Press Release
"Van Koninklijke en Adellijke Herkomst"
"Of Royal and Noble Descent"
Sotheby's veilt meubelen, schilderijen en kunstvoorwerpen van koninklijke en adellijke Europese families
Een interessante, drie dagen durende veiling van schilderijen en
kunstvoorwerpen uit koninklijk en adellijk Europees bezit, vindt op dinsdag
18, woensdag 19 en donderdag 20 februari 2003 plaats bij Sotheby's
Amsterdam. De veiling is een nieuw evenement in de serie grote, meerdaagse
veilingen van kunstvoorwerpen uit adellijk bezit bij Sotheby's, die in 1993
een aanvang nam met de uiterst succesvolle veiling van de collectie van de
Vorsten von Thurn und Taxis. Daarna volgden onder meer de collectie van de
Markgraven von Baden, Schloss Mon Repos en de eerste veiling met de titel
"Of Royal and Noble Descent" in 2001.
De veiling omvat niet minder dan circa 1.250 lots aan kunstvoorwerpen met
een bijzondere herkomst, waarbij schilderijen, meubelen, tapisserieën,
kunstvoorwerpen, tapijten, porselein, glaswerk, zilver, klokken en
kunstvoorwerpen. Alle objecten werden vervaardigd voor-, of komen uit het
bezit van Europese koninklijke en adellijke families. De richtprijzen
variëren van EUR80-120 voor drie porseleinen borden met het monogram van
Koningin Olga van Württemberg, tot EUR50.000-70.000 voor het schilderij De
'Westvriesland' en andere schepen bij Hoorn door Jan Claesz. Rietschoof
(Hoorn 1652-1719).
De veiling geeft een beeld van het leven op de kastelen en paleizen van
illustere families en biedt een boeiende kijk op de mode en heersende smaak
van vervlogen tijden. John L. van Schaik, Managing Director van Sotheby's
Amsterdam, zegt: "De veiling is een droom voor iedere verzamelaar. De
kunstvoorwerpen zijn fris op de markt, in oorspronkelijke staat en dan ook
nog met een hoogst gedistingeerde herkomst. Veel objecten waren generaties
lang in familiebezit en zijn nooit eerder op de markt geweest."
De omwentelingen in Europa gedurende de eerste helft van de 20ste eeuw en de
afschaffing van de monarchieën in Duitsland, Oostenrijk en Rusland, dwongen
de vooraanstaande families soms een aanzienlijk deel van hun onroerend goed
af te staan aan de staat. Meubelen en kunstvoorwerpen werden meegenomen naar
landgoederen in andere delen van het land. Omdat daar de ruimte vaak niet
toereikend was, werden de voorwerpen vaak - voor de buitenwereld onzichtbaar
- in opslag geplaatst.
Een van de meest prominente namen in de veiling is het vorstenhuis van
Liechtenstein. Het vorstendom Liechtenstein, gelegen tussen Duitsland,
Oostenrijk en Zwitserland, is een van de weinige landen die haar historische
positie in Centraal Europa heeft weten
te behouden. De Liechtenstein-dynastie, die haar wortels vindt in de 12de
eeuw, ontleent haar naam aan het familiekasteel Liechtenstein ten zuiden van
Wenen. De familie heeft vele regenten, grootgrondbezitters,
kunstverzamelaars, mecenassen en politici voortgebracht. De wereldberoemde
Liechtenstein kunstcollectie, die gedurende 400 jaar werd bijeen gebracht,
is beroemd om haar omvang en kwaliteit.
Van de honderden objecten uit de Collectie Liechtenstein die nu bij
Sotheby's onder de hamer komen, waren vele nooit eerder publiekelijk te
zien. Aanleiding tot de verkoop van deze objecten is de reorganisatie van
twee Oostenrijkse paleizen van de familie von Liechtenstein, het Majorats
Palais en paleis Rossau, waar nieuwe toonzalen worden gecreëerd voor de
kunstcollectie. De meubelen, schilderijen en kunstvoorwerpen zijn
voornamelijk afkomstig uit het fraaie slot Feldsberg, dat nu in de
Tsjechische Republiek ligt. Ook zijn er veel kunstvoorwerpen uit slot
Eisgrub, het grote Neogotische kasteel in Moravia en eigendom van de familie
von Liechtenstein sinds 1249, het fraaie 18de eeuwse slot te Wildersdorf en
het indrukwekkende Neoklassieke slot Liechtenstein zelf, dat iets ten zuiden
van Wenen ligt.
