Society for International Development - Afdeling Nederland
P E R S B E R I C H T
Armoede en onduurzaamheid bedreigen wereldvoedselsituatie
Landbouwexpert Rudy Rabbinge geeft 3e lezing in SID-serie over mondiale
risico's en hun gevolgen voor het Zuiden.
Rotterdam, 16 januari 2003
Armoede en onduurzaamheid zijn grote risicos voor de wereldvoedselsituatie
in de komende eeuw. De voedselproductiesystemen worden er grondig door
aangetast. En terwijl de onduurzaamheid in het Westen de internationale
politieke agenda bepaalt, zijn de gevolgen van armoede en gebrek aan
duurzame productie in het Zuiden het grootst. Dat stelt wereldvoedselexpert
Rudy Rabbinge maandag 20 januari a.s. in zijn lezing "Voedsel, armoede en
ontwikkeling in de 21e eeuw; Wereldvoedselrisicos door onduurzaamheid?"
voor de Nederlandse Afdeling van de Society for International Development
(SID). Rabbinge is de derde spreker in de SID-lezingencyclus "De Mondiale
Risicomaatschappij: Gevaren, Risicos en Politiek in een Verweven Wereld",
over mondiale risicos en hun gevolgen voor het Zuiden". Lokatie: Vrije
Universiteit, De Boelelaan 1105, Amsterdam; aanvang: 18.00 uur.
De laatste 100 jaar heeft de voedselproductie de groei van de wereldbevolking goed kunnen bijbenen. Mede door drie groene revoluties, met betere productietechnieken en vooral grotere opbrengsten per vierkante meter, lijkt de globale balans positief. Toch sterven er elke dag tienduizenden mensen van de honger. Zon 800 miljoen zijn permanent ondervoed. Het grootste deel leeft in Azik. Maar ook Afrika wordt getroffen; en relatief het hardst. Rabbinge gaat in op de oorzaken van deze situatie, die des te tragischer is omdat landbouwtechnieken het in principe mogelijk maken meer dan 40 miljard mensen te voeden.
Daarnaast schetst Rabbinge de belangrijkste risicos voor de
wereldvoedselsituatie in de komende eeuw. Die liggen vooral in de aantasting
van opbrengst, stabiliteit, flexibiliteit en veerkracht van de
productiesystemen als gevolg van armoede en - wat hij noemt -
onduurzaamheid. En terwijl de onduurzaamheid in het Westen de
internationale politieke agenda bepaalt, zijn de gevolgen van armoede en
gebrek aan duurzame productie in het Zuiden het grootst. Daar verdwijnen
jaarlijks miljoenen vierkante meters bos door arme boeren op zoek naar
vruchtbare grond.
De wereldbevolking van vandaag kan niet gevoed met de landbouw van
gisteren. En de bevolking van morgen zeker niet met de landbouw van
vandaag, stelt Rabbinge. Een doorbraak is daarom niet te verwachten van
pleidooien voor de broekriem, voor een grotere nadruk op regionale en
lokale landbouw en een afwenden van globalisering. Dat gaat uit van
koek-denken: de omvang van de koek staat vast. De wetenschappelijke
onderbouwingen daarvan zijn zelden juist en vaak gekleurd door perceptie
en vooroordeel.
Juist ook vanwege milieudoelen pleit Rabbinge voor een globale - niet puur
economische, maar vooral teeltkundige - benadering. De oplossing ligt in
hogere opbrengsten en betere voedingswaarden. Klassieke
veredelingstechnieken zijn onvoldoende, maar nieuwe ecotechnologische
methodes voor plantaardige en dierlijke productie en landgebruik bieden
grote mogelijkheden. Zo kunnen ook onduurzaamheids-karakteristieken als
erosie, verzilting en pesticidengebruik worden tegengegaan. Rabbinge gaat
ook in op de risicos van biotechnologie die deels onterecht worden
opgeblazen, maar deels ook worden gebagatelliseerd.
Rabbinge, SID en mondiale risico's
Prof.dr.ir. Rudy Rabbinge (1946) is internationaal vooraanstaand
deskundige op het terrein van het wereldvoedselvraagstuk en de raakvlakken
daarvan met de ecologische vernieuwing van landbouw, milieu en
landgebruik. Hij is onder meer hoogleraar en decaan aan de Universiteit
Wageningen, lid van de Eerste Kamer en nauw betrokken bij het
International Rice Research Institute in de Filippijnen, het vlaggeschip
van internationaal landbouwkundig en milieuonderzoek. Als lid van de
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid was hij verantwoordelijk
voor rapporten die als basis dienden voor het Nederlandse beleid inzake
landbouw, milieu, duurzaamheid en ruimtelijk beleid.
De Duitse socioloog Ulrich Beck beschreef onze Westerse samenleving als een risicomaatschappij gekarakteriseerd door georganiseerde onverantwoordelijkheid. Veroorzakers van risicos worden daarin beschermd ten koste van de slachtoffers van diezelfde risicos. Als we onze wereld van nu beschouwen als een mondiale risicomaatschappij, wat zijn dan de belangrijkste mondiale risicos van vandaag en morgen? Wat zijn de mogelijke gevolgen daarvan voor het Zuiden? En is er een preventieve en structurele aanpak van deze gevaren en dreigingen mogelijk? Die vragen staan centraal in de nieuwe lezingenserie van SID-Nederland: "De Mondiale Risicomaatschappij: Gevaren, Risicos en Politiek in een Verweven Wereld".