Rijksuniversiteit Groningen

Identiteit en autobiografie in Zuid-Afrika

Cultuur en samenleving vormen het zelfbewustzijn waarmee iemand zijn gedachten realiseert. De constructie van 'zelfbewustzijn' en 'identiteit' vindt plaats onder invloed van vele economische, politieke en culturele krachten. Als geen ander literair genre leent zich de autobiografie om het begrip 'identiteit' nader te bestuderen. Daarom onderzocht promovendus Sam Raditlhalo de vorm en de functie van de autobiografie in Zuid-Afrika. Raditlhalo bekeek autobiografieën van onder meer Es'kia Mphahlele, Bloke Modisane, Trevor Huddleston, Helen Joseph, Frank Chicane, Indres Naidoo, Simon Farisani, Caesarina Makhoere en Frederik Willem de Klerk. In een raciaal, cultureel en sociaal gedifferentieerd land als Zuid-Afrika, met zijn geschiedenis van kolonialisme en apartheid, zijn meervoudige identiteiten ontstaan en geconstrueerd. Dat begon reeds met de eerste Nederlandse nederzettingen op de Kaap (sinds 1652), toen de kolonisten een bepaalde identiteit aan lokale bewoners opdrongen door middel van acculturatie en politieke onderwerping. Heel pregnant gebeurde dat tijdens de jaren van de apartheid, toen blanke minderheidsregeringen in Zuid-Afrika obsessief probeerden bestaande identiteiten uit te wissen en andere, 'ideale' identiteiten op te leggen. Identiteiten zijn complex en worden historisch gevormd; niettemin zijn ze veranderlijk en veranderbaar. Raditlhalo concludeert dat een ware Zuid-Afrikaanse identiteit ondenkbaar is zolang niet het gemeenschappelijke verleden, met al zijn tekortkomingen, de trotse bagage wordt van elke Zuid-Afrikaan.

Sam Raditlhalo (Johannesburg Zuid-Afrika, 1964) studeerde af als Master of Arts in Afrikaanse literatuur aan de Universiteit van de Witwatersrand. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Engels van de Faculteit der Letteren van de RUG. Raditlhalo is verbonden aan de Universiteit van Venda.

Datum en tijd

donderdag 9 januari 2003, 16.00 uuur

Promovendus

S.I. Raditlhalo, tel. 00 27 15 962 8291, fax 00 27 15 962 4749, e-mail: raditlhalo@univen.ac.za (werk)

Proefschrift

Who am I? The construction of identity in twentieth-century south African autobiographical writings in English

Promotor

prof.dr. H.E. Wilcox

Faculteit

letteren

Plaats

Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Promotie