De Collectie Liechtenstein is laatste 30 jaar zeer snel gegroeid en de nu
aangeboden schilderijen, meubelen en het porselein passen niet meer in de
collectie.
Een anderszins klinkende naam is die van graaf Ferdinand von Zeppelin, de
uitvinder van het beroemde luchtschip. De naam Zeppelin roept levendige
beelden op van de enorme luchtschepen die passagiers in 12 dagen rond de
wereld konden brengen. Andere indrukwekkende namen zijn onder meer baron von
Lernici en Catinca barones von Casapu (Slot Sigmaringen); Elise Freifrau von
Gienanth geboren Engelhorn (dochter van Friedrich Engelhorn, oprichter van
het chemisch concern BASF), de graven Vom Hagen (Slot Niedergebra), baron en
barones Iwicki (Schloss Wildenburg); de prinselijke familie
Salm-Reifferscheidt (Schloss Dyck); prinses Marie zu
Hohenlohe-Schillingsfürst (1829-1897); Carl Friedrich 3de prins van Wrede
(1828-1897) en het koninklijk huis van Wittelsbach.
De veiling omvat ruim 100 Schilderijen van Hollandse meesters uit de Collectie Liechtenstein, bijeengebracht vanaf de 17de eeuw door verschillende leden van de familie. Veel werken zijn verbonden aan de namen van twee van de grootste verzamelaars - de vorsten Johannes I (1760-1836) en Johannes II (1840-1929) von Liechtenstein. Bij de werken die verworven werden door Johannes I zijn landschappen van Jan Asselijn, en werken van Jan Looten, Willem Drielenburgh en Abraham Storck. Uit de 70-jarige regeerperiode van Johannes II dateren het charmante Winterlandschap met schaatsers door Rafael Govertsz. Camphuysen (paneel, EUR25.000-35.000), werken van Rombouts, De Vries, Van Asch en Van der Does. Een Boslandschap met een kasteel door een van de beroemdste schilders van stadsgezichten van die tijd, Jan van der Heijden, werd verworven uit de collectie van de Amerikaanse verzamelaar John W. Wilson tijdens de veiling in Parijs in 1881, voor het toen aanzienlijke bedrag van 10,000 franken, en zal nu aangeboden worden met een richtprijs van EUR32.000-50.000. Daarnaast komen portretten, boerentaferelen en bijbelse onderwerpen aan bod, zoals het monumentale Aanbidding van de herders door Raphael Anton Mengs (253 bij 163 cm, EUR32.000-38.000) en Christus en de Samaritaan bij de bron, toegeschreven aan Rafaellino Garbo (EUR32.000-50.000).
Bij de 19de eeuwse schilderkunst bevinden zich elegante portretten van onder meer prinses Auguste Amalie van Beieren (1788-1851), gehuwd met Napoleon's stiefzoon Eugène Beauharnais, en een serie van veertien Beierse stadsgezichten van Infanta Maria de la Paz van Spanje (1862-1946).
Ook een zeldzame groep gesigneerde koninklijke foto's komen aan bod, van onder meer Kaiser Wilhelm bij Huis Doorn en aartshertog Franz Ferdinand van Oostenrijk. Een portretfoto van koningin Elizabeth van Engeland en haar echtgenoot, de hertog van Edinburgh, werd gemaakt door de Engelse society fotograaf Cecil Beaton ter gelegenheid van haar kroning in 1953. De foto bevindt zich in de oorspronkelijke lijst.
Meubelen en kunstvoorwerpen zijn ruimschoots vertegenwoordigd in de veiling.
Er is een grote selectie stoelen, sofa's, tafels en decoratieve spiegels.
Een klein gesigneerd ebbenhouten Kabinettschrank (kabinetje), rijk versierd
met verguld bronzen monturen en trofeeën, werd vervaardigd voor Slot
Sigmaringen door de Franse meesterschrijnwerker Cornu le jeune. Vanuit
Sigmaringen werd het overgebracht naar Roemenië, waar het in 1939 in het
koninklijk paleis in Boekarest aan een select gezelschap ter veiling werd
aangeboden. Daar werd het aangekocht door Baron von Lernici en Catinca.
Zeldzaam is een set van zes zuid Duitse rococo stoelen, waarvan de herkomst
tot de eerste eigenaar bekend is. Een opmerkelijk marquetterie portret van
rond 1812 stelt vermoedelijk Jerôme Bonaparte voor, de broer van Napoleon.
