9-1-2003
TLN wil files met kwaliteitsnet en mobiliteitsmarkt aanpakken
Files kosten het wegvervoer jaarlijks 1,2 miljard gulden per jaar en
zorgen ervoor dat vrachtwagens gemiddeld tien procent van de tijd
stilstaan. Terwijl de weggebruikers ongeveer 15 miljard euro aan
verkeersgerelateerde belastingen betalen, besteden de verschillende
wegbeheerders in totaal slechts eenderde van dat bedrag aan wegen.
Zo stroomt meer dan 2 miljard euro van de algemene middelen naar de
rijkswegen in de vorm van investeringen en onderhoud. Om te komen tot
een krachtige aanpak van de zwaarste files stelt Transport en
Logistiek Nederland voor een mobiliteitsmarkt tot stand te brengen
waarbij de gebruiker een kilometerprijs betaalt voor de ontwikkeling
van een kwaliteitswegennetwerk.
Een en ander staat in het rapport Timmeren aan de weg dat TLN
voorzitter Mich van der Harst tijdens het jaarcongres van Transport en
Logistiek Nederland heeft aangeboden aan verkeersminister De Boer. Het
rapport beschrijft in drie stappen op welke manier de oplossing van
het filevraagstuk is te realiseren.
Volgens Van der Harst moet de overheid wegen niet overal een beetje
verbreden, maar zich concentreren op de belangrijkste routes. TLN
spreekt in dit verband van een kwaliteitsnetwerk, ofwel een landelijk
netwerk van wegen dat de belangrijkste concentraties met elkaar
verbindt. Dat zijn niet alleen rijkswegen, maar ook daarop aangesloten
provinciale en gemeentelijke wegen. En niet te vergeten een goede
aansluiting op spoor- en waterverbindingen. Want die hebben we de
komende jaren eveneens hard nodig.
Stap twee is de invoering van een efficiënt systeem voor de betaling
van een kilometerprijs dat budgettair neutraal in de plaats zou moeten
komen van het huidige systeem van vaste lasten. Van der Harst: Dat is
naar onze mening een noodzakelijke prikkel om het niet-economisch
verkeer tot een ander gebruik van de weg te brengen. Wij zijn het dus
niet eens met de minister die van mening is: eerst bewegen, dan
beprijzen . Dat klinkt wel mooi, maar dan gebeurt er niets. Wij
zeggen: kom maar op met een ander slim systeem. De laatste maatregel
die TLN in Timmeren aan de weg voorstelt is weggebruikers zelf te
laten bepalen welke knelpunten moeten worden opgelost. Zij zouden dan
tegelijkertijd bereid moeten zijn via datzelfde systeem van
elektronisch beprijzen te gaan betalen voor het oplossen van zon
knelpunt.
Als rekenvoorbeeld noemt Van der Harst de filekosten van de A1 die hij
becijferd op een hypothetisch bedrag van 100 miljoen gulden. Die
rekening krijgen de weggebruikers nu gepresenteerd. Alleen krijgen ze
er niets voor. Als de investeringskosten van de oplossing van het
knelpunt een extra rijstrook - lager zijn dan die 100 miljoen euro,
bijvoorbeeld 50 miljoen euro, dan handelen die weggebruikers
economisch rationeel wanneer zij dat bedrag voor hun rekening nemen.
En dan blijft er per saldo nog 50 miljoen euro over. Het aanleggen van
wegen wordt in deze opzet een kwestie van vraag en aanbod. Er ontstaat
een mobiliteitsmarkt. En bij elke markt hoort een prijs, ook in het
wegtransport.