Het weer nader verklaard
2002: op één na warmste jaar sinds begin van de metingen
Het jaar 2002 was wereldwijd het op één na warmste jaar sinds het
begin van de metingen in 1860. De afwijking bedraagt naar schatting
+0,50 graden boven het langjarig gemiddelde over 1961-1990. Het jaar
1998 was met een afwijking van +0,58 graden wereldwijd het warmste
sinds het begin van de metingen. De warmte in 1997 en 1998 kwam deels
voor rekening van El Niño, een gebied met relatief warm water in het
oosten van de Stille Oceaan. De jaren daarna waren wereldwijd iets
minder warm, maar negen van de warmste jaren nemen de jaren negentig
voor rekening. De afgelopen vijfentwintig jaar was het ieder jaar
warmer dan normaal en vooral de laatste jaren waren de afwijkingen
groot. De jaren negentig zijn op het noordelijk halfrond de warmste
sinds het begin van de metingen in 1860. Op basis van andere bronnen,
zoals jaarringen van bomen en oogstgegevens, wordt zelfs verondersteld
dat de 20e eeuw de warmste is van de laatste duizend jaar.
Wereldgemiddelde temperatuur sinds 1856. Aangegeven is de afwijking
ten opzichte van 1856-1899. De dunne lijn geeft de jaargemiddelden
weer, de dikke het voortschrijdend gemiddelde over 15 jaar. (Bron:
P.D. Jones, CRU, Norwich UK)
Ook ons land heeft een serie zeer warme jaren achter de rug. Voor De
Bilt is het langjarig gemiddelde gestegen van 9,4 graden (1961-1990)
naar 9,8 graden (1971-2000). De jaren 1990, 1999 en 2000 waren met
10,9 graden de warmste van de 20e eeuw. Volgens voorlopige schattingen
komt 2002 in ons land uit op ongeveer 10,8 graden, maar de laatste
dagen kunnen daar nog verandering in brengen. Een absoluut record
zoals er begin deze maand nog in zat wordt het niet; de kou van de
afgelopen weken heeft daar verandering in gebracht.
Gemiddelde jaartemperatuur in Nederland (normaal 1971-2000) 9,8 graden
Zie het origineel
http://www.knmi.nl/voorl/nade...menzeerzonnig.htm
.
Zulke gegevens roepen de vraag op of dit verband houdt met het
versterkte broeikaseffect. Het Intergouvernementele Panel (IPCC) van
de VN wees er in zijn rapport in 2001 op dat menselijke activiteiten
in belangrijke mate de oorzaak zijn van de warmer wordende wereld.
Bovendien bestaat er een samenhang tussen de opwarming in Nederland en
de wereldwijde temperatuurstijging. In het grillige Nederlandse
klimaat is een verband met de wereldtemperatuur niet zichtbaar in
afzonderlijke jaargemiddelden, maar komt dat wel overtuigend naar
voren in gemiddelden over periodes van 5 tot 10 jaar. Een specifiek
warm jaar in Nederland kan dus niet aan de opwarming van de aarde
worden toegeschreven, een langere warmteperiode wel. In het onderzoek
zijn de temperatuurvariaties opgesplitst in een deel dat in de pas
loopt met de wereldgemiddelde temperatuur en een deel dat te
beschouwen is als een plaatselijke schommeling. Ongeveer de helft van
de recente temperatuurtoename in Nederland kan gerelateerd worden aan
de wereldwijde opwarming. De andere helft is het resultaat van zo'n
plaatselijke schommeling, die toevallig positief was.
Op 31 december presenteert het de klimatologische dienst van het KNMI
zijn uitgebreide jaaroverzicht met grafieken.
De maand- en seizoensoverzichten in 2002 nader verklaard:
* Januari begon koud maar eindigde warm
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* Februari zeer zacht, nat en zonnig
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* Winter 2002 zeer zacht, zonnig en nat
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* Maart zeer zonnig en zacht
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* April zonnig en zacht
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* Mei: zeer warm, zeer droog en zonnig (uitgebreide overzicht met
grafieken)
* Lente zeer zacht, zonnig en gemiddeld over het land droog
(uitgebreide overzicht met grafieken)
* Juni was warm (uitgebreide overicht met grafieken)
* Juli wisselvallig en nat
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* Augustus zeer warm en recordnat
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* Zomer was warm en nat
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* September droog en zonnig
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* Oktober vrij koud en zonnig
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* November 2002: zacht en zonnig
Jaaroverzichten
* 2001: opnieuw een warm jaar
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* 2000: een van de warmste in 300 jaar
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* 1999: extreem warm, zonnig en nat
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* 1998: koud en nat
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* 1997: droog en zacht
+ uitgebreide overzicht met grafieken
* Jaar top tien sinds 1901
* Archief jaaroverzichten klimatologische dienst
Wereldwijde jaaroverzichten
* 2002: Second warmest year on record, return to El Niño conditions
* 2001: Second warmest on record (WMO)
* 2000: Global temperatures similar to 1999- Warm Trends Continues
(WMO)
* 1999 closes warmest decade and warmest century of last millennium
(WMO)
* 1998 Global Surface Temperature- Highest by a wide Margin (WMO)
Selectie KNMI-nieuws over de kimaatverandering in 2002
* (8 nov) Meer dagen met veel regen; klimaatonderzoek stagiair
Wageningen Universiteit
* (25 okt) Middellands Zeegebied verzamelpunt wereldwijde
luchtvervuiling
* (23 okt) Rijn en Maas hadden extreme zomerregens van augustus
aangekund
* (21 juni) Klimaatatlas van Nederland: de normaalperiode 1971-2000
met CD Rom
* (2 mei) Verandering extreme neerslag en temperatuur in Europees
klimaat
* Volledig overzicht persberichten en nieuws over klimaat
Achtergrondinformatie over broeikaseffect
* Wereldtemperatuur stijgt
* Warme jaren
* Nederlands klimaat in de 21e eeuw: meer neerslag, hogere
temperaturen, hogere winterafvoer Rijn
* Nederland leeft met water (campagne Ministerie van Verkeer &
Waterstaat)
* Broeikaseffect (meer informatie)
* Klimaatpagina KNMI
Klimatologische gegevens in het weer nader verklaard
Index het weer nader verklaard
Laatste wijziging: 20 december 2002
Vragen en reacties:
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI