MUSEUM HET REMBRANDTHUIS
Museum het Rembrandthuis presenteert nieuwe Rembrandt
PERSBERICHT
Museum het Rembrandthuis presenteert recent ontdekte
Rembrandt
Rembrandts verborgen zelfportretten: 30 januari t/m 16 maart 2003
Op donderdag 30 januari om 12.30 wordt in Museum het
Rembrandthuis een recent ontdekt zelfportret van Rembrandt
gepresenteerd door Professor Ernst van de Wetering, hoofd van het
Rembrandt Research Project en 'ontdekker' van het schilderij.
Rondom deze ontdekking heeft Museum het Rembrandthuis de
tentoonstelling Rembrandts verborgen zelfportretten georganiseerd,
die t/m 16 maart te zien is.
In 1994 en 1995 onderzocht het Rembrandt Research Project een
schilderij dat eruit zag als een zelfportret van Rembrandt, maar
vanwege verscheidene ongebruikelijke en kwalitatief zwakke
passages niet als eigenhandig kon worden geaccepteerd. Oude
foto's maakten duidelijk dat het schilderij een reeks dramatische
gedaanteveranderingen had ondergaan.
Uit een opname van omstreeks 1935 blijkt dat de kop toen nog was
voorzien van lang haar en een opgedraaide snor. Bovendien droeg
de man een bontmantel en een hoge muts waaraan een grote
kwast hing. De figuur leek een Russische bojaar voor te stellen. De
toenmalige eigenaar moet hebben gezien dat de muts een latere
toevoeging was en hem daarom hebben verwijderd. Op een foto uit
omstreeks 1950 is te zien hoe hierdoor een baret is blootgelegd.
Vervolgens heeft de volgende eigenaar, een schilderijenrestaurator,
ook delen van de snor en het haar verwijderd, zoals een opname
van omstreeks 1980 laat zien. De verwijderde delen waren terecht
als toevoegingen aan het oorspronkelijke zelfportret herkend. Maar
er resteerden nog resten van de oude overschildering.
Tijdens onderzoek van het schilderij in deze toestand door het
Rembrandt Research Project werd een aantal verrassende
ontdekkingen gedaan. Zo leek een nooit overschilderd gedeelte van
het gezicht door Rembrandt zelf te zijn geschilderd. Hetzelfde gold
voor de gehele achtergrond. De signatuur bleek door Rembrandt
zelf in de natte verf te zijn aangebracht.
Toen onderzoek uitwees dat ook onder de nog resterende
overschilderingen eigenhandige passages leken schuil te gaan,
werd besloten ook deze overschilderingen te verwijderen. Na een
langdurige, en wetenschappelijk begeleide, restauratie ziet het
zelfportret er nu weer uit zoals het in 1634 door Rembrandt werd
geschilderd.
De vermoedelijke verklaring voor de vreemde nu ongedaan
gemaakte transformatie van het schilderij was een even
opwindende ontdekking als die van het 'nieuwe zelfportret' zelf.
Rembrandt moet vooral in zijn vroege Amsterdamse periode ten
behoeve van de verkoop aan kunstliefhebbers en verzamelaars een
of meer geschilderde zelfportretten in voorraad hebben gehad. Een
aantal daarvan bleef onverkocht en vertoonde na verloop van tijd
kennelijk geen goede gelijkenis meer met de schilder. Om die
reden werden deze 'winkeldochters' als het ware gerecycled, door
Rembrandt zelf of door een van zijn leerlingen.
De achtergronden van deze ontdekkingen worden uitvoerig
beschreven in een speciale editie van de Kroniek van het
Rembrandthuis. Het boekje bevat drie artikelen van de hand van
Ernst van de Wetering. De twee laatste (een catalogustekst en een
essay) zijn overgenomen uit het binnenkort te verschijnen vierde
deel van A Corpus of Rembrandt Paintings. In het inleidende artikel
worden deze teksten samengevat. Deze publicatie is verkrijgbaar in
Museum het Rembrandthuis voor 7,50 euro.
Museum het Rembrandthuis
Jodenbreestraat 4
1011 NK Amsterdam
www.rembrandthuis.nl
Openingstijden
Ma t/m za 10.00 tot 17.00 uur
Zon- en feestdagen 13.00 tot 17.00 uur