Nederlands Kanker Instituut
Boek over reukrevalidatie
---
---
Boekpresentatie in het NKI/AvL over reukrevalidatie
Amsterdam, 18 februari 2003 Mensen die een laryngectomie (verwijdering van het strottenhoofd) hebben ondergaan, kunnen nauwelijks meer ruiken. Vaak ervaren zij dit als een inbreuk op de kwaliteit van hun leven. Het Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis (NKI/AvL) ontwikkelde een unieke techniek waarmee gelarynectomeerden weer beter kunnen leren ruiken. De methode is beschreven in de handleiding Reukrevalidatie voor gelaryngectomeerden, die donderdag 20 februari 2003 wordt gepresenteerd in het NKI/AvL.
In Nederland hebben naar schatting 3500 mensen een laryngectomie
ondergaan. Tijdens de operatie wordt het strottenhoofd (de larynx) in
het geheel weggenomen en een opening in de luchtpijp (tracheostoma)
aangelegd. Hoewel tijdens een laryngectomie dus niets aan de neus
wordt veranderd, kunnen gelaryngectomeerden na de operatie vrijwel
niets meer ruiken: doordat zij ademen via de stoma ontbreekt de
daarvoor essentiële luchtstroom langs het reukorgaan. Dat zij niet
meer kunnen ruiken, ervaren gelaryngectomeerden, of stembandlozen,
vaak als een inbreuk op hun kwaliteit van leven. Immers, geuren zijn
voor de mens heel belangrijk: geuren beïnvloeden onder meer de
stemming, de herinnering, de smaakvorming en de spijsvertering.
Gaap-ruikmethode
De behandeling van kanker heeft vaak blijvende gevolgen voor de
functie van de organen die bij de behandeling zijn betrokken. Van
oudsher besteedt het Nederlands Kanker Instituut/Antoni van
Leeuwenhoek ziekenhuis dan ook veel aandacht aan de revalidatie van
functiebeperkingen, met het doel de kwaliteit van leven van de patiënt
te verbeteren. In dit kader heeft het NKI/AvL een methode ontwikkeld
waarmee stembandlozen weer kunnen ruiken: de gaap-ruikmethode.
Met de gaap-ruikmethode kunnen gelaryngectomeerden zelf weer lucht via
de neus aanzuigen. Het lijkt op gapen met een gesloten mond. De
mondholte moet verschillende keren achter elkaar worden vergroot gapen
door de onderkaak, mondbodem en tong naar beneden te bewegen. Wanneer
de lippen hierbij op elkaar gehouden worden, ontstaat onderdruk in de
mondholte, waarmee lucht via de neus wordt aangezogen. Met deze
luchtstroom worden geurstoffen naar het reukorgaan geleid en kunnen
geuren geroken worden.
Logopedisten
In principe kan iedere gelaryngectomeerde weer leren ruiken met behulp
van de gaap-ruikmethode. De handleiding waarin beschreven staat hoe
deze methode kan worden aangeleerd, wordt donderdag 20 februari 2003
door één van de auteurs in het NKI/AvL uitgereikt aan de heer
R. de Vlam, voorzitter van de Nederlandse Stichting voor
Gelaryngectomeerden.
Reukrevalidatie voor gelaryngectomeerden. Handleiding voor
logopedisten. M.F. Polak, dr. C.J. van As, prof.dr. F.S.A.M. van Dam,
dr. F.J.M. Hilgers, van het Nederlands Kanker Instituut/Antoni van
Leeuwenhoek ziekenhuis, in samenwerking met de Nederlandse
Kankerbestrijding/Koningin Wilhelmina Fonds (KWF) en de Nederlandse
Stichting voor Gelaryngectomeerden.