infobulletin 31, oktober 2002
Europan 7 start!
Op 13 januari 2003 gaat de zevende Europan-prijsvraagronde van start.
Voor de eerste keer zal de totale aanmeldingsprocedure via het
internet verlopen. Via de website www.europan-europe.com, die op 13
januari 2003 de lucht in gaat, kunnen architecten(teams) zich
inschrijven. Het prijsvraagmateriaal, zoals algemene informatie over
alle locaties en het reglement, is op deze site te vinden. Na
registratie van de deelnemers en betaling van 100 euro inschrijfgeld,
ontvangt de teamleider een uniek password. Met dit password heeft hij
of zij direct toegang tot alle prijsvraaginformatie en kan de
uitgebreide informatie over een gekozen locatie worden gedownload.
Hierdoor worden de vertragingen die voorheen in sommige landen
ontstonden door de gebrekkige postbezorging ondervangen.
Aan Europan 7 doen 19 Europese landen mee die gezamenlijk circa 60
locaties beschikbaar stellen. Europan Nederland heeft vier locaties
gevonden die aansluiten bij het thema voor Europan 7, dat in het
Engels `Suburban Challenge' luidt en in het Nederlands `nieuw leven in
de suburb'.
Maarten Kloos, directeur van de Stichting Architectuur Centrum
Amsterdam (ARCAM), is bereid gevonden op te treden als voorzitter van
de jury van Europan 7.
In december 2002 zal uitgebreidere informatie over Europan 7 worden
verspreid.
Tijdens de prijsvraag zal de website van Europan Nederland,
www.europan.nl, regelmatig geactualiseerd worden, onder andere naar
aanleiding van vragen van de deelnemers. Ook zal op de website een
Nederlandse vertaling van het reglement te vinden zijn.
Nederlandse locaties Europan 7
Amsterdam: de planlocatie De locatie in Amsterdam is gelegen in de
Westelijke Tuinsteden, het suburbia van de jaren vijftig en zestig,
waar de grote herstructureringsslag inmiddels goed op gang is. Het
studiegebied is een woonbuurt in Geuzenveld-Zuid met 582
portieketagewoningen, galerijwoningen en maisonnettes, ontworpen door
het destijds toonaangevende architectenbureau Van den Broek en Bakema,
gebouwd in 1957. Er staan uitsluitend sociale-huurwoningen. In de
buurt ligt een winkelstraat die zijn functie verliest. De woningen
zijn verouderd en hebben technische gebreken (koudebruggen). Een deel
van de voorraad is behoudenswaardig (galerijwoningen en maisonnettes)
en een deel is aan vervanging toe (portieketage). Vanuit ruimtelijke
kwaliteit is het echter de vraag of oud en nieuw verantwoord te
combineren zijn. Door de aanpak van woningen, voorzieningen en
openbare ruimte moet een levendig woongebied ontstaan met instroom van
nieuwe bewonersgroepen en mogelijkheden voor een wooncarrière.
Den Haag: bestaande bebouwing Moerwijk-Zuid
Moerwijk vormt een van de eerste stadsuitbreidingen volgens het
structuurplan voor Den Haag-Zuidwest van Dudok uit 1949, een symbool
voor de wederopbouw van Nederland. De structuur en de compositie zijn
kenmerkend voor de systematische stedenbouw van de naoorlogse,
suburbane stadsuitleg. De wijk heeft een ruime opzet van lanen,
bijzondere velden, singels, bebouwing in verschillende
verkavelingtypen in gestapelde bouw en collectieve binnentuinen. Van
het totale woningbestand in het studiegebied Moerwijk-Zuid (2.392
woningen) moet ruim 70 procent worden gesloopt.
Het doel van de herstructurering is verbreding van de
bevolkingdifferentiatie door ontwikkeling van nieuwe woonmilieus en
gericht woningaanbod op basis van de potenties van de locatie en de
aanwezige marktvraag in wijk en regio. De doelgroepen vormen vooral
jonge tweeverdieners en jonge gezinnen. De contrastrijke woonmilieus
moeten tezamen een vernieuwde collectieve identiteit verbeelden:
hedendaags wonen in de `Parkstad van Den Haag'.
Hengelo: het te slopen kantoorgebouw
De locatie in Hengelo onderscheidt zich van de andere Nederlandse
locaties voornamelijk door de ligging aan de rand van het
centrumgebied van de stad. Niettemin wordt het gebied gekenmerkt door
een sterk suburbaan karakter en ook de opgave vraagt oplossingen die
samenhangen met de moderne suburb. De functionele invulling van het
studiegebied bestaat uit wonen en werken (kantoren). De planlocatie
bevindt zich aan de rand van een buurt met overwegend villa's, gebouwd
aan het begin van de twintigste eeuw, met een groenstedelijk karakter
en een relatief hoog grondgebruik. Het op de locatie aanwezige
kantoorgebouw uit de jaren zestig wordt gesloopt. De locatie wordt
begrensd door een beekloop die voor de waterhuishouding van Hengelo
van grote betekenis is. Een verbinding van het villamilieu met het
binnenstedelijke milieu vormt de opgave vanuit de stedenbouwkundige
invalshoek. Naast de woonfunctie is er ruimte voor kleinschalige
maatschappelijke dienstverlening en commerciële activiteiten.
Rotterdam: de havenspoorlijn die zal verdwijnen
Een van de wijken die in Rotterdam in het kader van de
herstructurering worden aangepakt is Zuidwijk, gelegen aan de rand van
de stad. De stedenbouwkundige structuur van de wijk is helder en
sterk, het vele groen wordt door iedereen gewaardeerd. Zowel de
woningvoorraad (veel portieketagewoningen) als het voorzieningenniveau
in de wijk zal gemoderniseerd moeten worden. Voor de herontwikkeling
van de wijk is het van belang om de bestaande kwaliteiten te
versterken. Het tuinstadkarakter zal (in een moderne versie) drager
moeten zijn van de vernieuwing. De Europan-locatie bevindt zich aan de
zuidzijde van de wijk, waar de bebouwing overgaat in het platteland.
