Behoudt de toeleverancier zijn eigendomsrecht?
Krachtens artikel 5:3 van het Burgerlijk Wetboek is de eigenaar van
een zaak ook eigenaar van haar bestanddelen. Dit uitgangspunt ligt op
het eerste gezicht voor de hand. De eigenaar van een fiets is immers
ook eigenaar van het stuur, de trappers en de wielen; de eigenaar van
een auto is eigenaar van de versnellingsbak, de achteras en de chip
die deel uitmaakt van het ABS-besturingssysteem. Wanneer zaken van
verschillende eigenaars tot één zaak worden verenigd, is de regel van
art 5:3 BW plots evenwel minder vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld wanneer
een geheugenkaart in andermans computer wordt geplaatst; of wanneer
melk van verschillende boeren in een tankauto wordt vermengd; of
wanneer motoren worden vervaardigd uit onder eigendomsvoorbehoud
geleverde cilinders, kleppen en rotoren. Op grond van art. 5:3 BW rust
in het vervolg nog slechts één eigendomsrecht op het geheel dat als
één zaak wordt aangemerkt. Maar aan wie komt dit eigendomsrecht toe?
En wie verliest wellicht zijn eigendomsrecht? Voor roerende zaken is
de beantwoording op deze vragen te vinden in de wettelijke bepalingen
inzake natrekking, vermenging en zaaksvorming. Hierbij zijn
principiële keuzen gemaakt die bepalend zijn voor de fundamenten van
ons goederenrecht. Promovendus Jacomien Wichers onderzocht de
overwegingen waarop deze keuzen zijn gebaseerd: op hetgeen naar
objectief recht als 'zaak' wordt aangemerkt, op verbinding, vermenging
en vorming van roerende zaken tot één zaak en op de toewijzing van de
eigendom die daarvan het gevolg is. De regelingen in het Burgerlijk
Wetboek worden voorts op onderdelen vergeleken met de verwante
regelingen in het Duitse Bürgerlichen Gesetzbuch. Hiernaar wordt in de
Nederlandse rechtsliteratuur veelvuldig verwezen en ze zijn voor de
handelspraktijk van groot belang.
Jacomien Wichers (Groningen, 1963) studeerde rechten aan de RUG. Haar
promotieonderzoek verrichtte zij, deels gefinancierd door NWO, bij de
afdeling Privaatrecht en Notarieel Recht van de Faculteit der
Rechtsgeleerdheid van de RUG.
Datum en tijd
dinsdag 24 december 2002, 10.30 uur
Promovendus
mw. J.E. Wichers, tel. (050)534 56 03
Proefschrift
Natrekking, vermenging en zaaksvorming. Opmerkingen bij de algemene
regeling voor roerende zaken in het Burgerlijk Wetboek
Handelsuitgave
Kluwer, Deventer (begin 2003)
Promotor
prof.mr. J.H. Nieuwenhuis
Faculteit
rechtsgeleerdheid
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Nieuwe uitgave
Uitgave