De diagnose longkanker wordt in Nederland jaarlijks bij ongeveer 9000
patiënten gesteld. Een veelvoorkomend probleem bij de behandeling
hiervan is dat tumorcellen ongevoelig zijn voor chemotherapie of
bestraling. Gezonde cellen sterven automatisch af wanneer zij
beschadigd raken, maar bij sommige tumorcellen werkt dit mechanisme,
apoptose geheten, niet meer goed. Daardoor reageren deze cellen niet,
of slechter op de behandeling die bedoeld is om de kwaadaardige cellen
te beschadigen en te doden. Eelco Fokkema wilde weten of de prognose
van een patiënt te voorspellen is op basis van de activiteit van
eiwitten die bij apoptose betrokken zijn. Zijn onderzoek naar de
activiteit van apoptose-eiwitten verrichtte Fokkema bij patiënten met
een niet-kleincellig bronchuscarcinoom, een bepaalde variant van
longkanker. Deze mensen hadden een bestralingsbehandeling gehad, al
dan niet gecombineerd met chemotherapie. Drie van de acht bestudeerde
eiwitten lijken de overleving van patiënten enigszins te kunnen
voorspellen. De prognostische waarde van de eiwitten is daarom
vooralsnog beperkt. De promovendus ontdekte wel dat de gegeven
behandeling invloed heeft op het apoptosemechanisme. Uit een
dierexperimenteel onderzoek naar de eiwitactiviteit bij de andere
variant van longkanker, het kleincellig bronchuscarcinoom, concludeert
Fokkema dat de activiteit van met name het apoptose-eiwit Bcl-2 wordt
beïnvloed door bestraling en chemotherapie. Het kleincellig
bronchuscarcinoom is de snelst groeiende variant van longkanker; vaak
zijn er al uitzaaiingen wanneer de ziekte wordt ontdekt. Fokkema
stelde vast dat het nieuwe tumordodende middel JM216 redelijk goed
werkt bij patiënten met een kleincellig bronchuscarcinoom en dat het
medicijn bovendien niet schadelijk is voor de nieren.. Desondanks zal
het middel JM216 niet verder worden ontwikkeld omdat uit andere
studies inmiddels is gebleken dat het effect
tegenvalt. /ImK
Eelco Fokkema (Drachten, 1968) studeerde geneeskunde en biologie in
Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdelingen
Medische Oncologie, Pathologie en Longziekten van het Academisch
Ziekenhuis Groningen. Momenteel is Fokkema longarts in opleiding in
het AZG.
Datum en tijd
woensdag 19 februari 2003, 16.00 uur
Promovendus
E. Fokkema, tel. (050)361 61 61, (050)361 93 20, e-mail:
e.fokkema@int.azg.nl (werk)
Proefschrift
Platinum based treatment and apoptosis in lung cancer
Promotores
prof.dr. E.G.E. de Vries, prof.dr. W. Timens en prof.dr. G.H. Koëter
Faculteit
medische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Agenda
Symposium