Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid
PERSBERICHT
Onzekerheid bij overheid remt ontwikkeling biotechnologie
---
18-02-2003
Biotechnologie is een omstreden technologie. Enerzijds zijn er vele mogelijkheden en hoge verwachtingen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de gezondheidszorg waar kansen ontstaan voor diagnose, preventie en therapie en voor de industrie en de landbouw, waar duurzamer kan worden geproduceerd. Anderzijds worden de risicos van biotechnologie gevreesd en zijn er ethische vragen waarover heel verschillend wordt gedacht. In hoeverre mag de mens ingrijpen in de levende natuur? Tegen deze achtergrond is het voor de overheid lastig tot een goede houding tegenover biotechnologie te komen. De onzekerheden rond biotechnologie en de aarzelingen omtrent de implementatie ervan remmen de ontwikkelingen in de biotechnologie, waardoor ook de kansen die zij biedt onvoldoende worden benut. Dit blijkt uit het rapport Beslissen over Biotechnologie dat de wrr vandaag publiceert.
Biotechnologie speelt op veel terreinen een rol: in de geneeskunde, de landbouw en de industrie, maar wordt vaak heel verschillend beoordeeld. Zo wordt er in de geneeskunde veel heil van verwacht en liggen de bezwaren vooral bij neveneffecten. Bij de voedselproductie is dat totaal anders: genetisch gemodificeerd voedsel wordt geassocieerd met grote gevaren voor gezondheid en milieu. Over industriële toepassingen daarentegen wordt nauwelijks een discussie gevoerd. De ene biotechnologische innovatie is dus de andere niet.
De analyse van de raad leidt in dit opzicht tot een tweetal conclusies. In de eerste plaats moet de overheid geen algemeen standpunt innemen ten aanzien van biotechnologie, dus niet voor of tegen biotechnologie in het algemeen zijn, maar de afzonderlijke toepassingen ervan beoordelen. In de tweede plaats zou bij die beoordeling een tweetal punten een bijzondere rol moeten spelen. Dat zijn de ethische afwegingen die gemaakt moeten worden, en de risicos die bepaalde toepassingen met zich mee kunnen brengen. Dit zijn moeilijke vragen, omdat ethische meningsverschillen niet door de overheid beslecht kunnen worden en de risicos niet altijd goed zijn in te schatten. Bovendien is sprake van verschillende beoordelingen van die risicos. Toch geeft het rapport aan hoe de overheid met deze beide problemen om kan gaan. Daarentegen meent de raad dat - anders dan vaak wordt aangenomen - de gezondheidsrisicos geen specifiek probleem vormen. Zo is er geen enkele reden te veronderstellen dat genetisch gemodificeerde voedselingrediënten door hun aard meer gezondheidsrisicos met zich mee zouden brengen dan ander voedsel. En ten aanzien van het milieu zijn er naast gevaren en onzekerheden, ook kansen voor een meer milieuvriendelijke manier van produceren.
Deze analyse kan de overheid behulpzaam zijn om op een goede en
vertrouwenwekkende manier om te gaan met de vele toepassingen van
biotechnologie. Daarbij doet het rapport nog een aantal aanbevelingen.
Een ervan betreft de behoefte aan kennis over biotechnologie, zowel
bij het publiek als bij beleidsmakers en politici. Op dit moment zijn
het waarheidsgehalte en de relevantie van die kennis vaak omstreden.
Het is naar de mening van de raad een overheidstaak om ervoor te
zorgen dat kennis uit zoveel mogelijk bronnen gedeeld en getoetst
wordt, bijvoorbeeld door een op te richten virtueel kennisinstituut.
Een tweede aanbeveling betreft het toezicht op voedings- en
geneesmiddelen. Het toezicht daarop moet meer op elkaar worden
afgestemd omdat de grens tussen beide vervaagt, en worden
ondergebracht bij een autoriteit waarvan de onafhankelijkheid verder
gaat dan die van de recent opgerichte Voedsel en Warenautoriteit
(vwa).
Over de wrr
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (wrr) is een
onafhankelijke denktank voor de Nederlandse regering. De wrr geeft de
regering gevraagd en ongevraagd advies over onderwerpen vanuit een
langetermijnperspectief. Deze onderwerpen zijn sectoroverstijgend en
hebben betrekking op maatschappelijke vraagstukken waarmee de regering
in de toekomst te maken kan krijgen. De wrr-adviezen krijgen hun
weerslag in openbare rapporten, die zowel een probleemstellend als
adviserend karakter kunnen hebben. Meer informatie over de wrr is te
vinden op internet: www.wrr.nl
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2003) Beslissen over
biotechnologie, Rapporten aan de Regering nr. 64, Den Haag:
Sdu Uitgevers. isbn 90-12-097924
.
Prijs 32,50
Het rapport is ook beschikbaar op de website van de wrr.
Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen bij het bureau van de wrr:
drs. S.K. Bos-Maier tel. 070 - 356 4668
dr. R.M.A. Jansweijer tel. 070 - 356 4642
© WHY Service Group, for comments e-mail the Webmaster