Een indrukwekkende Duitse noten- en ebbenhouten marquetterie kabinet op
poten werd mogelijk vervaardigd door Hoese in Dresden circa 1720. Een
vergelijkbaar kabinet bevindt zich in het museum van Pillnitz bij Dresden en
is opgenomen in het boek "Dresden Möbel", door Gisela Haas, voormalig
directrice van het museum, Leipzig, 1993 (EUR40.000-60.000).. Een
aantrekkelijke 18de eeuwse wieg, bekleed met Chinese stof, zal naar
schatting EUR2.000-3.000 opbrengen. Een fraaie selectie Art Déco vazen en
schalen van onder meer Gallé, Daum, Dorras en Lalique hebben richtprijzen
variërend van EUR160-240 tot EUR1.100-1.600. Drie reliefs in verguld lood
met krijgsvoorstellingen uit de 17de eeuw zijn mogelijk vervaardigd door H.
of W. Jamnitzer.
Een van de hoogtepunten bij de klokken is een zeldzame fine Empire
regulateur pendule, gesigneerd Lepaute en daterend van rond 1815. De klok,
uit de collectie van graaf Hugo Ewald von Kirchbach, werd oorspronkelijk
vervaardigd voor het Château St Cloud in Frankrijk (EUR18.000-26.000). Een
fraaie Duitse tafelklok door W. Köberle in Eichstätt heeft een richtprijs
van EUR8.000-10.000.
Porselein en glas maken een belangrijk deel uit van de veiling. Er zijn
verschillende serviezen waaronder een zeldzaam Meissen eetservies van circa
1790, gedecoreerd met voorstellingen van veldslagen. Ongewoon zijn drie
zogenaamde Berlijnse Eieren, die werden gebruikt als parfumflesjes. Een
verzameling fraai gegraveerd glaswerk omvat onder meer delen uit het
zilveren en robijnen glasservies dat de Russische keizer Nicolaas I schonk
aan zijn dochter, groothertogin Olga.
Er is verder een aantrekkelijke selectie van koninklijke verzamelobjecten,
waarbij een waaier met de initialen van Infanta Maria de la Paz van Spanje
en de zilveren huwelijks waaier van koningin Maria de las Mercedes van
Spanje. Een kanten blouse werd eens gedragen door Sissi, keizerin Elizabeth
van Oostenrijk. Er zijn prachtig gebonden boeken, versierd met het Spaanse
koninklijk wapen, en boeken met het monogram van koning Otto en koningin
Amélie van Griekenland. Andere memorabilia zijn een zwaard met de
ordetekenen van de Beierse Orde van St Joris en een briefopener met de
initialen van de Duitse keizerin Augusta Victoria. Een foto van tsaar
Nicolaas II, tsarina Alexandra en hun dochter groothertogin Olga wordt
aangeboden in een lijst van mauve email. Een paar zeldzame Russische
schilderingen op porselein behoorden ooit toe aan hertogin Olga Nicolajevna
van Rusland (1822-1892), echtgenote van koning Karl van Württemberg.
Een kleine geëmailleerde icoon behoorde aan de Russische groothertogin
Elizabeth ('Ella'). Na de moord op haar echtgenoot in 1905, trad Ella toe
tot een kloosterorde waar zij in 1918 werd vermoord door de Bolsjewieken. In
1992 werd zij heilig verklaard.
Twee bruinleren hondenhalsbanden zijn voorzien van koperen schelpen en een
schildje met het wapen van Johann Friedrich von Braunschweig-Ansbach
(1654-1688) (richtprijs EUR1.600-1.800). De jacht was en is nog steeds een
grote passie onder de Europese adel en een aanbod geweien ontbreekt dan ook
niet.
Kijkdagen: vrijdag 14 t/m zondag 16 februari, dagelijks van 10 tot 16
uur
Veiling: dinsdag 18, woensdag 19 en donderdag 20 februari, dagelijks
om 10.30 en 14 uur, woensdag 19 ook om 19.00 uur
Sotheby's Amsterdam, De Boelelaan 30
Voor verdere inlichtingen en beeldmateriaal:
Diana Ridderikhoff, Sotheby's Press Office, Amsterdam
Tel: 31 (0)20 550 2205/6 Fax: 31 (0)20 550 2310
Email: diana.ridderikhoff@sothebys.com
www.sothebys.com