"Er is niet geknoeid met bewijsmateriaal"

---

Kunnen de tapkamers van de Nederlandse politie worden gemanipuleerd en is dit gebeurd in het onderzoek naar een Koerdische zakenman? Het zijn vragen die in de afgelopen jaren een aantal keren zijn gesteld en die na uitgebreid onderzoek door het Gerechtshof in Den Bosch zijn beantwoord: er is niet geknoeid met het bewijsmateriaal in deze zaak. Het televisieprogramma Zembla besteedde op donderdag 6 februari opnieuw aandacht aan de kwestie. Daarbij was geen sprake van nieuwe gezichtspunten.

Waar gaat het over?

Op 30 juli 2002 werd een Koerdische zakenman veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Onder meer voor het medeplegen van moord, medeplegen van gijzeling en het deelnemen aan een criminele organisatie. In het onderzoek is gebruik gemaakt van telefoontaps. Het bewijs kwam ook voor een groot gedeelte uit de getapte gesprekken.
Gedurende het proces is door de verdediging een aantal keren gesteld dat er was geknoeid met de getapte telefoongesprekken. Dit zou mogelijk zijn geweest doordat de tapkamers die de Nederlandse politie gebruikt, zouden kunnen gemanipuleerd.

Het oordeel van het Gerechtshof in Den Bosch

De verdediging van de zakenman beriep zich op een tweetal voormalige overheidsambtenaren om deze redenering te onderbouwen. Hierop is aan het Nederlands Forensisch Instituut gevraagd nader onderzoek te verrichten. ,,Ook dit onderzoek leverde geen enkele aanwijzing op voor enigerlei vorm van manipulatie of montage. In voornoemde onderzoeken zijn de opmerkingen van de verdediging over tikken en achtergrondgeluiden en dergelijke betrokken", aldus het Hof van 30 juli 2002.
,,Dat Nederland geen controle zou hebben over het functioneren van de tapkamers doordat er in Nederland geen kennis bestaat van de uit Israël afkomstige software is, voor zover dit al juist zou zijn, onvoldoende om aan te nemen dat er met telefoontaps is gemanipuleerd. Uit het onderzoek van de afgeluisterde telefoongesprekken zijn voor die veronderstelling, zoals gezegd, geen feitelijke aanwijzingen gevonden en de inhoud van de gesprekken komt ook veelal overeen met gebeurtenissen die zich werkelijkheid hebben afgespeeld", aldus opnieuw het gerechtshof.
Officier van justitie mr. T.H.W. Stein, specialist op het terrein van afluisteren, meent dat er geen redenen zijn om te twijfelen aan de betrouwbaarheid van de tapkamers die bij de Nederlandse politie in gebruik zijn. Hij stelt (ook in Zembla) dat geen enkel elektronisch systeem voor de volle honderd procent waterdicht is, maar dat er geen enkele aanwijzing is dat de tapkamers en dus ook de tapverslagen gemanipuleerd zijn.

De zaak zelf

De Koerdische zakenman vormde, volgens het Gerechtshof in Den Bosch, ,,samen met anderen een criminele organisatie die in Nederland zijn weerga nauwelijks kent. (...) de organisatie hield zich bezig met drugsdelicten en kende daarnaast een geweldsafdeling die zorgde voor de incasso van schulden en vergelding. Zolang de zaken goed verliepen, bemoeide de verdachte zich nauwelijks met de dagelijkse gang van zaken, maar bij problemen bleek zijn stem doorslaggevend te zijn. Hij had binnen de organisatie de macht de uiteindelijke beslissingen te nemen en hij had het gezag waardoor anderen aan zijn opdrachten gehoor gaven of wilden geven." De levenslange gevangenisstraf werd door het Hof als volgt onderbouwd: ,,Het nietsontziende karakter van de organisatie waarvan de verdachte de leider was, is een factor die in de overwegingen omtrent de strafmaat een groot gewicht in de schaal legt. De koelbloedige, meedogenloze wijze waarop de verdachte wereldwijd acties van vergelding (cq pogingen daartoe) initieerde en regisseerde vraagt om een reactie, die voor de toekomst uitsluit dat hij nog ooit de gelegenheid krijgt, om op een dergelijke wijze over de levens van anderen te beslissen."