en interpreteren zijn we puur rabbijns en Talmoedisch. Iedereen die belangstelling heeft om deel te nemen aan Joodse studie binnen een Joodse context is welkom bij ons".

Niet 'of-of' maar 'en-en'
"In Nederland" vertelt Steve, "heeft Joodse Vernieuwing de reputatie om vooral Joden aan te spreken die zich niet 'Joods genoeg' voelen om zich aan te sluiten bij de gevestigde orde. In de oorspronkelijke Amerikaanse vorm is dat absoluut niet het geval. Joodse Vernieuwing komt niet in plaats van de traditionele leer, maar is een aanvulling daarop. Aan de andere kant zijn er ook Joden die geen belangstelling hebben voor onze groep omdat ze zich 'te Joods' voelen. Zij maken een grote vergissing."

De kerngroep is ervan overtuigd dat veel Joden op zoek zijn om hun horizon te verbreden. "Ik ben zelf zo iemand", zegt Steve. "Ik ben actief in de Liberaal Joods Gemeente, in Beit ha'Chidush (een progressieve gemeente), en ik zing in het orthodoxe koor. Ik zou mezelf tekort doen als ik me zou beperken tot de Joodse Vernieuwing. Ik denk dat dit voor veel mensen in de chawoera geldt."

De chawoera is van plan om een breed scala aan nevenactiviteiten te organiseren, zoals ontmoetingen met rabbijnen, muziekuitvoeringen and studiebijeenkomsten in het kader van een bepaalde feestdag.

De zaterdagochtendbijeenkomsten van Chavurat Makom worden gehouden op 22 februari (in het huis van Steve Schwartz), 22 maart, 26 april, 17 mei en 28 juni 2003. De bijeenkomsten beginnen om 10.00 uur en bestaan uit een gebed- en studiegedeelte, gevolgd door een lunch. De plaats verandert maandelijks. Deze data zijn gekozen om zo min mogelijk samen te vallen met de diensten van Beit ha'Chidush en LJG Utrecht.

Daarnaast is Chavurat Makom van plan een studienacht te houden op de tweede avond van Sjawoe'ot (het Wekenfeest) samen met Rabbijn Tzvi Marx, voorzitter van de Folkertsma Stichting. Deze studienacht begint met een Sjabbatavondviering op 6 juni a.s. en eindigt met een Sjabbatochtendviering op 7 juni.

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

Ter verdere informatie:


*Solinge, Hanna, van, and Vries, Marlene, de: De Joden in Nederland: Demografisch profiel en binding aan het Jodendom Anno 2000; Aksant, Amsterdam, 2001.
= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

Ook al vormt het woord Makom de oorspong van Mokum is de chawoera geenszins alleen maar voor Amsterdam, of Amsterdammers bedoeld.

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

Chavurat Makom is een zusterorganisatie van Stichting Ruach Chadashah (onder de leiderschap van Carola de Vries Robles), maar is er niet bij aangesloten. Ruach Chadashah dient als overkoepelende organisatie voor een reeks spirituele groepen en activiteiten waarvan sommigen Joods van aard zijn en sommigen niet. Carola, op haar beurt blijft lid van de chawoera.



Ingezonden persbericht