Gezaghebbend advies: meer rechtzekerheid voor de burger en onderneming (20/12/02)
N-VA-kamerlid Danny Pieters werkte een omvattend voorstel uit waardoor
elke burger en onderneming meer rechtszekerheid krijgt. Dankzij de procedure van het gezaghebbend advies kan elke beslissing (bvb. een investering, verandering van job, bouwen...) voorafgaand worden voorgelegd aan de bevoegde overheidsdienst. Zo weet men hoe deze juridisch staat ten overstaan van de voorgenomen handeling en kan de betrokkene geen administratieve of strafrechtelijke sancties opgelegd worden wanneer hij handelt naar het gezaghebbend advies.
Een concreet voorbeeld: twee kleine ondernemingen die pakweg
sportrolstoelen verkopen, willen fuseren waardoor ze 60 % van deze
nichemarkt in handen krijgen. Voor deze ondernemingen is het cruciaal
om op voorhand te weten of de Belgische en Europese autoriteiten deze
fusie al dan niet zullen verbieden als monopolievorming. Hiervoor
kunnen ze dan wel te rade gaan bij advocaten, maar dan nog blijven er
veel vragen open.
In feite verleent de overheid via de GA-procedure gratis (of voor een
kleine retributie) juridisch advies over de mogelijke gevolgen van een
handeling van een burger of onderneming. Zo kunnen deze een juiste
beslissing nemen. Tegelijkertijd wordt de overheid verplicht om een
duidelijk standpunt te nemen vooraleer er zich problemen voordoen. Zo
wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de vermindering van de
belasting van de rechtbanken.
Het gezaghebbend advies blijft evenwel een advies en geen voorafgaande
beslissing waardoor de beslissende overheid gebonden is. Immers,
uiteindelijk komt het steeds de rechter toe om toe te zien op de
correcte toepassing van de wet. In het andere geval zou een aparte
rechtspraak ontstaan vanuit overheidsinstanties.
Het enige gevolg van het gezaghebbend advies erin bestaat dat men geen sanctie opgelegd kan krijgen. Voor de schade die wordt geleden indien de bevoegde overheidsinstantie terugkomt op haar gezaghebbend advies wordt de reeds bestaande herstelvergoedingsregeling van toepassing. De Raad van State doet uitspraak over de herstelvergoeding voor de morele of materiële schade veroorzaakt door de administratieve overheid.
Tegen het gezaghebbend advies is enkel beroep mogelijk in geval van
een tegenstrijdig advies van twee of meer overheden aangaande
eenzelfde aangelegenheid. In dat geval staat een beroep open bij een
ambtenaar of commissie bestaande uit een of meer daartoe bijzonder
aangestelde ambtenaren aangewezen door de Minister(s) onder wiens/
wier verantwoordelijkheid de oorspronkelijke adviesverleners werken.
Tegen de beslissing van deze ambtenaar staat beroep open bij de Raad
van State.
De Raad van State wordt ook bevoegd om op verzoek van een overheid te
oordelen over een 'gezaghebbend advies' verstrekt door een andere
overheid, wanneer eerstgenoemde overheid door dit advies zich in haar
belangen of rechten geschaad weet. Tevens kan elke belanghebbende bij
de Raad van State beroep aantekenen tegen gezaghebbende adviezen die
in strijd zijn met de wet of met de vaste rechtspraak.
Procedure
Elke burger of onderneming kan bij alle administraties, zowel de
federale als deze van de gemeenschappen, via een advocaat gratis een
aanvraag richten voor een gezaghebbend advies.
De administratie moet binnen de drie maanden na ontvangst antwoorden.
Is ze zelf terzake niet bevoegd, dan verwijst ze de vraag door naar de
wel bevoegde administratie. Op termijn voorziet Pieters een centrale
doorverwijsinstantie of kunnen de federale en Vlaamse ombudsmannen
deze functie opnemen. Zo wordt vermeden dat mensen en bedrijven van
het kastje naar de muur gestuurd worden.
Het gezaghebbend advies kan een geldigheidsdatum voorzien, zoniet
geldt het voor een jaar. Indien de toepasselijke wetgeving wijzigt
binnen de gestelde periode of binnen het jaar, wordt de
adviesaanvrager hiervan verwittigd waardoor het verstrekte
gezaghebbend advies niet langer geldig is.
Het Leuvens N-VA-kamerlid wil het gezaghebbend advies als grondrecht
inschrijven in de Grondwet zodat het onmiddellijk van toepassing is
voor de federale administraties én deze van de deelstaten. Pieters
diende daartoe vandaag een voorstel in tot herzieningverklaring van de
Grondwet.
Auteur:
Danny Pieters, kamerlid N-VA
Nieuw-Vlaamse Alliantie
Meer informatie:
Contactpersoon: Ben Weyts, woordvoerder
Telefoon: 02/ 219.49.30
Fax: 02/ 217.35.10
E-post: ben.weyts@n-va.be
Url: www.n-va.be