Persbericht
2 januari 2003, nr. 002
Een symposium op het raakvlak tussen wetenschap en samenleving
Milieusysteemanalyse zoekt antwoord op milieuvraagstukken
Op 1 juli 2002 werd de Wageningse hoogleraar prof. Leen Hordijk
benoemd tot Directeur van het gerenommeerde International Institute
for Applied Systems Analysis (IIASA) in Oostenrijk. Rond het afscheid
van prof. Hordijk als leider van de Leerstoelgroep
Milieusysteemanalyse en als directeur van het Wagenings Instituut voor
Milieu- en Klimaatonderzoek (WIMEK) wordt een symposium georganiseerd
met de titel: Environmental Systems Analysis: Environmental Research
at the Edge of Science and Society. Het symposium wordt op 8 januari
2003 gehouden in Congrescentrum "De Reehorst", Bennekomseweg 24 te
Ede.
De leerstoelgroep heeft een programma samengesteld waar tien
internationaal vooraanstaande wetenschappers hun licht laten schijnen
op wat er in de afgelopen tien jaar bereikt is in de
systeemanalytische milieuwetenschappen en wat ons in deze eeuw nog
allemaal te wachten staat. Woorden als Tovenarij en het schatten van
de toekomst worden hierbij niet geschuwd.
Onze samenleving is complex en we hebben te maken met een groot aantal
ontwikkelingen, veranderingen en problemen. Verstedelijking van
Nederland gecombineerd met grote druk op de natuurlijke omgeving,
grensoverschrijdende luchtverontreiniging en mondiale
klimaatverandering zijn hier goede voorbeelden van. Om de kwaliteit
van onze samenleving en onze omgeving te behouden is het noodzakelijk
om een aantal vragen te beantwoorden zoals: wat is de oorzaak van de
ontwikkelingen en milieuproblemen? Hoe ziet de toekomst er uit? Hoe
kunnen we invloed uitoefenen op deze ontwikkelingen en de
veranderingen sturen om de genoemde problemen op te lossen? Wat kunnen
beleidsmakers, de commerciële sector of burgers zelf doen?
Bij het beantwoorden van bovenstaande vragen speelt de wetenschap een
belangrijke rol. In het verleden werd daarbij vaak ingezoomd op
specifieke onderdelen van het hele systeem (bv. economie, ecologie,
sociologie). De laatste 10 jaar is duidelijk geworden dat deze
disciplinaire aanpak de bovenstaande vragen niet in voldoende mate kan
beantwoorden. Studies die het gehele maatschappelijke en natuurlijke
systeem analyseren blijken onmisbaar te zijn. Het integreren van
kennis uit de natuurwetenschappelijke en maatschappijwetenschappelijke
hoek biedt nieuwe inzichten.
Op het eerste gezicht lijkt bijvoorbeeld de aanleg van nieuwe wegen,
stuwdammen en kappen van bos logisch om economische vooruitgang te
boeken; bij een meer geïntegreerde blik blijkt dat de verliezen
(sociaal-cultureel, ecologisch én economisch) de baten vaak ver
overstijgen, ten koste van het welzijn van grote bevolkingsgroepen en
toekomstige generaties.
De laatste jaren heeft deze systeembenadering op zowel nationaal,
Europese en mondiale schaal belangrijke ontwikkelingen doorgemaakt en
interessante successen geboekt. Een groot aantal internationale
conventies, beleidsmaatregelen en technologische ontwikkelingen zijn
in belangrijke mate gebaseerd op of voortgevloeid uit de
milieusysteemanalytische aanpak. Zo is het Europese verdrag over
grensoverschrijdende luchtverontreiniging direct gebaseerd op
systeemanalytische modelstudies. Milieusysteemanalyse heeft de
problemen en mogelijke oplossingen waar we met zn allen voor staan
zichtbaar gemaakt.