Nederlandse Vereniging van journalisten

13/2/2003 Sectie Freelance
Freelancers gaan door met ludieke acties

Een 'Year of The Rat-Award' voor Sanoma en een 'graaf Sanocula' die zijn tanden zet in een freelancer. Het zijn spotprenten van boze freelancers die tegen de wurgcontracten van Sanoma protesteren. Sinds freelancers eind vorig jaar met hun strijd begonnen, zijn er tientallen cartoons in omloop die de kwestie spottend verbeelden. De illustraties worden zoveel mogelijk doorgelinkt en zijn zelfs al bij collega-journalisten in Finland gesignaleerd als screensaver. Links naar de cartoons zijn te vinden op o.m. www.infografieken.nl. Ze worden mogelijk geëxposeerd. Andere acties, zoals de e-mailactie die de computernetwerken van Sanoma overbelastte, hebben eveneens tot de nodige media-aandacht geleid.
De freelancers moeten een contract ondertekenen waarin onder meer staat dat zij hun werk gedurende vijf jaar niet aan derden mogen aanbieden. Bovendien bedraagt de provisie 12,5 procent. De NVJ vindt dit onacceptabel laag. Wie niet tekent komt op een zwarte lijst terecht. Volgens Sanoma heeft inmiddels het merendeel van de freelancers het contract ondertekend. Hans Hermans, woordvoerder namens de actievoerende journalisten, vindt dit onzin. `Sanoma geeft geen cijfers, het is absoluut oncontroleerbaar wie wel en wie niet heeft getekend.'
De freelancers laten voorlopig van zich horen, aldus Hermans. `Een eenmalige actie laat een bedrijf als een storm over zich heen komen en gaat dan weer rustig verder. Juist omdat freelancers individueel nauwelijks een vuist kunnen maken, willen we nu laten zien dat we een lange adem hebben. Vanwege het verrassingseffect wil Hermans niet bekendmaken wat de volgende acties zullen zijn.

"Geen Roof maar Recht" noemt de actiegroep van illustratoren, journalisten en fotografen zich die bezwaar maken tegen de wurgcontracten van de (meeste) Sanomabladen.
Ook de NVJ vindt dat een freelancer geen contract moet tekenen waarin hij vrijwel alle rechten weggeeft in ruil voor een habbekrats. De uitgever dreigt de opdrachten te staken als er niet wordt getekend. In de praktijk tekent een aanzienlijk deel van de freelancers niet, zonder dat ze er schade van ondervinden. Wie advies wil hebben kan de NVJ hierover bellen.