Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Persbericht ministerraad
20 december 2002
OPENBAARHEID AANBEVELING EN BURGEMEESTERSREFERENDUM UIT
BENOEMINGSPROCEDURE GESCHRAPT
De ministerraad heeft op voorstel van minister Remkes van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
ingestemd met een voorstel tot wijziging van de Gemeentewet en Provinciewet met betrekking tot de
benoemingsprocedure voor burgemeesters en Commissarissen van de Koningin. In de huidige
procedure heeft de gemeenteraad bij een burgemeestersvacature het recht zijn voorkeur voor de door
de Kroon te benoemen burgemeester kenbaar te maken aan de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties. Deze aanbeveling is openbaar. Met het wetsvoorstel wordt de openbaarheid van de
aanbeveling ingetrokken. Hetzelfde geldt voor de provinciale aanbeveling met betrekking tot de
benoeming van Commissarissen van de Koningin. Ook wordt de mogelijkheid voor gemeenten om een
burgemeestersreferendum te houden ingetrokken. Het voorstel is een uitvloeisel van het Strategisch
Akkoord.
De huidige benoemingsprocedure geldt sinds 1 augustus 2001. Uit een evaluatie van de
benoemingsprocedure is onder meer gebleken dat de openbaarheid van de aanbeveling door
sollicitanten als onplezierig wordt ervaren. Dat heeft ertoe geleid dat kandidaten zich tijdens de
procedure hebben teruggetrokken, omdat men bij bekendmaking negatieve effecten voorzag in de
bestaande werkkring. Ook is gebleken dat kandidaten bevreesd zijn bij volgende sollicitaties minder
goed uit de bus te komen als bekend is dat men in een andere procedure op de tweede plaats is beland.
Het kabinet onderschrijft deze bezwaren. Bovendien is er een tendens dat het aantal sollicitanten per
burgemeestersvacature daalt. Het kabinet acht het niet uitgesloten dit voortvloeit uit de bezwaren tegen
de openbare aanbeveling.
Het kabinet is verder overtuigd van de noodzaak om het burgemeestersreferendum uit de huidige
benoemingsprocedure te schrappen. Een burgemeestersreferendum veronderstelt dat er daadwerkelijk
iets te kiezen valt. De huidige door de Kroon benoemde burgemeester is niet met zodanige
bevoegdheden uitgerust dat kandidaten zich op grond van een beleidsprogramma of een visie op
gemeentelijke aangelegenheden kunnen profileren. Volgens het kabinet is dit een wezenlijk manco van
het burgemeestersreferendum in de huidige bestuurlijke constellatie.
De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State wordt pas openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.
RVD, 20.12.2002