De havenspoorlijn die nu nog de wijk van het platteland scheidt, zal
verdwijnen. Het groen aan de rand moet dan ook voor de huidige en
toekomstige bewoners toegankelijk en bruikbaar worden. De te
realiseren woningbouw moet een positieve bijdrage leveren aan de
opbouw van de wijk.
Informatiemarkt 18 januari 2003
De start van Europan 7 wordt in Nederland gevierd op de infomarkt voor
potentiële deelnemers en belangstellenden in het Nederlands
Architectuurinstituut. Om 11.00 uur vindt een rondetafelgesprek plaats
met de partijen die een locatie beschikbaar stelden in Nederland,
waarin de intenties van de betrokken corporaties en gemeenten aan de
orde komen. Na het gesprek vindt de officiële ondertekening van de
overeenkomsten tussen deze partijen en Europan plaats. De hele dag
zijn vertegenwoordigers van de Nederlandse locaties aanwezig voor het
geven van presentaties en voor het beantwoorden van vragen.
Deskundigen op het gebied van het thema `nieuw leven in de suburb'
geven een lezing en er zullen discussies rond het thema plaatsvinden.
Ook worden voor architecten interessante instellingen en
vaktijdschriften uitgenodigd zich te presenteren op de markt.
Internationale beginmanifestatie
Op 14, 15 en 16 februari 2003 vindt de internationale
beginmanifestatie voor Europan 7 plaats in het Spaanse Cordoba. Alle
Europan-landen zullen vertegenwoordigd zijn met stands, waar
potentiële deelnemers informatie kunnen inwinnen over de prijsvraag en
over de locaties. Doorlopende presentaties van alle Europese locaties,
informatieve lezingen en discussies met vertegenwoordigers van de
locaties helpen de bezoekers bij het maken van een locatiekeuze en het
doorgronden van het thema. Daarnaast is deze manifestatie een
uitgelezen kans om internationale contacten op te doen en een
(internationaal) team samen te stellen.
Ook is er een interessant excursieprogramma samengesteld. Dit
programma omvat diverse thematische excursies in en rond Cordoba, een
stad die naast historische bouwwerken ook interessante moderne
architectuur herbergt. Ten slotte is er de mogelijkheid om
nabijgelegen steden in deze prachtige streek nader te verkennen, zoals
bijvoorbeeld de hoofdstad van Andalusië: Sevilla.
Houd de website van Europan Nederland in de gaten voor het
gedetailleerde programma van de internationale beginmanifestatie,
alsmede voor reissuggesties naar en hotelmogelijkheden in Cordoba.
Tijdschema Europan 7
13 januari 2003 Start Europan 7
18 januari 2003 Informatiemarkt (NAi)
14 -16 februari 2003 Internationale beginmanifestatie in Cordoba
(Spanje)
2 mei 2003 Uiterste datum aanvraag locatiedossiers en samenstelling
deelnemersteams
2 juni 2003 Uiterste datum voor het inleveren van inzendingen
juli - november 2003 Jurering
8 december 2003 Bekendmaking van de prijswinnaars
S333
Schots 1 van S333 in Groningen Konden we in ons vorige infobulletin
berichten over de realisatie van het project van Europan 4-winnaars
Arons & Gelauff in Amsterdam-Osdorp, nu is het de beurt aan S333 met
het ontwerp dat werd gemaakt naar aanleiding van het winnende plan
voor het `Circusterrein', de locatie die de gemeente Groningen in 1993
beschikbaar stelde voor Europan 3. Aan het einde van dit jaar worden
de gebouwen in gebruik genomen die Burton Hamfelt, Chris Moller,
Dominic Papa en Jonathan Woodroffe ontwierpen voor een deel van het
CiBoGa-terrein, een gebied dat in totaal zo'n 1.000 woningen zal
bevatten en gericht zal zijn op tal van verschillende gebruikers en
activiteiten.
Uitgangspunt voor de prijsvraagopgave was destijds dat het gebied een
overgang zou vormen tussen de historische binnenstad en de
stadsuitbreidingen uit de jaren dertig en dat enkele
cultuurhistorische bouwwerken op het terrein gehandhaafd moesten
blijven.
Voor het CiBoGa-terrein is het concept van zogenoemde `schotsen'
bedacht: eilandjes van bebouwing, drijvend in een geheel groene, open
ruimte, waarbij de parkeergarages onder een deel van de buurt
gesitueerd zijn. De schotsen van S333 omvatten 149 woningen, 4.500 m2
winkels en 300 ondergrondse parkeerplaatsen. Op straatniveau bepalen
supermarkten en kleine winkels het beeld, maar daarboven rijzen
indrukwekkende woongebouwen. Schots 1, geheel bekleed met glas, is een
robuust appartementengebouw, rondom verschillende openbare en
semi-openbare collectieve ruimtes. De gevels van de bebouwing van
schots 2 zijn geheel bekleed met hout en voorzien van grasdaken. De
schotsen van S333 bieden over het hele terrein een grote
verscheidenheid aan woonmogelijkheden, die gecreëerd wordt door
aanpassing van het basistype aan factoren zoals lichtinval,
oriëntatie, toegankelijkheid en de relatie tot de bestaande bebouwing.
Meer informatie over S333 vindt u op hun website: www.s333.org
* infobulletin mei 2002
laatste verandering: 11 november 2002